Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

yola girip, sâlih bir mümin olmasına vesîle oldu. Civar şehirlere de talebeler gönderip,
oralardaki insanlara doğru yolu gösterirdi. Âşık Efendi; ilim ve irfân sâhibi, dînî ilimleri iyi
bilen, Hak âşığı bir kimse idi. Vefât edince yerine talebelerinden Abdülkerîm Efendi halîfe
oldu.
Âşık Efendi, rüyâsında Kâbe'ye dâvet olundu. Dâvet üzerine hemen hazırlanıp yola çıktı.
Kâbe'ye giderken Mısır'a uğradı. Kendi kendine; "Eğer Gülşenî zâviyesine uğrarsam, bir
müddet orada kalmam gerekir. İçeri girmeden, dışarıda duâ edip geçeyim." diye aklından
geçirdi. Bulak İskelesine geldi. İbrâhim Gülşenî'nin, Âşık Efendiyi karşılamaya gönderdiği
talebeleri onu alıp, bir bahçeye götürdüler. O bahçeye girince, orada İbrâhim Gülşenî'yi
gördü. İbrâhim Gülşenî, Âşık Efendiye; "Senin zâviyeye gelmen haccını geciktirir. Haccın
gecikmesin diye biz seni karşılamaya çıktık." buyurdu. Âşık Efendi de; "Benim maksadım,
sizin mezârınızı ziyâret etmekti. Fakat bizzât sizi görünce çok şaşırdım." diye özür diledi. (O
zaman İbrâhim Gülşenî hayatta değildi.) Gülşenî; "Mâdemki senin niyetin haccetmekti,
hemen ihrâmını giy!" deyip, bir ihrâm verdi. Şaşkınlık içinde uyanan Âşık Efendi, kendini
yatağında buldu.
Bu rüyâ üzerine Âşık Efendi, hemen hacca gitmek için hazırlıklarını tamamladı. 30 kadar
talebe ve Yeniceli Kerîm Efendi ile Mısır'a gitti. Mısır'a vardıklarında, İbrâhim Gülşenî'nin
oğlu ve halîfesi Hayâlî, talebesini Âşık Efendiyi karşılamaya gönderdi. O dervişler onları
alıp, rüyâsında gördüğü bahçeye getirdiler. Hayâlî Efendi, tâ kapıya kadar çıkıp onları
karşıladı. Hasretle birbirlerine sarıldılar. Ahmed Hayâlî; "Eğer acele gitmek istiyorsanız, bu
günlerde Hicaz tarafına bir gemi gidecek, siz birkaç gün bahçede kalıp istirâhat edin. Burada
her türlü ihtiyâcınız görülsün. Süveyş'ten geçip hacca gidin!" dedi. Âşık Efendi, hemen
talebesi Kerîm Efendi'ye bakıp; "Rüyânın bundan daha acâip bir şekilde gerçekleşmesi olur
mu?" diye hayretini bildirdi. SonraAhmed Hayâlî'ye; "Biz sizi merhum hocamız İbrâhim
Gülşenî hazretleri olarak görmüşüz." dedi. O sırada Âşık Efendinin talebesi, hocasının
gördüğü rüyâyı anlatıyordu. İbrâhim Gülşenî'nin Âşık Efendi'ye ihrâm verdiğini
anlatmamıştı. Ahmed Hayâlî, o anda Âşık Efendiye bir ihrâm getirdi. Böylece rüyâ, aynen
gerçekleşmiş oldu. Bu hâdise üzerine orada bulunanlar çok etkilendiler. Hattâ Âşık Efendi,
memnûniyetinden o gün ihrâmı üzerinden çıkarmadı. Daha sonra hacca gitti. Hacdan dönüşte
tekrar Mısır'a uğradı. Burada Ahmed Hayâlî'nin teklifi ile Müeyyidiyye Câmiinde bir müddet
vâz ve nasîhat eyledi.
Mısır'da bir mecliste sohbet ediyordu. Yüksekçe bir yerde bulunuyorlardı. Talebelerinden biri
kendi kendine; "Aşağı atlamak, göklere çıkmak gibi zor bir şey." diye düşündü. Böyle
düşünen talebe, sohbetin tesiriyle kendinden geçerek, aşağı atladı. Hiçbir yerine bir şey
olmayıp ayak üstü yere düştü. O talebe; "Kendimi aşağı attığımdan haberim yoktu. Sanki bir
kuşun kanatları üzerinde yere indim." dedi.
Ahmed Hayâlî'nin talebelerinden Dede Bâlî adında bir derviş vardı. Bu derviş, Âşık
Efendinin meclisinde dâimâ suâl sorar ve anlattıklarına itirazlarda bulunurdu. Bir gün Âşık
Efendi, Yâsîn sûresinin; Rahîm olan yâni müminleri rahmetiyle murâda erdiren Rab'den
doğrudan doğruya bir selâm vardır. meâlindeki 58. âyet-i kerîmesini tefsîr ediyordu. Vâzı
esnâsında; "Allahü teâlâ, Cennet'tekilere selâm eder. Kimine melek vâsıtasıyle, kimine de
ikrâm olarak (derecelerinin yüksek olması bakımından) vâsıtasız olarak selâm eder." dedi. O
anda Âşık Efendi duygulanarak ağlamaya başladı. "İnşâallah bize de vâsıtasız olarak selâm
eder." diye duâ etti. Bu sözleri dinlemekte olan Dede Bâlî, ne denilmek istenildiğini
anlayamadı. Âşık Efendiye; "Cennet ehlini umûmî olarak söylediniz. Halbuki
peygamberlerden başkasına melek nasıl gelir? Hak teâlâ nasıl selâm verir? Nasıl olur da
cennetliklerin bâzılarına ikrâm eder? Bu şekilde konuşmak sapıklıktır." gibi bâzı uygunsuz
sözler söyledi. Dede Bâlî Efendinin Âşık Efendiye karşı yaptığı bu hareketleri hocası Ahmed
Hayâlî Efendiye bildirdiler. Bir talebesini çağırıp; Âşık Efendi'nin vâzında anlattığı, Kâdı
Beydavî'nin tefsîrinde yazılıdır. Dede Bâlî gereksiz yere ileri geri söz söyleyip, azîz bir