Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

1) Reşehât Ayn-ül-Hayât (Arabî); s.60
2) Reşehât Ayn-ül-Hayât (Osmanlıca); s.103
3) Hadîkat-ül-Verdiyye; s.144
4) Nesâyim-ül-Mehabbe; s.251
ALÂEDDÎN BİN ESAD LÂHORÎ;
Hindistan'da yetişen evliyânın büyüklerinden. İsmi, Alâeddîn bin Esad, nisbeti el-Lâhorî ve
el-Bengâlî'dir. Doğum târihi bilinmemektedir. 1397 (H.800) senesinde Pânî-pût şehrinde
vefât etti. Kabri ziyâret edilmektedir.
Önceleri, ahâlinin en zenginlerinden ve önde gelenlerinden olup, çok sevilen ve öğülen bir
zât idi. Sonraları tasavvuf yoluna girip, fakirliği ve insanlardan ayrı, uzak bir yerde kendi
hâlinde yaşayıp ibâdet ve tâat ile meşgûl olmayı tercih etti. Ahî Sirâcüddîn diye bilinen
Sirâcüddîn Osman hazretlerinin talebeleri arasına girdi. Kendisi şöyle anlatır:
"Sirâcüddîn Osman, Hâce Nizâmüddîn-i Evliyânın huzûrunda, zâhirî ve bâtınî ilimlerde
kemâle gelip, mezûn olacağı ve icâzet, diploma alıp memleketine döneceği sırada hocasına;
"Gideceğim yerde, Alâeddîn isminde, bilgili, yüksek makamlı çok zengin birisi var. Onunla
nasıl baş edeyim? Ona karşı nasıl davranmamı emir buyurursunuz?" diye arzedince, hocası;
"Üzülme, o, senin hizmetçin olacak." buyurmuş. Bu cevâba hayret eden ve kalbi rahatlayan
Sirâcüddîn Osman, hocasının sözlerinde mutlaka bir hikmet olduğunu düşünerek yola çıkıp,
memleketine vardı. Sirâcüddîn hazretleri memleketine vardığında, Alâeddîn'in zenginliği
terkederek tasavvuf yoluna girdiğini öğrenip çok sevindi.Alâeddîn de gelip buna hizmet
etmeye başladı. Huzûrunda yetişip, evliyâdan yüksek bir zât oldu. Böylece Nizâmüddîn-i
Evliyâ'nın daha önce söylediği sözün hikmeti, mânâsı anlaşıldı ve sözleri meydana çıktı.
Hocası Sirâcüddîn hazretlerinin huzûrunda yetişip kemâle gelen Alâeddîn bin Esad,
zamânında bulunan evliyânın büyüklerinden oldu. Bir dergâhı vardı. Orada talebelerine ders
okuturdu. İyilik, ihsân sâhibi bir zât idi. Talebelerine ve başka insanlara olan iyilik ve
ihsanları o kadar çok idi ki, zamânın sultânı bu kadar ihsanda bulunamazdı. Çok kerâmetleri
görülmüştür.Bir defâsında dergâhına bir kısım insanlar geldi. Yanlarında bir de kedileri
vardı. Kedileri kayboldu. Alâeddîn bin Esad'a;
"Bizim kedimizi getir." dediler. O da; "Ben sizin kedinizin nerede olduğunu bilmiyorum,
nasıl bulayım?" diye hayretini bildirdi. İçlerinden birisi, alay etmek için, orada bulunan bir
hayvanın boynuzunu göstererek;
"Meselâ şu boynuzdan bulabilirsin." dedi. Başka birisi de, daha edebsizce bir şey söyledi.
Alâeddîn bunlara üzüldü, fakat hiç cevap vermedi. O kimseler dergâhdan ayrılıp dışarı
çıktıkları zaman, boynuz lâfı eden kimseye bir öküz gelerek boynuzuyla öyle vurdu ki, aklı
başından gitti. Arkadaşları, bunu ölecek zannettiler. Daha edebsiz konuşan ikinci kimse ise,
şiddetli bir hastalığa yakalandı ve o hastalıktan öldü. Bunların bu hâllerine şâhid olan
arkadaşları ise, büyüklere uygunsuz söz söyleyenlerin cezâlarının pek ağır ve şiddetli
olacağını anladılar.
Rivâyet edilir ki, Alâeddîn hazretleri tasavvuf yolunda ilerleyip kemâle geldikten sonra,
Allahü teâlâ, ona önceki hâlinden daha çok mal ve zenginlik ihsân eyledi. Fakat o, bunlara
hiç meyletmedi. Hepsini Allah rızâsı için dağıtıp, sadaka verdi.
1) Ahbâr-ül-Ahyâr; s.149