metisiline dirençli stafilokoklarda glikopeptid antibiyotiklere duyarlılık ...

2.1. Stafilokoklar
2.1.1. Tarihçe
4
2. GENEL BİLGİLER
Stafilokokları ilk kez 1878’de Robert Koch tanımlamış, 1880’de Pasteur sıvı
besiyerinde üretmiş ve 1881’de Alexander Ogston, fare ve kobaylar için patojen
olduğunu vurgulamıştır. Rosenbach, 1884’te beyaz renkli kolonileri Staphylococcus
albus, sarı-portakal renkli kolonileri ise S. aureus olarak isimlendirmiştir. Sonradan
stafilokoklar, pek çok alt gruba ayrılmıştır. Ancak, infeksiyon etkeni olarak
çoğunlukla S. aureus izole edildiği için çalışmalar daha çok bu bakteri üzerinde
yoğunlaşmış ve bunun dışanda kalan stafilokok alt grupları genel bir isimlendirmeyle
KNS olarak adlandırılmışlardır. Stafilokoklara karşı 1936 yılından itibaren
sülfonamidler ve 1940’lı yılların başlarından itibaren de penisilinler kullanılmaya
başlanmış, ancak 1944’ten itibaren penisilinazın üretilmesiyle meydana gelen
penisilin direnci gittikçe artarak 1966–67 yıllarında %80’e kadar ulaşmıştır (1). 1961
yılında metisilin kullanılmaya başlanmış ve kısa sürede bu antibiyotiğe de direnç
gelişmiştir. MRSA suşları 1970’li yıllardan beri yaygın olarak tespit edilmeye
başlanmış ve bu bakteriler; penisilinaza dirençli (antistafilokoksik) penisilinler olarak
bilinen metisilin, nafsilin, oksasilin gibi ilaçlarla beraber başka ilaç gruplarına da
direnç göstermeye başlamışlardır (2). 1980’li yılların başlarından itibaren
hastanelerde sporadik MRSA suşlarının izolasyonu artmış ve 1982 yılının başından
itibaren hastane infeksiyonu etkeni olan epidemik MRSA suşları ortaya çıkmıştır (3).
Ayrıca, 1980’lerden itibaren KNS’ların da çok önemli nozokomiyal infeksiyonların
etkeni olduğu; sepsis, endokardit ve osteomiyelit gibi değişik tablolar yapabildiği
gösterilmiştir (4). 1956 yılında kullanıma giren vankomisin, ilk yıllarda saf
preperatlarının hazırlanamamış olmasından dolayı bir süre sonra terkedilmiş, ancak
MRSA grubu bakterilerin yaygın hale gelmesiyle tekrar kullanılmaya başlanmış ve
bu infeksiyonların başarıyla tedavi edilmesini sağlamıştır. Ancak stafilokoklar, bu
ilaca karşı da direnç geliştirmeye başlamış ve vankomisine orta derecede dirençli ilk
suş 1997’de Japonya’dan bildirilmiş; takip eden yıllarda ABD, Fransa, Kore, Güney
Amerika, Brezilya ve İskoçya gibi pek çok ülkeden azalmış vankomisin duyarlılığını