Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Anadolu’da Bozkır Kökenli Toplumlar: Kimmerler ve İskitler<br />
Siyasi anlamda İskitlerin faaliyetleri hakkındaki<br />
en önemli bilgiler, MÖ altıncı yüzyılın sonlarından<br />
gelmektedir: MÖ 550’de Medleri; MÖ 546’da<br />
Lidya’yı; MÖ 539’da da Babil’i yıkan Persler; İran,<br />
Anadolu ve Mezopotamya’nın tek hâkimi olmuşlardır.<br />
Persler, kralları I. Dareios’un (MÖ 522-486)<br />
önderliğinde ülkelerinin kuzeyini tehdit eder düşüncesiyle<br />
İskitlere MÖ 513 senesinde sefer düzenlemişlerdir.<br />
Perslerin bu seferi İskitler bertaraf edilemediği<br />
için sonuçsuz kalmıştır. Çünkü Persler ilerledikçe<br />
önlerinden kaçan İskitler, yolları üzerindeki su kaynaklarını<br />
doldurup, arazi üzerindeki yiyecekleri yok<br />
etmişlerdir. Bu şekilde Perslerle doğrudan bir savaştan<br />
kaçınan İskitler, onların İskit ülkesinde yorgun<br />
ve aç kalmalarını sağlamışlardır. Sonuçta Persler<br />
ilerlemekten vazgeçip, seferlerini sona erdirmişlerdir.<br />
Ancak Persler bu sefer sayesinde Trakya’yı egemenlikleri<br />
altına almışlar ve devletlerinin Tuna bölgesindeki<br />
sınırlarını askeri açıdan güçlendirmişlerdir.<br />
Perslerle olan mücadeleden sonra İskitlerin<br />
yeni düşmanları Makedonya Krallığı olmuştur. Bu<br />
dönemdeki kralları Aetas zamanında İskitler batıya<br />
doğru toprak kazanmak istemişlerdir. Bu istek<br />
doğrultusunda, Tuna bölgesinde kral II. Philippos<br />
(MÖ 359-336) önderliğindeki Makedonya ordularıyla<br />
çarpışmışlardır. Kendi kralları Aetas bu savaşlar<br />
esnasında hayatını kaybetmiştir. Ancak bu<br />
savaşlardan vazgeçmeyen İskitler, ünlü Makedonya<br />
Kralı Büyük İskender (MÖ 336-323) zamanında<br />
da Makedonya ordularıyla çarpışmışlardır. Bu dönemde<br />
Makedonyalılar İskit ülkesinde Kırım’ın<br />
kuzeybatısında yer alan Olbia’ya kadar ilerlemeyi<br />
başarmışlardır. Ancak Makedonya ordusu geri dönerken<br />
İskitler tarafından yok edilmiştir. Bu başarılarının<br />
ardından İskitler, Karadeniz’in batı kıyısında<br />
yer alan Dobruca bölgesini kendi topraklarına<br />
katmışlardır. MÖ 330 dolaylarında İskitler, Büyük<br />
İskender’le barışmayı tercih etmişlerdir. Çünkü Büyük<br />
İskender, Persleri birkaç kere yenmek suretiyle<br />
Anadolu, İran, Mısır ve Mezopotamya’nın yeni<br />
sahibi olmuştur. Onun zamanında Makedonya<br />
krallıktan çıkmış, bir dünya imparatorluğu halini<br />
almıştır. İşte bu özelliğinden dolayı İskitler, Büyük<br />
İskender’e İskitli bir prensesle evlenmesini önermişlerdir.<br />
Tarihçi Flavius Arrianus, İskender’in bu<br />
öneriyi reddettiğini ve aslında onun İskitlere karşı<br />
bir sefer yapmayı ve orada Azak Denizi’nin kuzeydoğusunda<br />
yer alan Tanais civarında bir kent kurmayı<br />
planladığını belirtmektedir (Arrianus 4, 1).<br />
Hazar Denizi’nin kuzeyinde, İskitlerin doğusunda<br />
bulunan diğer bir göçebe kavim Sarmatlar,<br />
bir zamanlar İskitlerin Kimmerlere yaptığını MÖ<br />
üçüncü yüzyılda bu sefer onlar da İskitlere yapmışlardır:<br />
Sarmatlar, Don Nehri’ni geçmek suretiyle<br />
İskit ülkesine kalabalık yığınlar halinde göç etmeye<br />
başlamışlardır. Bu göç kapsamında İskit halklarının<br />
büyük çoğunluğu üzerinde hâkimiyet kurmuşlardır.<br />
Sadece çok az sayıda İskitli Kırım’ın güneyine çekilmiş<br />
ve yaşamlarını orada sürdürmüşlerdir. Bu süreçten<br />
sonra İskitler siyasi ve kültürel anlamda Sarmatların<br />
etkisi altında kalmışlardır. Daha sonra kendi<br />
bağımsızlıklarını sürdürebilen bir kısım İskit halkı,<br />
tıpkı Sarmat ve diğer birçok kabilenin yaptığı gibi,<br />
Akdeniz Dünyası’nın yeni hâkimi Roma Devleti ile<br />
dostane ilişkiler kurmak istemişlerdir. Bunun için<br />
İskitler, Roma’nın ilk imparatoru olan Augustus’a<br />
(MÖ 27-MS 14) elçiler göndermişlerdir (Monumentum<br />
Ancyranum 31). İskitlerin tarih sahnesinden<br />
silinişleri, Roma İmparatorluğu’nun Akdeniz<br />
Dünyası’nda <strong>eski</strong> gücünü yavaş yavaş kaybetmeye<br />
başladığı bir dönemde MS üçüncü yüzyılın ikinci<br />
yarısında olmuştur. Bu devirde Doğu Avrupa’yı istila<br />
eden Doğu Germen kökenli halklardan olan Gotlar,<br />
İskitlere son vermişlerdir.<br />
134
Change language