Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

içerisinde kaldım.
Bir başka zaman onun huzûruna gitmiştim. O sırada; "Ey efendim! Niçin namazdan alıkoyan
düşünceler insanın hâtırına geliyor? Bu hususta ne dersiniz?" diye sordum. "İnsan, namaz
kılarken Allahü teâlâdan gâfil olmazsa, ne türlü olursa olsun, kalbine gelen düşünceler yok
olur." buyurdu.
Bir kere de dünyevî bir ihtiyaç için onun yanına gitmiştim. Yanına vardığımda; "Senin şöyle
bir ihtiyâcın var. İki veya üç gün sonra giderilecek." buyurdu. Dediği gibi üç gün sonra
ihtiyâcım giderildi.
1) Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.1, s.338
2) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.16, s.54-265
AHMED BİN MUHAMMED HÂNÎ EL-ESREM;
Hadîs hâfızı, büyük velî ve âlimlerden. Künyesi Ebû Bekr'dir. 873 (H.260) târihinden sonra
vefât etti. Ahmed bin Hanbel'in talebesidir. Ondan çok meseleler nakletti. Bunları
mevzularına göre yazdı. Affân bin Müslim, Muâviye bin Amr, Süleymân bin Harb, Ebû
Velîd et-Tayâlisî, Nuaym bin Hammâd, Ebû Tevbe Rebî' bin Nâfî' gibi âlimlerin derslerini
dinledi. Ondan da Nesâî, Mûsâ bin Hârûn, İbn-i Sa'îd, Ali bin Ebû Tâhir el-Kazvînî, Ömer
bin Muhammed bin Îsâ el-Cevherî gibi âlimler de rivâyette bulundular.
Bekr el-Hilâl diyor ki: "O, hadîs ilminde hâfız, kıymetli ve yüksek bir âlimdir. Zamânın
büyük âlimlerinden, Âsım bin Ali, Bağdat'a gelmişti. Kendisinden istifâde edebileceği bir
âlim aradı. Ahmed bin Muhammed el-Esrem'le görüştü. Onun ilmini beğendi ve çok takdir
etti."
Ebû Kâsım bin Cîlî dedi ki: "Yanımıza birisi geldi. Namazla ilgili, İbn-i Ebî Şeybe'nin
kitabında bulunmayan bilgileri bana yazacak bir âlim arıyorum." dedi. Biz kendisine; "Ebû
Bekr el-Esrem'den başka bunu yapacak birisini bilmiyoruz." dedik. Sonra, Ebû Bekir
el-Esrem'e kâğıt verildi. Namazla ilgili altı yüz sayfa yazdı. İbn-i Ebî Şeybe'nin kitabı ile
karşılaştırdığımızda, yazdıklarının hiçbirisi onda yoktu."
Yahya bin Maîn ve başka âlimler; "O, çok zeki ve meseleler üzerinde dikkatli bir âlimdir."
dediler.
Buyurdu ki:
"Hocam Ahmed bin Hanbel'in, meclisten kalktığı zaman "Sübhânekellahümme ve
bihamdike" dediğini işitir, devâmını anlayamazdım. Sadece dudaklarının hareketini
görürdüm. Fakat zannediyorum, mecliste yapılan hatâlara keffâret olması için Resûlullah
efendimizden rivayet edilen şu mübârek sözleri söylüyordu:
Sübhânekellahümme ve bihamdike, eşhedü enlâ ilâhe illâ ente, estagfirüke ve etûbu ileyk."
Ahmed el-Esrem sohbetlerinde büyüklerden bahseder, insanların istifade etmesi için nakiller
yapardı. Şöyle nakletmiştir:
Abdullah ibni Mes'ûd buyurdu: Resûlullah efendimizin sünnet-i seniyyesine tâbi olunuz.
Resûlullah efendimizin zamânında ve onun dört halîfesi zamanlarında bulunmayıp, dinde
sonradan meydana çıkarılan ve ibâdet olarak yapılan, her türlü söz, iş ve usûl olan bid'atleri
yapmayınız. Her bid'at, dalâlet ve sapıklıktır.
İbn-i Ömer: "İnsanlar güzel görse bile, her bid'at dalâlettir."
Ebû Mûsâ: "Allahü teâlânın ilim verdiği kimse, onu, insanlara öğretsin. Fakat, bilmediği şeyi