Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

talebelerinden birisi ile Mutavvel kitabını okumaya başlamışlardı. Her satırında birçok
meseleye temas edildiğinden, mütâlaaları uzayıp gitti. Günde iki-üç satırdan fazla
okuyamıyorlardı. Okunan yerleri, kuşluk vaktinden ikindi namazına kadar îzâh ederdi. Bu
minvâl üzere altı ayda, kitabın yarısına kadar gelebilmişlerdi. En sonunda talebesine;
"Molla! Bu kitabın okunma usûlü budur." dedi ve bundan sonra hergün ikişer yaprak
okutmakla, kitabın diğer bölümlerini kısa zamanda tamamladı.
O talebe şöyle anlatmaktadır: "Bedî'î, edebî sanatlarına geldiğimizde, bu sanatların her birine
Farsça beyitlerden pekçok örnekler gösteriyordu. Ben o sırada;
"Ne çok Fârisî beyitler ezberlemişsiniz." dedim. O da; "Acem, İran talebeleri, âdet olarak,
hergün ikindi namazından sonra toplanıp, şiir üzerinde müzâkere ederlerdi. Bunlar, o
günlerde ezberlediğimiz şiirlerdir. İran'dan döndüğüm günlerde, ezberlediğim şiirleri kontrol
etmiştim de, on bin gazeli bulmuştu." cevâbını verdi."
Birgün yanındakilere buyurdu ki: "Cenâb-ı Hakdan üç dileğim vardır: Evli-barklı olarak
evimde ölmemi, hastalığımın pek uzun sürmemesini ve îmânla rûhumu teslim etmemi
istiyorum." Talebelerinden bâzı âlimler dediler ki:
"O evde, ondan önce kimse ölmedi. Öğle namazını kıldıktan sonra hastalanıp, ikindi ezânı
okunurken ömrü tamâm oldu. Böylece iki arzusu yerine geldi. Umulur ki, üçüncü duâsı da
kabûl edilmiş ola!"
Şâir olup şiirlerinde Gammî mahlasını kullanmıştır.
Oğlu Muhammed Çelebi de, ilim ve fazîlet sâhiplerinden olup, 1550 (H.957) senesinde vefât
etti. Bunun lügat ilmine dâir Lisân-ül-Hikmet adında Arabca ve Farsça ile karışık yazılmış
bir lügatı ve Mollazâde'nin Hidâye Şerhi kitabına yaptığı hâşiyesi vardır.
1) Mu'cem-ül-Müellifîn; c.7, s.264
2) Esmâ-ül-Müellifîn; c.1, s.739
3) Şezerât-üz-Zeheb; c.8, s.18, 19
4) Fevâid-ül-Behiyye; s.139, 140
5) Şakâyik-ı Nu'mâniyye Tercümesi (Mecdî Efendi); s.199
6) El-Kevâkib-üs-Sâire; c.1, s.278
7) Tâc-üt-Tevârih; c.2, s.501
8) Güldeste-i Riyâz-i İrfân; s.245
9) İslâm Meşhûrları Ansiklopedisi; c.1, s.315-316
10) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.13, s.239
ALÂEDDÎN ARABÎ EFENDİ;
Osmanlı Devleti şeyhülislâmlarından. Fıkıh, hadîs, tefsîr âlimi ve büyük velî. İsmi Ali, lakabı
Alâeddîn'dir. Haleb'de doğduğundan, Arabî denilmiştir. Doğum târihi bilinmemektedir. 1495
(H.901) senesinde İstanbul'da vefât etti.
Alâeddîn Efendi, ilk tahsîlini Haleb'de yaptı. Sonra Bursa'da Yıldırım Bâyezîd Medresesinde
müderris olan Molla Gürânî hazretlerine talebe oldu. Yine âlimler arasında "ilim dağarcığı"
nâmıyla şöhret bulan Hızır Çelebi'den dersler aldı. Bundan sonra Edirne Dârülhadîs
müderrisi Fahreddîn-i Acemî'ye muid, asistan oldu. Bu sırada Şerh-i Akâid'e hâşiye yazdı.