Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

5) SicilliOsmânî; c.3, s.495
6) Mir'ât-ı Kâinât; c.3, s.101
7) Esmâ-ül-Müellifîn; c.1, s.741
8) Şakâyik-ı Nu'mâniyye Tercümesi (Mecdî Efendi); s.357, 377, 489
9) Nefehât-ül-Üns; s.682
10) Keşf-üz-Zünûn; c.1, s.261, 498, 992, c.2, s.1488, 1901
11) Îzâh-ul-Meknûn; c.1, s.297, 329, c.2, s.573
12) Brockelmann; Sup-2, s.153
13) Şezerât-üz-Zeheb; c.8, s.81
14) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.13, s.264
15) Nesemât-ül-Eshâr (Alvan Hamevî) Süleymâniye Kütüphânesi, Es'ad Efendi Kısmı, No:1776 vr. 160b-170b
ALİ BİN MUHAMMED;
Buhârâ evliyâsından ve Şâfiî mezhebi âlimlerinden. İsmi Ali olup, babasının ismi
Muhammed'dir. Babasının isminin Ahmed olduğu da rivâyet edilir. Künyesi Ebü'l-Feth'dir.
Doğum târihi ve yeri belli değildir. 1010 (H.401) senesinde Buhârâ'da vefât etti.
Ali bin Muhammed, zamânının büyük âlimlerinden idi. Ebû Hatem bin Hibbân'dan çok
hadîs-i şerîf dinledi. İlim ve edeb sâhibi bir zât idi. Nazım ve nesir hâlinde yazılmış pekçok
şiirleri vardır. Hayâtı hakkında fazla bir bilgi yoktur.
Talebelerine sohbetlerinde sık sık şöyle buyururdu:
"Kim kendi bozuk hâlini düzeltirse, kendini, çekemiyenlere fırsat vermemiş olur.
Büyüklerin huzûrundaki edepsizlik ve dostların arasında onları aşağı görmek ne büyük
cehâlettir.
Kişide îmân, ihlâs ve pişmanlık bulunursa, Allahü teâlâ onun bütün günâhlarını affeder.
Kişinin dünyâ malını arttırmaya çalışması, kendisi için bir noksanlık ve onun kârı, kazancı
ise, hayır olmayıp hüsrandır."
Ali bin Muhammed, bir vâzında şöyle nasîhat etti:
Ey insanoğlu! Allahü teâlânın emirlerini hatırından çıkarma ve bütün âzâlarını O'nun yolunda
kullan. Elin ayağın, gözün kulağın, itâattan çıkarsa; tekrar Allahü teâlânın ve O'nun
Peygamberinin buyurduklarını onlara öğret ve yaptırmaya çalış.
Ey insanoğlu! Körpe ve tâze olan şu gençliğinle gururlanma. Her şeye gücünün yetmesi, seni
aldatmasın. Senden önce, gençlerin pekçoğu saçı sakalı ağarmadan bu dünyâyı terk etti. Genç
ve tâze bir fidanken göçüp gittiler. Farzet ki gençlik, sâhibine bir takım özür olacak şeyler
gösterir. İhtiyarın özrü yoktur. Onun ileri sürdüğü şeyler, şeytanın eğlencesi olacak şeylerden
başkası değildir.
Ey sonu harâb olacak olan bir evi tamir etmeye çalışan kişi! Allahü teâlâya yemin olsun ki,
bu çalışma; harâb olacak ömür için tâmirden başka bir şey değil de nedir?
Ey aklını, fikrini, gönlünü, mal-mülk toplamaya vermiş kişi! Böyle yapma, bu işlerden geri
dur. Zîrâ mal-mülk sevincinin netîcesi, hüzün ve kederdir. Ağlayıp, sızlamaktır. Onunla
birlikte olmak, insanı Allahü teâlâya ibâdet etmekten uzaklaştırır.
Ey insanoğlu! İnsanların kalblerini kazanmayı, hoşnûd ve râzı etmeyi isteyerek, herkese
iyilik et. İyilikten ayrılma. Bu yolda insanlara hizmetin devamlı olsun. Çünkü insan, iyiliğin
kölesidir. Sana bir sıkıntı ve zarar gelirse, sen bunu yapanlara karşı gücün yettiğinde affedici