Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

El-Ubdetü İnd-eş-Şiddeti, 20) En-Nasîhatü fit-Tergîb fis Saff- il-Evveli, 21) Âdâbü
Şürb-il-Mâ', 22) El-Kelâm alel-Müskirât ve Muhaddirhâ ve Müskiruhâ, 23)
Mukaddimet-ün-fil-Fıkh, 24) El-Beyân-üş-Şâfî fil-Hacc-il-Kâfî.
EY KARDEŞİM!
Zâhid, vefâtına yakın bir kâğıda şunları yazdı: “Ben, fakîr Ahmed Zâhid derim ki: Kelime-i şehâdetin
mânâsına kalbiyle inanıp ve diliyle de söyleyen bir kimseyim. İslâm dîni dışındaki her din ve
inanıştan ve Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği Ehl-i sünnet ve cemâat fırkası dışındaki her
fırkadan uzağım. Allahü teâlâya ve Allahü teâlâdan gelen şeylerin hepsine, O’nun murâdına uygun
îmân ettim. Resûlü Muhammed aleyhisselâma ve getirdiklerine O’nun bildirdiği şekilde îmân ettim.
Aklıma, hatırıma gelen şeylerin hiç birisine Allahü teâlâ benzemez. Bu şehâdetimi Allahü teâlâya
emânet bırakıyorum. Allahü teâlâ, kendisine emânet bıraktığım bu güzel inanışım ile, muhtâc
olduğum son nefesde yardım eder ve îmân ile gitmemi nasîb eder inşâallah...
Ey kardeşlerim, size Allahü teâlâdan korkmayı, O’nun emirlerini öğrenmeyi ve öğrendiklerinizle amel
etmenizi tavsiye ediyorum. Beni defnettiğinizde, başucumda Fâtiha ve Bekara sûresini okuyunuz.
Yâsîn ve Tebâreke sûrelerini de okuyup, hâsıl olan sevâbı bana hediye ediniz ve üç defâ şöyle
deyiniz: “Yâ Rabbî! Muhammed aleyhisselâmın ve O’nun Ehl-i beytinin ve Eshâb-ı kirâmının
hürmetine bu meyyite azâb yapma!” Arkamdan hayır ve hasenâtta bulununuz. Talebelerim ve
çocuklarım benim vârisimdir.”
1) Mu’cem-ül-Müellifîn; c.2, s.108
2) Ed-Dav-ül-Lâmi’; c.2, s.111
3) El-A’lâm; c.1, s.226
4) Keşf-üz-Zünûn; c.1, s.896, c.2, s.1669, 2041, 2043
5) Brockelmann Sup-2, s.112, 149
6) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.13, s.169
ZÂHİD İSFEHÂNÎ;
Tebe-i tâbiînin âlim ve velîlerinden. İsmi, Muhammed bin Yûsuf’tur. İbâdete çok düşkündü.
Dünyânın, Allahü teâlânın rızâsı için olmayan her şeyinden el çekmişti. Çok büyük evliyâdan
olmasına rağmen, kendisini büyüklerden başkası tanımazdı.
Künyesi Ebû Abdullah’dır. Ez-Zâhid, el-Âbid lakabları ile tanınırdı. Aslen İsfehanlıdır.
Doğum tarihi bilinmemektedir. İlim tahsili için uzun zaman Mekke’de bulundu. Basra’da ve
değişik yerlerde ikâmet etti. Tanındığı yerden kaçmanın yollarını arardı. Geceleri hiç
uyumazdı. Devamlı ibâdet ederdi. İnsanlardan bir şey istemez, hâcetini Allahü teâlâdan
dilerdi. 804 (H.188)’de veya daha sonraki bir tarihte, otuz yaşlarında vefât etti. Basra’nın
Mesîse kasabasında Ebû İshâk el-Fezârî’nin yanına defnedildi. Ziyâret edenler feyz ve
bereketinden istifâde etmektedir.
Yûnus bin Ubeyd, Hammâd bin Seleme, Hammâd bin Zeyd, Süleymân bin Mihrân,
el-A’meş, Süfyân-ı Sevrî ve Sâlih el-Müzenî’den (r.aleyhim) hadîs rivâyet etti. Kendisinden
ise; İmâm-ı Evzâî, Âmir bin Hammâd İsfehânî ve Zübeyr bin Abbâd (r.aleyhim) ilim tahsil
edip, hadîs-i şerîf rivâyet ettiler.
Yahyâ bin Saîd el-Kettân hazretleri; “Birçok âlimin sohbetinde bulundum. Fakat,
Muhammed bin Yûsuf İsfehânî’den daha fazîletli birini görmedim. Benim nazarımda o,
Süfyân-ı Sevrî’den daha üstündür.” deyince, Ahmed bin Hanbel; “İlim ve fazîletteki