Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

edilince; "Vâcib oldu." Falan kimse de kötü şeylerle yâd edilince; "Vâcib oldu."
buyurdunuz. Hikmeti nedir?" diye sordular. Resûlullah efendimiz; "Siz Allahü teâlânın
yeryüzündeki şâhitlerisiniz. Yâni Allahü teâlâ sizin söylediklerinize göre o kimselere
muâmele edecektir." buyurdu.
Peygamber efendimiz ölüm hâlindeki bir kimseyi ziyâret etti ve; "Kendini nasıl
buluyorsun?" buyurdu. O kimse; "Kendimi korku ile ümid arasında görüyorum." dedi.
Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki: "Allahü teâlâ bir kalpte korku ve ümidi
bir arada bulundurmaz. Eğer bir kimsenin kalbinde korku ve ümidi bir arada
bulundurursa, onu ümid ettiklerine kavuşturur, korktuklarından da emin eyler."
Peygamber efendimiz buyurdu ki: "Rabbiniz Rahîm'dir. Kim bir iyiliği yapmaya niyet eder,
onu yapmazsa onun için bir sevap yazılır. Eğer niyet ettiği o iyiliği yaparsa, on mislinden
yedi yüz misline kadar çok sevap yazılır. Bir kimse bir kötülük yapmaya niyet eder ve onu
yapmazsa onun için bir sevap yazılır. Eğer niyet ettiği kötülüğü işlerse ona ya bir günah
yazılır veya silinir."
1) Hilyet-ül-Evliyâ; c.6, s.287-295
CÂKÎR EL-KÜRDÎ;
Irak'ta yetişen büyük velîlerden. İsmi, Muhammed bin Düşem (veya Düsem) olup, lakabı
Câkîr veya Câkbir el-Kürdî el-Geylânî'dir. Doğum târihi bilinmemektedir. Irak'ta Samerrâ'ya
bir günlük mesâfede bulunan bir sahrâda yaşadı. Hanbelî mezhebi âlimlerinin
büyüklerindendir. 1155 (H.550) senesinde yaşadığı yerde vefât etti. Vefâtı için başka târihler
de rivâyet edilmiştir. Kabri, ziyâret edilmekte olup, kendisini sevenler, mübârek rûhundan
istifâde etmektedirler. İnsanlar vefâtından sonra ona yakın olmak, bereketinden istifâde
etmek için, kabri etrâfında bir köy kurdular.
Tâc-ül-Ârifîn Ebü'l-Vefâ hazretleri, Câkîr hazretlerini över, yüksekliğini anlatırdı. Câkîr'e,
Ali bin Heytî ile bir takke gönderip, bunu kendisine yaklaşmak için başına koymasını emretti.
Takkeyi vermek ve bu emrini bildirmek için huzûruna çağırmadı. "Câkîr'in benim talebem
olması için Allahü teâlâya duâ ettim. Allahü teâlâ duâmı kabûl buyurdu. Onu bana verdi."
buyurdu.
Irak'ta bulunan evliyâ sözbirliği ile; "Câkîr hazretleri, yılanın derisinden soyunduğu gibi,
nefsinin bütün arzularından soyunmuştur." buyurdular ve böyle bildirdiler.
Câkîr hazretleri, Irak'ta bulunan evliyânın büyüklerinden, âriflerin güzîde ve seçkinlerinden,
muhakkîk, araştırıcı âlimlerin önde gelenlerinden idi. Zamânındaki evliyâ içinde bir tâne
olup, onların temel direklerinden biri oldu. Çok yüksek derecelerin, kerâmetlerin sâhibi idi.
Yetiştirdiği talebelerin hepsi, çok kıymetli mübârek zâtlardır. Kendisine; "Niye herkesi
talebeliğe kabûl etmiyorsun?" denilince; "Bana talebe olmaya gelen herkesin ismini, nasıl
olduğunu, Levh-il-mahfûz'da görmedikçe, hiç kimseyi talebeliğe almadım." buyurdu.
Ebû Muhammed el-Hamîdî anlatır: "Üstâdımız Câkîr hazretlerinin ne yiyip içtiğini,
nafakasının nereden geldiğini kimse bilmezdi. Bir gün yanında idim. Çobanları başında
olduğu hâlde sığırlar oradan geçiyordu. İneklerden birisini göstererek; "Bu hayvan, kırmızı
bir buzağıya yüklüdür. Falan ay ve falan günde doğurur. Doğan o kırmızı buzağıyı,
büyüyünce bana vermek için nezr ederler. Falan gün fakirler onu keserler. Falan ve falan
kimseler de ondan yerler." buyurdu. Sonra başka bir ineği işâret ederek; "Bu inek dişi bir
buzağıya yüklüdür. O buzağının vasıfları şöyle şöyledir. Bu inek falan zamanda doğum
yapacaktır. Büyüyünce, onu da benim için nezrederler. Fakirlerden filan kişi onu keser. Falan
ve falan kimseler de ondan yerler. O ette, kırmızı bir köpeğin de nasîbi vardır." buyurdu.