Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

anda kuş birdenbire kendine gelip toparlandı ve uçup gitti.
Ali Efendinin dergâhında aşçılık yapan Osman Dede isminde bir derviş vardı. Bir gün bu
derviş zayıf hâliyle bir kenarda ayakta edeple durmaktaydı. Hocası Ali Efendi onun bu garib
hâlini görüp; "Osman Dede eline geçir ve sağlam tut." dedi. Bu sözden bir şey anlamayıp
yanına yaklaştı ve elini öptü. Herkes bu hâle şaşıp bir taraftan da Osman Dede'ye hayranlıkla
bakıyorlardı. Hocasının sağlam tut dediği anda, Osman Dede kendi kendine; İslâm askeri
Kıbrıs seferine çıktı. Ben de gidip bir esir yakalasaydım. Bana işimde yardımcı olur, işim
biraz hafiflerdi, diye düşünmekte idi. Kendisi demiştir ki: "Ben bu düşünceler içinde iken
gözümden perde kalktı. Kendimi Kıbrıs'ta gâzilere katılıp savaşanların içinde buldum. O
sırada bir düşmanı esir almak için tuttum. Biri koşup esiri elimden aldı. Baktım bu,
hocamızın talebelerinden ve sevdiklerinden bir kimse idi. Onu tanıyordum. Bu halden sonra
kendime geldim. Benim aşçılık hizmetinden yorulduğum, âcizlik getirdiğim hocama mâlum
olmuş, bana böyle bir halle işâret ettiler. İslâm ordusu seferden dönünce, keşfimin açıldığı
sırada gördüğüm gibi aynı asker esir alınmış. Esir alan da gördüğüm zât. Meğer onu esir alan
kimse, dergâha hizmetçi olarak vermeyi adamış. Getirip dergâha verdi. Hocam da ona aşçılık
hizmetinde vazîfe verip, benim yükümü hafifletti."
Bir kerâmeti de şöyledir: Bir gün talebelerine sohbeti sırasında şöyle buyurdu: "Şam'da
Kırklar makâmı denilen yerde, Peygamber efendimiz, dört büyük halîfe ile bütün velîler
toplandı. Hızır aleyhisselâm, Peygamber efendimize; SultanSüleymân vefât edip yerine
Selîm Han tahta çıktı, dedi, diye bildirdi. Birkaç gün sona Ali Efendinin işâret ettiği gibi
Sultan vefât etti, yerine Selîm Han tahta çıktı.
1) Şakâyık-ı Nu'mâniyye Zeyli (Atâî); s.214
ALİ BİN EMRULLAH;
Osmanlı âlim ve evliyâlarının en meşhûrlarından. Tefsîr, hadîs, fıkıh âlimidir. 1516 (H.916)
senesinde Isparta'da doğdu. Anadolu ve Rumeli'nin çeşitli şehirlerinde kâdı ve kâdıasker
olarak vazîfe yaptı. 1571 (H.979) senesinde Edirne'de vefât etti.
Ali bin Emrullah, dedesi Abdülkâdir Hâmidî sakalına kına kullanmakla meşhûr olduğu için
Kınalızâde diye şöhret bulmuştur. Abdülkâdir Hâmidî, Fâtih Sultan Mehmed Hanın
hocalarındandır. Babası Emrullah Efendi ise kâdı idi. Böylece Ali bin Emrullah küçük yaştan
îtibâren tam bir ilim hânedânı içerisinde yetişti. Kınalızâde Ali Efendi, ilk tahsîline akrabâsı
olan Kadri Efendiden ders alarak başladı. Sonra İstanbul'a giderek, Mahmûd Paşa
Medresesinde Müderris Sinân'dan, Atik Ali Paşa'da Merhabâ Efendiden, sonra da Sahn-ı
semân Medresesinde Kul Sâlih Efendiden ders aldı. Kur'ân-ı kerîmi ve pekçok hadîs-i şerîf
ezberledi. Yazı, hat sanatında usta olup, tesirli bir hitâbete ve üstün bir hafızaya
sâhipti.Tahsîlini mükemmel bir şekilde tamamladıktan sonra müderrislik için beklemeye
başladı. Ancak uzun müddet geçmesine rağmen tâyini çıkmayınca telif ettiği bâzı eserleri alıp
Şeyhülislâm Ebüssüûd Efendi'nin huzûruna çıktı. Ebüssüûd Efendi kendisine niçin geldiğini
sorunca:
"Biz istediğimiz müderrisliği bu eserlerin bâblarını çevirerek almak istiyorduk. Daha ne
yapılmak gerekiyorsa bilelim efendim?" diye cevap verdi. Bunun üzerine Ebüssüûd Efendi,
Ali Çelebi'nin takdim ettiği eserleri biraz okuduktan sonra, onun ilimdeki değerini anladı ve
kendisini derhâl Edirne'deki Hüsâmeddîn Medresesine müderris tâyin etti. Genç talebenin bu
hareketinden pek memnun kalan Ebüssüûd Efendi yanında bulunanlara hitâben de; "İşte
insan olan böyle fiîlen ehliyetini isbât sûretiyle hakkını elde eder. Emeline kavuşmak, nâil
olmak için şunun bunun şefâat ve delâletine mürâcaat etmek insanlık değildir." demiştir.
Kınalızâde Ali Çelebi Edirne'den sonra 1546'da Bursa'da Hamza Bey Medresesinde, 1548'de