Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

derslerini tamamlayıp ayrılacakları zaman talebeleri; "Hocam biz üç gündür kabrinizin başına geldik,
toplanıp sizden cevap bekledik ama bir türlü cevap alamadık. Sebebi neydi?" diye sordular.
Cemâleddîn Aksarâyî hazretleri cevâben buyurdu ki: ,"Evlatlarım! Defnedildiğim kabrin yanından bir
mümin geçiyordu. Kabristana karşı dönüp bir Fâtiha ve üç İhlâs-ı şerîf okudu. Burada yatan
müminlerin rûhlarına bağışladı. O sevaptan nasîbimizi alabilmek için biz de sıraya girdik.Üç günde
bana ancak sıra gelebildi. Onun için geç kaldım. Özür dilerim."
Devâm ederek buyurdu ki: "Efendim! Tâbiînden Hasan-ı Basrî hazretleri bir gün dergâhta otururken
ihtiyar bir kadın geldi. "Efendi hazretleri, benim bir kızım vardı öldü. Hasretine dayanamıyorum.
Bana bir duâ öğret de rüyâmda görüp hasretimi gidereyim." dedi. Hasan-ı Basrî hazretleri gerekeni
yaptıktan sonra kadın gitti. Fakat ertesi gün gözleri kan çanağı gibi olduğu hâlde ağlayarak tekrar
dergâha geldi. Hasan-ı Basrî hazretleri kadına; "Niçin ağlıyorsun?" diye sorunca kadın; "Kızımı
rüyâda gördüm, ama üzerine katrandan bir elbise giydirmişler cayır cayır yanıyor." dedi. Hasan-ı
Basrî hazretleri ve yanında bulunanlar kendi sonlarının nasıl olacağını düşünerek ağlaştılar.
Aradan bir müddet geçtikten sonra Hasan-ı Basrî hazretleri kendi rüyâsında vefât etti. Cennet'e girdi.
O, Cennet'te gezerken muhteşem bir köşk ve önünde bir kadın gördü. O kadına; "Yavrum sen hangi
peygamberin hanımı veya kızısın?" diye sordu. Kadın; "Hayır ben bir peygamberin hanımı veya kızı
değilim. Geçen gün size gelip de sizden rüyâsında kızını görmek isteyen kadının kızıyım." dedi.
Hasan-ı Basrî hazretleri; "Kızım annen senin Cehennem'de yandığını söyledi. Hâlbuki sen yüksek
makamlardasın. Bu makâma nasıl ulaştın?" buyurdu. Kadın; "Efendim biz kabir hayâtında beş yüz elli
kişi azâb görüyorduk. Bir mümin kabristana gelip on bir İhlâs, on bir Felak, on bir Nâs sûresini
okudu. Kabristanda yatan müminlerin ruhlarına bağışladı. Allahü teâlâ bize azâb eden meleğe;
"Benim âyetlerim ve adım hürmetine burada bulunan ve azâb görenleri affettim. Onlara azâb etmeyin
ve birer makam verin." buyurdu. Onun için bu makâma geldim." dedi.
1) Tâcü't-Tevârih; c.5, s.14
2) Âşıkpaşazâde; s.201
3) Amasya Târihi; c.3, s.68
4) Osmanlı Müellifleri; c.1, s.265
5) Aksaray Târihi; c.2, s.2278
6) Brockelman; sup.2, s. 328
7) Persian Literature; c.1, s.7
8) Tefsîr Târihi; c.1, s.391
9) Fevâidü'l-Behiyye; s.191
10) Mu'cem-ül-Müellifîn; c.11, s.192
11) El-A'lâm; c.7, s.40
12) Şakâyık-ı Nu'mâniyye Tercümesi; s.40
13) Kâmûs-ül-A'lâm; c.3, s.1832
14) Keşf-üz-Zünûn; s.36, 210, 1192, 1478, 1900
15) Keşf-üz-Zünûn Zeyli; c.2, s.433
CEMÂLEDDÎN EZHERÎ;
İslâm âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden. İsmi, Muhammed, künyesi Ebü'l-Hasan ve
lakabı Cemâleddîn'dir. Mısır'da Câmi'ul-Ezher Medresesinde ilim tahsîlinde bulunduğu için,
Ezherî diye nisbet edilmiştir. Daha çok Cemâleddîn-i Ezherî diye tanınır. Seyyid olup, nesebi
Peygamber efendimizin torunu hazret-i Hüseyin'e dayanmaktadır. Şîrâz nâhiyelerinden
Kalincâr'a bağlı Yenkenler köyünde doğup büyüyen Cemâleddîn-i Ezherî'nin doğum târihi
tesbit edilememiştir. 1358 (H.760) senesinde Geylân şehri civârında bulunan Lenger-Künân