Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

Köyüne döndüğünün ilk zamanlarında kimse onu anlamadı ve tanımadı. Bu yüzden köylüler
ona Garip Mehmed diyordu. Bu sırada Sivas'tan ziyâretine gelen Memduh Paşa, kimsenin
onun ilmine değer vermediğini anlayınca köylülere:
"Behrullah gibi cihâna gelmez bir velî
Bulan buldu bulmayan mutlak deli."
mısraını okuduktan sonra; "Siz bu zâtın kıymetini bilmez iseniz elinizden çıkar." dedi. Bunun
üzerine insanlar ondan ilim öğrenmeye koştular. Memduh Paşanın başkanlığında yapılan
dergâhda, Behrullah Efendi ilim tâliplerine ders vermeye başladı.
Behrullah Efendi herkese müşfik, güler yüzlü davranırdı. Sokakta gördüğü çocukların başını
okşayıp, onlara hediyeler vererek gönüllerini alırdı. Herkese Allahü teâlânın merhâmetinden
bahseder; "Biz insanlar da merhametli olmalıyız." derdi. Kendisine gönderilen hediyeleri el
sürmeden fakirlere dağıtırdı.
Behrullah Efendi, talebesi Ahmed Efendi ile bir gün dere kenarında oturuyorlardı. Talebesi
kahve yapmakla meşguldü. Hocasına doğru bakınca kucağında bir yılan gördü ve korktu.
Sonra yılan, Behrullah Efendinin kucağından inip gitti. Talebesinin merak içinde kaldığını
fark edince; "Cinnîlerden idi. Hasankale'den geliyor. Dersini verdim gitti." buyurdu.
Talebelerinden İskender isminde bir zât, donanmada vazîfeli idi. Gemi denizde giderken
fırtına çıktı. O sırada Behrullah Efendinin himmetine sığındı, yardım istedi. O anda hocasını
karşısında gördü. Ona; "Evlâdım korkma, üzülme on dakika sonra fırtına geçer!" buyurdu.
On dakika sonra Allahü teâlânın izni ile fırtına dindi.
Behrullah Efendi tütün kullanırdı. Sohbetine gelen Ahmed isimli zât, onun tütün kullandığını
görünce, kalbinden; "Keşke sigara içmeseydi." diye geçirdi. Behrullah Efendi ona doğru
dönerek; "Ahmed Efendi siz sigara kullanmıyorsunuz değil mi?" diye sordu. O da;
"Kullanmıyorum efendim." dedi. O kişi yine kalbinden; "Firavunun bahçesinde yetişen
tütünü ne diye içiyor." diye geçirir geçirmez; "Firavunun bahçesinde tütünün yetiştiğini sen
ne biliyorsun? Firavunun bahçıvanı mı idin?" deyince, o zât tövbe ederek sâdık talebesi
olmakla şereflendi.
Talebelerine buyururdu ki:
"Biz kuşlar kadar bile olamıyoruz. Onlar Allahü teâlâyı devamlı zikrediyorlar. Biz ise yatıyor
ve gafletteyiz."
"Dînin emir ve yasaklarını bilmezseniz, bu yolda hiç mesâfe katedemezsiniz."
Behrullah Efendi 1915 (H.1334) senesinde Eksel köyünde vefât etti. Kalabalık bir cemâat ile
cenâze namazı kılındıktan sonra köy kabristanlığına defnedildi. Hak âşıkları kabrini ziyâret
edip, bereketlenmekte ve feyz almaktadır. Behrullah Efendinin yerine talebesi Ali Osman
Efendi geçti.
BEHZÂT-I VELÎ
Kânûnî Sultan Süleymân devrinde yaşayan Behzât-ı Velî'nin kabri Tokat'ta Behzat Çayı
yanındaki kendi yaptırdığı Behzat Câmii bahçesindedir. Bölge halkı tarafından çok sevilip
ziyâret edilen Behzât-ı Velî, Tokat'ta bir çok yere adını vermiştir.
BEKÂ BİN BATÛ;
Irak'ta yetişen evliyâdan. İsmi, Bekâ bin Batû Irâkî'dir. Sıddîkûn denilen evliyânın önde
gelenlerindendir. Doğum yeri ve târihi belli değildir. Hayâtı hakkında kaynaklarda fazla bir
bilgi yoktur. Nehr-ül-Mülk köylerinden Nânbûs'ta yaşadı. 1158 (H.553) senesi civârında,