Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

u ilmi okudum.”
1) Mu’cem-ül-Müellifîn; c.8, s.282
2) El-Bidâye ven-Nihâye; c.12, s.227, 229
3) El-A’lâm; c.5, s.322
4) Şezerât-üz-Zeheb; c.5, s.294
5) Zeyl-i Tabakât-ı Hanâbile; c.2, s.269
6) Tezkiret-ül-Huffâz; c.4, s.1439
7) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.9, s.149
Z
ZÂHİD;
Evliyânın büyüklerinden ve Şâfiî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Ahmed bin Muhammed bin
Süleymân, künyesi Ebü’l-Abbâs’dır. Lakabı Şihâbüddîn’dir. Zâhid diye meşhûr oldu. Doğum
târihi bilinmemektedir. 1416 (H.819) senesi Rebî’ul-evvel ayının yirmi dördünde, Kâhire’de
vefât etti. Maksem'de kendi yaptırdığı câminin yanına defnedildi. Kabri ziyâret yeridir.
Zâhid, tasavvuf bilgilerini Kutbüddîn Dımeşkî el-İsfeheydî'den öğrendi. Fıkıh ilmini
Şihâbüddîn bin İmâd’dan tahsîl etti. Şihâbüddîn Dımeşkî de ilim aldığı âlimlerdendi. Ebû
AbdullahGamrî, Midyen, Abdürrahmân bin Bektemir ve çok kimselere ilim öğretip, ilim ve
edeb yoluna kavuşmalarına vesîle oldu.
Zâhid, birçok yerde hayır ve hasenât olarak ilim yuvaları, câmiler yaptırdı. El-Maksem’deki
câmisi en meşhûr olanıdır. Burada vâz edip ders verdi.
Zâhid, kendi eliyle yazdığı bir mektubunun başında şöyle demektedir: “Elhamdülillahi alâ
külli hâl. Ahmed Zâhid’den Şeyh Muhammed Gabrî’nin oğluna. Allahü teâlâ sana iyilikler
versin. Magfiret ederek, son nefeste hüsn-i hâtime nasîb etsin. Allahü teâlânın selâmı,
rahmeti ve bereketi üzerinize olsun. Allahü teâlâdan, size dünyâ ve âhirette yardım etmesini
dileriz.”
Başka bir mektubunda da şöyle yazdı: “Allahü teâlâya hamd ve Resûlüne salâttan sonra;
Ahmed’den, oradaki gönül ehli kardeşlerime. Allahü teâlâ onlara iyilikler versin. Kendisine
itâatte yardım eylesin. Allahü teâlâ, fadlı ve rahmeti ile, gönül ehli olan tasavvuf erbâbını
üstün kıldı. O, dilediği şeye muktedirdir. Herkesin size muhabbet göstermesi, Allahü teâlânın
lutf u ihsânıdır. Hamd, Allahü teâlâ içindir. O’na çok şükrediniz. Devâm üzere de ibâdet
ediniz. Allahü teâlâ bizi ve sizleri âhirette sevdikleriyle birlikte bulundursun. İleride
İnşâallahü teâlâ yanınıza gelip bir müddet kalacağım...”
Zâhid, birçok eserler tasnif etti. Bunlardan bâzıları şunlardır: 1) Risâlet-ün-Nûr: Îmân,
îtikâd, fıkıh ve tasavvuf bilgilerini ihtivâ etmekte olup, dört cilddir. 2)
Hidâyet-ül-Müteallim ve Umdet-ül-Muallim: Fıkıh ve tasavvuf bilgilerini (güzel ahlâkı)
ihtivâ etmekte olup, bir cilddir. 3) Bidâyet-ül-Müsterşid, 4) Tuhfet-ül-Mübtedî, 5)
Lem’at-ül-Müntehî, 6) Hidâyet-ün-Nâsıh, 7) Hızb-ül-Felâh en-Nâsıh, 8)
El-Meniyyet-ül-Vâride İbâdullah-iş-Şâride, 9) El-Kevâkib-üd-Dürriyye, 10)
Kifâyet-ül-Müteabbid fil-Ezkâr ved-Deâvât, 11) El-Manzûmet-üs-Sittîn, 12) El-İrşâd li
A’mâl-is-Sahîha, 13) El-İ'tikâd, 14) Tuhfet-üs-Silâk fî Edeb-is-Sivâk, 15)
Hakk-ür-Rakîk vel-Meşyü fit-Tarîk, 16) Nasîhat-ül-Ulemâ li İhvânihim-ül-Mü’- minîn,
17) Hidâyet-ül-Ahbâb fis-Sıhhati vel-Meâb, 18) Taleb-üz-Zâd li Yevm-il-Mîâd, 19)