Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

Halîl Cündî’nin vefât târihi ihtilâflı olup, 1365 (H.767) den sonra 1374 (H.776)den önce
vefât ettiği bildirilmektedir.
Vefâtından sonra rüyâda görüldü. Gören kimse, Allahü teâlânın nasıl muâmele ettiğini
sorunca, Cündî hazretleri; “Allahü teâlâ, beni ve benim cenâze namazımı kılanları affetti.”
diye cevap verdi.
1) Bustân; s.96
2) Hüsn-ül-Muhâdara; c.1, s.460
3) Neyl-ül-İbtihâc; s.112
4) Ed-Dîbâc-ül-Mühezzeb; s.115
5) Ed-Dürer-ül-Kâmine; c.2, s.86
6) Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s.1081
7) El-A’lâm; c.2, s.315
8) Kıyâmet ve Âhiret; (5. Baskı) s.258
9) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.10, s.139
ZÜFER BİN HÜZEYL;
Sekizinci yüzyılda Irak’ta yaşamış olan âlim ve evliyânın büyüklerinden. İmâm-ı A’zam Ebû
Hanîfe hazretlerinin talebesidir. İsmi Züfer, babasınınki Hüzeyl, künyesi Ebû Hüzeyl'dir.
İmâm-ı Züfer diye meşhûrdur. 728 (H.110) senesinde doğdu. 775 (H.158) senesinde Basra’da
vefât etti.
Aslen İsfahanlı olmasına rağmen Basra’da yaşayan Züfer bin Hüzeyl, orada ilim tahsîl etti.
Önce zamânının âlimlerinden hadîs ilmini öğrendi. Sonra Kûfe’ye gidip İmâm-ı A’zam Ebû
Hanîfe hazretlerinin derslerine devâm etti. Ondan fıkıh ilmini tahsîl ederek zamânının meşhûr
fakîhlerinden oldu. İmâm-ı A’zam; “Talebelerimin en mükemmelidir.” buyurarak, onu
medhetti. İctihâd derecesine yükselip İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe hazretlerinin koyduğu usûl
ve kâidelere göre ictihâdda bulundu. Hanefî mezhebinde fukahânın ikinci tabakasından yâni
mezhepte müctehidlerden oldu. İlimdeki yüksek derecesi yanında, güzel ahlâk ve fazîlette de
örnek insan oldu. Ömrünü ilme ve ibâdete verip dünyâya ve dünyâ malına hiç meyletmedi.
İmâm-ı Züfer, ilimde o derece iyi yetişmişti ki, kendisine bir suâl sorulduğu zaman, geniş
cevap verir, anlaşılır bir şekilde îzâh ederdi. İsbâtı gereken meseleleri kat'î delillerle isbât
ederdi. İmâm-ı A'zamın usûlü üzerine ictihâd ederdi. Çok ibâdet eden, doğru sözlü ve ilimde
sağlam bir âlimdi. Evlendiğinde hocası İmâm-ı A'zamı düğününe dâvet etmişti. İmâm-ı
A'zam, düğün sırasında yaptığı bir konuşmasında; “Züfer, müslümanların imâmlarındandır.
Şeref, haseb, neseb bakımından en tanınmışlardandır.” buyurmuştur.
İmâm-ı Züfer bir defâsında bir mirâs meselesi sebebiyle Basra’ya gitmişti. Basra halkı ondaki
üstün hâlleri görerek, olgun ve müstesnâ bir insan oluşuna hayran kalmışlardı. Bu sebeple
Basra’da kalmasını ısrârla istediler. O da bu arzu üzerine bir müddet Basra’da kaldı. Basra
kâdılığı vazîfesini yürüttü. İlmiyle ve üstün hâlleriyle insanlara çok faydalı oldu. Her nerede
olursa olsun hiç boş konuşmazdı. Dâimâ ilmî meseleler üzerinde söz söyler, hep bu hususta
konuşurdu. Bulunduğu yerde boş konuşulmaya başlansa hemen o meclisi terkederdi.
Bir müddet Basra kâdılığı yaptı. Ömrü boyunca ilim öğretmek ve ders vermekle meşgûl oldu.
Meşhûr âlimlerden Muhammed bin Abdullah Ensâr, Halef bin Eyyûb, Âsım bin Yûsuf,
Hilâl-er-Rey gibi büyük âlimler İmâm-ı Züfer’in ders halkasında yetiştiler.