Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

tutmamı emretti. Aradan biraz zaman geçtikten sonra, bana üç gün oruç tutmamı, üç gün
içinde bir şey yemememi, üçüncü günü akşamı iftârda, su ve acı bir sebze ile yetinmemi
emretti. Ben de bildirdiği gibi yaptım. Üçüncü gün, Şa’bân ayının ortalarına, Berât
gecesinden önceki güne denk geldi. O gece (Berât gecesi) bana; “Geceleyin câmiye gelip
rûhen açılmak mı istersin? Yoksa evde yalnız kalıp ibâdet ile meşgûl olmak mı istersin?”
diye sordu. Ben de yalnız kalmayı tercih edip; “Yalnız başıma kalayım.” dedim. “Peki, yalnız
ben geri gelinceye kadar namaz kılmaya devâm et!” dedi. Geç vakit olunca câmiden geldi.
Ben namaza devam ediyordum. Selâm verdikten sonra, yerle gök arasında çok büyük bir
kubbe (yuvarlak bir şey) gördüm. Gördüğüm kubbenin üzerinde çeşitli merdivenler, çeşitli
basamaklar vardı. İnsanlar bu merdivenlerden yukarıya tırmanmaya çalışıyordu. Ben de
merdivenleri çıkmaya başladım. Her basamakta, “Hazine nâzırlığı, Beyt-ül-mal nâzırlığı,
mühürdarlık, falan falan medreseler ve Haleb kâdılığı gibi yazılar gördüm. Bundan daha
yukarılara çıkamadım. O sâlih zât bana; “Gecen nasıldı? Ben yanına geldiğimde kendi hâlinle
meşgûl idin. Benimle hiç ilgilenmedin.” dedi. Ben de gördüklerimi kendisine anlattım. Bana;
“Gördüğün o kubbe dünyâdır. O gördüğün basamaklar, oralarda gördüğün kimselerin,
dünyâdaki rütbe ve makamlarıdır.” buyurdu. “Ey Abdürrahmân! İşte o gece gördüğün
makamların hepsine kavuşmuş bulunuyorum. İyi biliyorum ki, o gece orada gördüğüm mevki
ve rütbelerin sonuncusu Haleb vâliliği idi. Artık mutlakâ ölüm yaklaşmıştır.” dedi.
İbn-i Zemlikânî bunları anlattıktan bir süre sonra 1327 (H.727) senesinde Ramazân-ı şerîfin
on altıncı gününde vefât etti. Zehir içirilerek şehid edildiği rivâyet edilmektedir. Kâhire’ye
götürülüp, Karâfe Kabristanına defnedildi.
İslâmın güzel ahlâkına uygun yaşayan İbn-i Zemlikânî, Allahü teâlânın emirlerine uyanlarda
bulunan mânevî güzellik ve nûra sâhip, gâyet mütevâzî, zarîf, kibâr bir zâttı. Yüzünde
velîlere mahsus olan bir câzibe, tatlılık ve nûr vardı. Yaşı ilerledikçe, bu nûr arttı. Yanakları
gül misâli idi. İslâmın şerefini ve vakarını korumak, İslâmiyet yoluna düşmanlık edenlerin
alay etmelerine, hakîr, aşağı görmelerine meydan vermemek ve onlara karşı heybetli
görünmek için, kıymetli elbiseler giyinirdi. Birçok fazîlet ve kerâmâtın kendisinde toplandığı,
himmet sâhibi, çok nâzik bir velîydi. Ufku çok geniş olup, yapacağı her işi etraflıca düşünüp
ona göre hareket eden, tedbirli ve ihtiyatlı bir hâli vardı. Bir iş yapacağı zaman çok uzak ve
zayıf da olsa, çıkması mümkün olan mâni ve ihtimâlleri dikkate alır, ona göre kendisini
ayarlardı. Bunu yaparken yorulur, meşakkatlere katlanırdı. Bu hâlini hoş karşılamayanlar
tarafından hased olunur, aleyhine iş yapılırdı. Fakat o, Allahü teâlânın lütfu ile gâlip gelirdi.
İbn-i Zemlikânî Muhammed bin Ali hazretlerinin birçok eseri vardır. Ehl-i sünnet âlimlerinin
yolundan ayrılarak bozuk bir yol tutan ve sapık fikirler ileri sürerek, müslümanları doğru
yoldan kaydırmağa çalışan İbn-i Teymiyye'nin sapık görüşlerinden olan talak ve kabir
ziyâreti mevzûlarında, İbn-i Zemlikânî hazretleri, İbn-i Teymiyye’ye reddiye olarak
Dürret-ül-Mudiyye fir-Reddi alâ İbn-i Teymiyye isminde bir risâle yazarak onun
bozukluğuna ve tuttuğu sapık yolun kötülüğüne karşı müslümanları uyandırdı. Diğer
eserlerinden bâzıları şunlardır: Delâil-ül-Acâiz, El-Minhâc fî Ta'lîkât-ül-Îlâc,
Tahkîk-ul-Ûlâ min Ehl-ir-Refîk-ıl-A'lâ, El-Burhân fî İ’câz-il-Kur’ân, Kitâbün fit-Târih,
Acâlet-ür-Râkib fî Zikri Eşref-il-Menâkıb”.
1) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Sübkî); c.9, s.190
2) Tabakât-üş-Şâfiiyye (Esnevî); c.2, s.13
3) Mu’cem-ül-Müellifîn; c.11, s.25
4) Hüsn-ül-Muhâdara; c.1, s.320
5) Ed-Dürer-ül-Kâmine; c.4, s.74
6) Şezerât-üz-Zeheb; c.6, s.78
7) Miftâh-üs-Se’âde; c.2, s.361