Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

etti; "Vâlisi bulunduğum diyârın havası, suyu pek güzeldir. Beldeleri, köyleri bağlık,
bahçelik bir memlekettir. Fakat halkına İslâmiyeti anlatıp rehberlik edecek bir mürşîd-i
kâmil, yetişmiş ve yetiştirebilen bir rehber yoktur. Bu sebeple halk, nefislerine uymuş ve
bozuk bir haldedir. Acaba siz lutfedip o diyârın halkını irşâd için oraya hicret buyursanız
olmaz mı? Büyük ve hesapsız sevâba kavuşacağınız şüphesizdir. Eğer lutfedip bu arzumuzu
kabul buyurursanız, ben köleniz, sultanım için (sizin için) Eğridir kasabası civârında havası
ve suyu güzel bir yerde size bir dergâh, makam yapıp, hayır duânızı almak istiyorum."
diyerek büyük bir arzu ve edeb içinde, gâyet nâzik ifâdelerle dâvet etti. Berdeî Sultan
hazretleri vâlinin bu samîmî ve hâlis niyyetle yaptığı dâvet üzerine; "İstihâre edelim."
buyurarak, eğer gitmelerine mânen bir izin ve işâret verilirse gitmeyi kabûl ettiğini açıkladı.
Birkaç gün sonra tekrar bir araya geldiklerinde vâliye; "Rûm diyârına, Anadolu'ya yapılan
dâveti kabûl etmem için işâret olundu. İnşâallah bu sene memleketimize dönelim. Gelecek
sene Allahü teâlânın izniyle Anadolu'ya gidelim!" buyurdu. Vâli Hızır Bey, bu sözleri
üzerine son derece sevinip memnun oldu. Sonra Şeyhülislâm Berdeî ile vedâlaşıp Eğridir'e
döndü. O sene Eğridir'de göl kıyısında Mezâr-ı Şerîf denilen yerde bir dergâh yaptırarak,
Berde-î hazretlerinin gelmesini bekledi.
Şeyhülislâm Berdeî hazretleri ise söyledikleri zaman gelince memleketi Berde'den
Anadolu'ya hicret etmek üzere âilesi, on altı oğlu ve kırk talebesiyle yola çıktı. İran'ın Hoy
şehrine geldikleri sırada sonradan talebelerinin en meşhûru ve dâmâdı olan Pîrî Halîfe
Muhammed ile görüşüp tanıştı. Daha o Hoy şehrini teşrif etmeden, Pîrî Halîfe bir gece
Peygamber efendimizi rüyâsında görmüş, Resûlullah efendimiz ona rüyâsında; "Benim
evlâdımdan, benim yolumda kâmil ve mükemmil bir mürşid (yetişmiş ve yetiştirebilen
rehber) olan Şeyhülislâm Berdeî gelmektedir. Gâfil olma, onunla Rum diyârına, Anadolu'ya
git." diye emir buyurmuştur. Şeyhülislâm Berdeî hazretleri onun bulunduğu şehre uğrayıp,
onunla görüşüp tanıştı. Ona; "Oğlum Pîr Muhammed! Emre itâat eder misin?" diyerek daha o
anlatmadan gördüğü rüyâyı ve Peygamber efendimizin emrini hatırlattı ve ayrılıp gitti. Şehrin
dışında bir yerde konakladı. Pîrî Halîfe de hemen onunla birlikte gitmeyi arzûladı. Ancak
annesi-babası ve akrabâları şiddetle karşı çıkıp gitmesini istemediler. Hattâ onu hapsedip
zincire vurdular. Fakat kilitledikleri kapıların ve vurdukları zincirlerin kırıldığını görünce,
şaşırıp kaldılar. Sonra arayınca şehrin dışında Şeyhülislâm Berdeî'nin yanında buldular. Geri
götürmek istediler. Bunun üzerine Şeyhülislâm Berdeî; "Onu diyâr-ı Rûm'a (Anadolu'ya)
alıp, götürmemiz, terbiye ve irşâd etmemiz emrolundu." dedi. Bu sözler üzerine annesi,
babası ve akrabâları râzı olup bıraktılar. Babası âlim bir zâttı. Onu yanına alıp Eğridir'e
gittiler. Eğridir'e varınca, gölün kenarından karşı tarafa bakıp; "Bizim toprağımız şu
makamdan alınmış." diyerek tam hazırlanan dergâhın bulunduğu yeri işâret etti. Geldiklerini
haber alan vâli Hızır Bey onları büyük bir memnuniyetle karşılayıp yaptırdığı dergâha
yerleştirdi. Şeyhülislâm Berdeî hazretleri bir işâret üzerine yanına alıp getirdiği Pîrî Halîfe'yi
altı ay kadar kısa bir zaman içinde tasavvufta yetiştirip kemâl derecelerine ulaştırdı. Ayrıca
kızıyla evlendirip dâmâd edindi ve yerine halîfe bıraktı. Bu evlilikten evliyânın
meşhurlarından olan Muhammed Çelebi Sultan doğdu.
Şeyhülislâm Berdeî hazretleri Eğridir'e geldikten sonra tesirli sohbetleriyle, ders ve vâzlarıyla
halka doğru yolu anlattı. Ehl-i sünnet îtikâdının yayılmasını ve insanların İslâmiyet'i
öğrenmelerini ve öğrendikleri doğru din bilgilerine göre yaşamalarını sağladı. Böylece
onların dünyâ ve âhiret saâdetine vesîle oldu.
Bâzı menkıbeleri şöyle nakledilmiştir:
Eğridir'de câmiye giderken pekçok kimseyle karşılaştığı halde, iki-üç kişiye selâm verirdi.
Başkalarına selâm vermezdi. Talebelerinden biri acaba neden birkaç kişiden başka kimseye
selâm vermiyor diye merak edip kendisine sordu. Talebe bunun sebebini sorunca,
Şeyhülislâm Berdeî hazretleri eliyle bu talebenin gözlerini sıvazladı. Sonra da dergâhdan
dışarıya gönderdi. Talebe çarşıya çıkınca, insanlardan kimini maymun sûretinde, kimini