Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

âlemine pekçok eser bıraktı. Eserlerinin en önemlileri şunlardır: 1) Ahlâk-ı A'lâî, 2) Tecrîd
Hâşiyesi, 3) Mevâkıf Hâşiyesi, 4) Dürer ve Gurer'e yaptığı hâşiye, 5) Kalemiyye Risâlesi,
6) Sayfiyye Risâlesi, 7) Tefsîre ve vakfa dâir risâleleri, 8) Arapça, Farsça, Türkçe şiirlerini
içine alan Dîvân'ı, 9) Tabakât-ı Hanefiyye (İmâm-ı A'zam hazretlerinden İbn-i Kemâl
Paşa'ya kadar.)
Kınalızâde Ali Efendi 1571 yılında Ramazan ayının altıncı günü Edirne'de vefât etti. Cenâze
namazında, başta âlimler olmak üzere, büyük bir cemâat hazır bulundu. Cenâze namazı
Câmi-i Atik'de kılındıktan sonra, Edirne-İstanbul yolu üzerindeki "Vâki Nâzır" adı ile
meşhûr kabristanda defnedildi.
EVLAD YETİŞTİRMEK
Kınalızâde Ali Çelebi, kişinin, Peygamber efendimizin; "Ben ümmetimin çokluğu ile övünürüm"
hadîs-i şerîfine muhâtab olabilmesi için, evlâd terbiyesine büyük önem ve ehemmiyet göstermesi
gerektiğini bildirirdi. O bir vâzında şöyle demiştir:
"Bir adamın ister erkek, ister kız bir çocuğu doğarsa, önce Allahü teâlâya şükür ve senâ etmeli ve
bunu Hakk'ın bir hediyesi bilmelidir. Fakir veya âile efrâdı kalabalık da olsa bundan sıkılmamalıdır.
Mümkündür ki bu doğan çocuğun başında saâdet var ve rızkının çoğalmasına sebeb olacaktır. Koca,
zevcesine "Niçin kız doğurdun?" diye konuşmamalıdır. Zîrâ bu kadının elinde olmayan bir şeydir. Bir
adamı elinde olmayan bir şeyden dolayı kötülemek veya azarlamak cehâletten ileri gelir. Yeni doğan
çocuğa güzel isim vermelidir. Fâzıl zâtlardan birisi evlâdına dermiş ki:
"Ben size doğmanızdan evvel, doğduğunuz zaman, doğduktan sonra iyilik edip duruyorum."
Doğmazdan evvel iyilik nasıl olur? derler. Dermiş ki:
"Doğmazdan evvel sizi iyi, temiz, soyu-sopu belli bir kadından kazandım. Alçak âilelerden kadın
almadım ki, hayâtım müddetince bu sebeple kötülenip kınanmayacaksınız. Doğduğunuz zaman da
size iyi bir ad verdim ki yaşadıkça çirkin bir isimle çağırılmayacaksınız. Doğduktan sonra da okuttum,
terbiye ettim ki, bu sâyede akrânınız içinde mümtâz oldunuz."
1) Mu'cem-ül-Müellifîn; c.7, s.34
2) Şakâyık-ı Nu'mâniyye Zeyli (Atâî); s.164
3) Şezerât-üz-Zeheb; c.8, s.34
4) Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye (48. Baskı); s.1037
5) İslâm Ahlâkı (9. Baskı); s.6-51
6) Türk Ahlâkçıları; s.76
ALİ FERÂHÎ;
Meşhûr velîlerden. On dördüncü asırda yaşamış olup, doğum ve vefât târihleri belli değildir.
Babası Ferre şehri vâlisi idi. Tasavvufta evliyânın meşhûrlarından Şeyh Rükneddîn
Alâüddevle'nin derslerinde ve sohbetlerinde yetişip kemâl buldu.
Hocasını tanıması ve sohbetine kavuşması şöyle olmuştur: Babası vâlilikte çok ihtiyarladığı
için, bu işi bırakıp kendini tamâmen ibâdete vermeyi istedi. Hâlini pâdişâha bildirmek için
oğlu Ali Ferâhî'yi vazîfelendirdi. Babasının vâlilik vazîfesinden affını, yerine kendisinin
tâyin edilmesini pâdişâha arzetmek üzere yola çıktı. Bir kâfile ile yol alırken, eşkıyâ yollarını
kesti. Haydutlar, kâfiledekilerin tamâmını öldürdü. Ali Ferâhî ağır yara aldı ve baygın bir
halde yere düştü. Kâfileden sâdece o ölmemişti. Eşkıyâ onu kendi hâline bırakıp öldü
zannederek oradan ayrılıp gitti. Bir müddet ağır ve baygın halde kaldı.