Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

Onlar ibâdet ile, geçirirdi ekseri."
Derdi: "Kim hazırlarsa, âhiret azığını,
Gönderir Hak teâlâ, onun dünyâlığını.
Ve her kim tam yaparsa, kulluğunu, Rabbine,
Allah iyi gösterir, onu halkın gözüne.
Kim uğraşıp pâk etse, kötülükten kalbini,
Allah da, o kişinin, pâk eder zâhirini
Dünyâ sevgisindendir, kalblerin paslanması,
Tövbe ile mümkündür, ayna gibi olması.
Günahtan kaçmak için, birazcık gayret etmek,
Hayır iş işlemekten, kıymetlidir daha pek.
Âhiretlik ameller, insana huzûr verir,
Dünyâlık işler ise, gam ve keder getirir."
1) Hilyet-ül-Evliyâ; c.4, s.240
2) Tabakât-ı İbn-i Sa'd; c.6, s.313
3) Tehzîb-ul-Esmâ ve'l-Lüga; c.2, s.41
4) El-A'lâm; c.5, s.98
5) Tehzîb-üt-Tehzîb; c.8, s.171
6) Târih-i Bağdâd; c.12, s.292
7) Vefeyât-ül-A'yân; c.1, s.240, 431, 432
8) Tabakât-ül-Kübrâ; c.1, s.36
9) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.2, s.134
AYDERÛSÎ;
Âlim ve büyük velî. İsmi ve nesebi Şeyh bin Abdullah bin Şeyh bin Abdullah Ayderûsî'dir.
1585 (H.993) senesinde Yemen'in Terîm şehrinde doğdu. İlim ve fazîlet sâhibi bir âile içinde
yetişti. Hindistan'a hicret edip orada tesirli sözleri ve kerâmetleri ile İslâmiyetin yayılmasına
çalıştı. 1631 (H.1041) senesinde Hindistan'da vefât etti. Devletâbâd yakınındaki türbesine
defnedildi. Kabri, ziyâret mahallidir.
Şeyh Ayderûsî küçük yaşta Kur'ân-ı kerîmi ezberledi. Büyük bir zât olan babasından çeşitli
ilimleri öğrendi. Daha sonra; Fadl bin Abdurrahmân, Şeyh Zeynüddîn, Kâdı Abdurrahmân
bin Şihâbüddîn ve başka âlimlerden fıkıh ilmini öğrendi. Şahar, Yemen ve Haremeyn'i
ziyâret etti. Büyük âlimlerden Şeyh Muhammed ve Tayyâr, Şeyh Irâkî ile ilmî münâzaralarda
bulundu. Fıkıh, hadîs ve diğer ilimlerde mütehassıs oldu. 1607 senesi hacca gitti.
Haremeyn'de birçok âlimle görüştü. Hicaz'dan dönüşte, Seyyid Abdullah bin Ali, Seyyid
Ahmed bin Ömer Ayderûs'dan icâzet aldı. Tasavvuf ilminde de mütehassıs oldu.
Yemen'de; Şeyh Ahmed Huşeybirî, Seyyid Câfer bin Rafiüddîn, Şeyh Mûsâ bin Câfer
Keşmîrî, Seyyid Ali Ehdel ve daha birçok evliyânın meclisinde bulundu. Böylece Kâdiriyye,
Şâziliyye, Cebertiyye, Sühreverdiyye, Rifâiyye, Kâzerûniyye, Ehdeliyye gibi, tasavvuf
yollarında icâzet, diploma aldı. İnsanlara hak yolun bilgilerini öğretmeye başladı.