Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

ahlâkî üstünlük sebebiyle diğer insanlardan kendini üstün görmezdi. İlmini istismâr vâsıtası
yapmaktan şiddetle sakınırdı. Bu sebeple çevresi oldukça genişlemişti. Hiçbir ücret almadan ders
verirdi. Yaptığı kitap tashihlerinden bile herhangi bir para veya karşılık almazdı. Hayâtının son
günlerinde hastalığı iyice artınca, tedâvî masraflarını karşılayabilmek için kitaplarını satmaya karar
vermişti. O halde iken dahi talebelerinin maddî yardımlarını kabûl etmemişti. Sıkıntılı günlerinde
Fuâd Üniversitesinden iki profesör, kendisini ziyâret ederek üniversitede ders vermesini istediler.
Zâhidü’l-Kevserî özür dileyerek bunu yapamayacağını belirtti. Onlar gittikten sonra; “Niçin kabûl
etmediniz?” diye sorulunca; “İçinde bulunduğum durumdan dolayı kesinlikle ücretli olarak ders
vermemi istiyorlardı. Bunun için kabûl etmedim. Böyle bir işi aslâ kabûl edemem.” diye cevap verdi.
1) İrgâmü’l-Merîd
2) Makâlâtü’l-Kevserî; s.1-90
3) Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s.1165
4) İşâretü’l-Merâm Mukaddimesi
5) İslâm Meşhûrları Ansiklopedisi; c.3, s.2083
ZÂHİD YOZGADÎ ŞEYH HACI AHMED EFENDİ;
Yozgat'ta yetişen velîlerden. Yozgat'ta doğmuştur. Babası eşraftan Süleyman Efendidir.
Yaklaşık 1774 (H. 1188) târihinde doğdu. 1897 (H.1314)de 123 yaşında vefât etti.
İlk tahsilini o zamanki medreselerde yapmış ve Arabî, Farisî lisanlarını da öğrendikten sonra
kendisinde bir tasavvuf aşkı belirmiştir. O zamanlarda Pîr-i Sanî lakabını alan Çankırı'nın
Çerkeş kasabasındaki Halvetî tarîkatı şeyhi Mehmed Mustafa hazretlerine intisâb ederek
dergâhda bir süre hizmet etmiş ve tarikatta hilâfet almıştır.
Şeyh Efendi icazetini verdikten sonra seyahatle vazifelendirdi. Ahmed Efendi "Terkiya"
mahlasını alarak seyahatlerine başladı. Şiirlerinde de bu mahlası kullanmıştır. Mısır, Suriye
ve Irak'ı dolaşarak Hindistan'a kadar gittiği rivâyet olunmuştur. Bağdat'ta Abdülkâdir Geylânî
hazretlerinin dergâhında bir müddet kaldı. Seyahatleri sırasında birçok zevâtla görüştü. İki
defa Hicaz'a gidip döndü. Üçüncü haccını da yaya olarak üç yılda tamamladı.
Yaşı altmışa yaklaşmış olduğu hâlde İstanbul'a geldi ve Sivas vâlisi iken kendisine intisab
eden, zamanın Maârif Nâzırı (Milli Eğitim Bakanı) Münib Paşada misâfir kaldı. İstanbul'da
kaldığı müddetçe Münib Paşa vâsıtası ile Padişah Abdülmecid Han ile de görüşmüşlerdir.
İstanbul'dan ayrılacağı zaman veda ziyâretinde Sultan Beşinci Murad'ın annesi Şevkefzâ
Hanımefendi kendisine Yozgat'ta câmi ve tekke yaptırması için 1500 altın hediye etmiş ise de
Şeyh Efendi kabul etmiyerek İstanbul'dan ayrılmıştır. Kastamonu'da Şeyh Şâbân-ı Velî
hazretlerinin türbesini ve Çerkeş'te de Şeyh Mehmed Mustafa hazretlerini ziyâret ettikten
sonra Yozgat'a 1834 (H.1250) târihinde döndü. Şevkefzâ Hanım mezkur parayı Yozgat Vâlisi
vâsıtasıyla gönderdi. Ahmed Efendi de câmi, çeşme ve dergâhını 1836 (H. 1252) târihinde
yaptırdı.
Şeyh Hacı Ahmed Efendi 1897 (H.1252) yılında 123 yaşında Yozgat'ta vefât etmiş olup,
câmisinin yanındaki türbesine defnedilmiştir. Cenâzesine o kadar gelen olmuştur ki
namazının kılındığı Çapanoğlu'nun büyük câmisinden kendi câmisine kadar ancak elden ele
verilerek götürülebilmiştir.
Hacı Ahmed Efendinin beş oğlu olmuştur. Gerek vefatından sonra ve gerekse Birinci Dünyâ
Savaşında kitapları ve seyahatnamesi oğulları tarafından taksim edilmiş olmalı divanından
başka diğer eserleri bulunamamıştır.
Hacı Ahmed Efendinin bir şiiri