Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

ilinmemektedir.
Tâbiînin ileri gelenlerinden olan Câbir bin Zeyd, İbn-i Abbâs, İbn-i Ömer, İbn-i Amr, İbn-i
Zübeyr, Hakem bin Amr, Muâviye bin Ebî Süfyân, İkrime (radıyallahü anhüm) gibi pekçok
Sahâbîden hadîs-i şerîf dinledi. Tâbiîn arasında ilmiyle ve zühdü yâni dünyâdan
uzaklaşmasıyla meşhûr oldu. Ondan da Katâde, Amr bin Dînâr, Ya'lâ bin Müslim, Eyyûb-i
Sahtiyânî, Amr bin Herem ve birçok âlim hadîs-i şerîf rivâyet edip, ilim öğrendiler.
Eshâb-ı kirâmdan Abdullah bin Abbâs'a bir mesele soruldu. Soru soran kişiye; "Câbir bin
Zeyd aranızdayken bana soru mu soruyorsunuz? Bana soru sormanıza lüzûm yok. Ona
sorun." buyurarak, Câbir bin Zeyd'in ilmî üstünlüğünü açıkladı. Eshâb-ı kirâmdan bâzıları ve
Tâbiîn'den olan pekçok kimse, Câbir bin Zeyd'in sika, güvenilir bir râvî olduğunu söylediler.
İbn-i Muîn ve Ebû Zûr'a bunlardandır.
İclî: "Câbir bin Zeyd, Tâbiîndendir ve sikadır. Buhârî târihinde Câbir bin Zeyd'den rivâyetle;
"İbn-i Ömer ile görüştüm. Bana; "Yâ Câbir muhakkak ki sen, Basra'nın fıkıh
âlimlerindensin." dedi. İbn-i Hibbân; "Câbir, sika râvilerden olup, fakîh idi. Enes bin Mâlik
ile aynı gün vefât etti. O gün Cumâ idi. O, Allahü teâlânın kitâbını en iyi bilenlerden idi."
demiştir. "Haricîlerin bir kolu olan ibâdiyye mezhebinden idi." diyenler var ise de bu doğru
değildir. Fakat bu sözlerin yayılması üzerine Haccâc, onu Umman'a sürdü. Bir müddet sonra
tekrar Basra'ya döndü. Dâvûd bin Ebî Hind, Uzrâ'dan rivâyet ederek dedi ki: Câbir bin
Zeyd'in yanına girdim; "İşte şunlar ibâdiyye fırkasındandırlar ve seni kendilerinden
sayıyorlar." dedim. Câbir bana; "Böyle birşeyden Allahü teâlâya sığınırım." diye cevap verdi.
Vefâtına çok yakın, ölüm döşeğinde yatarken kendisine bir isteği, arzusu olup olmadığı
sorulduğunda; Hasan-ı Basrî hazretlerini görmek istediğini söylemiştir. Hasan-ı Basrî geldiği
zaman; "Ey kardeşlerim! İşte bu saatte ben sizden ayrılıyorum. Ya Cennet'e veya Cehennem'e
gideceğim." dedi ve ondan mânevî yardım istedi.
İbn-i Ömer bir gün tavaf sırasında Câbir bin Zeyd'e rastladı ve ona; "Sen Basra
fukahâsındansın. Elbette senden fetvâ isterler. Delilin Kur'ân-ı kerîm ve Sünnet-i Resûl
olmadıkça fetvâ vermeyesin. Eğer böyle yapmazsan hem kendin helâk olur hem de
başkalarını helâk edersin." dedi. Câbir bin Zeyd daha önceden olduğu gibi bundan sonra da
Kur'ân-ı kerîm ve Sünnet-i Resûlullah'a çok daha sıkı yapışmağa başladı. Çok cömerd olup
kendisine hediye edilen şeylerin hepsini dağıtırdı.
Câbir bin Zeyd bir gün Mâlik bin Dinâr'ı ziyârete gitti. Namaz vakti gelince Mâlik bin Dinâr
onu imâmete geçirmek istedi. Câbir bin Zeyd imâmete geçmek istemedi ve; "Ev sâhibi imâm
olmaya daha lâyıktır" buyurdu.
Câbir bin Zeyd üç şeyde pazarlık etmezdi: Birincisi, Mekke-i mükerremede kirâ ücretinde,
ikincisi âzâd etmek için satın aldığı kölede ve üçüncüsü kurban edeceği hayvanda. Câbir bin
Zeyd hazretleri Cumâ namazı için mescide gelince ellerini açar ve; "Yâ Rabbî ben bugün
sana (kavuşmağı) isteyenlerin en çok isteyeni, sana yaklaşanların en yaklaşanı, sana duâ eden
ve seni isteyenlerin en başarılısı (duâsı ençok kabûl olanı) eyle." diye duâ ederdi.
Hammâd bin Zeyd Amr bin Dinâr Câbir bin Zeyd'den, o da İbn-i Abbâs'tan Resûlullah'ın
(sallallahü aleyhi ve sellem) "Kim bana salevât okumayı terk ederse, Cennet yolunu
bulamaz."
"Neseb yolu ile evlenilmesi haram olanlar süt kardeşliği yoluyla da haramdır."
buyurduğunu rivâyet etmişlerdir.
NE İYİ YAPIYORSUN
Haccac bin Ebî Uyeyne anlatıyor: Câbir bin Zeyd bir gün bizim namazgâhımıza geldi ve ayağında