Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

Zamânında mevki ve makam sâhibi emîrlerden biri onu küçümseyip, velî olduğunu kabûl
etmemişti. Bir gün karşılaştıklarında, o emîre şöyle demişti: "Evliyâya îtirâz eden sen misin?
Hâlbuki sen, falan kimsenin yanında bir köçek sayılırsın!” Aradan bir müddet geçti, evliyâya
karşı edebsizlikte bulunan o emîr, mevki ve makâmını kaybetti. Sonunda köçeklik yapmak
durumunda kaldı.
Bir gün Ebû Ci’rân denilen bir böcekden çok ibret aldığını söyledi. Bunu işitenler, nasıl
oldu? dediler. Şöyle anlattı: “Bir kış gecesi uyuyamamıştım, uyanık dolaşıyordum.
Baktığımda Ebû Ci’rân bir kandil üzerine çıkmak için uğraşıyordu. Kandil çok kaygandı.
Tırmanıyor, kayıyor, bir türlü çıkamıyordu. Fakat çok azimli ve kararlı idi. Tekrar tekrar
tırmanmaktan yılmıyordu.Yedi yüz defâ tırmandı ve kayıp düştü, çıkamadı. Çıkamayacak,
hâlâ vaz geçmiyor dedim. Sonra sabah namazını kılmak için gittim. Namazdan sonra
dönerken bir de baktım ki, tırmanmayı başarmış, kandilin yanında duruyordu. Bu hâdiseden
çok ibret aldım.” Böylece, bir işte kararlı olmanın ve sebâtın, başarıya ulaştıracağını anlattı.
Ebü’l-Haccâc Aksûrî hazretleri, başından geçen bir hâdiseyi şöyle anlatmıştır: “İlk
günlerimde hep “Lâ ilâhe illallah” derdim ve bundan hiç gâfil olmazdım. Bir gün nefsim
bana dedi ki: “Senin Rabbin kim?” Ben de; “Benim Rabbim Allahü teâlâdır.” dedim. Bunun
üzerine nefsim bana; “Senin Rabbin benim, çünkü sen, bana kulluk yapıyorsun. Kimin
emrine tâbi oluyorsan, ona kulluk yapıyorsun. Sana, beni doyur diyorum, yiyorsun. Uyu
diyorum, uyuyorsun. Yürü diyorum, yürüyorsun. Benim emrettiğimi dinliyorsun. Al
dediğimi, alıyorsun. Sen benim her emrimi yerine getiriyorsun. Öyleyse sen bana kulluk
ediyorsun, benim emirlerime tâbi oluyorsun.” dedi. Bunun üzerine bir müddet iyice
düşündüm. Sonra basîretim açıldı ve bana; “Allahü teâlânın emirlerine uy, nefse karşı
muhâlefet et. Uyu derse; Allahü teâlâ, sâlih amel işleyenler için meâlen; “Onlar, geceden pek
az (bir zaman) uyuyorlardı.” buyurdu. (Zâriyât sûresi: 17). Ben de böyle yapan sâlih
kullardan olacağım de! Nefsin sana ye derse, Allahü teâlâ meâlen; “Yiyiniz, içiniz, isrâf
etmeyiniz” (A’râf sûresi: 31) buyurdu de! Sana yürü diyerek, gurûr ve kibirle yürümeni
isterse, Allahü teâlâ meâlen; “Yer yüzünde kibirle ve böbürlenerek yürüme...” (İsrâ sûresi:
37) buyurdu de! Nefsin bir şeyi almanı isteyince de, ona de ki: Allahü teâlâ meâlen; “Elini
boynuna bağlı kılma (cimri olma) ve büsbütün de onu açıp isrâf etme...” buyurdu. (İsrâ
sûresi: 29). “Bunları yapınca neye kavuşurum?” dedim. “Müttekîlerden, âriflerden ve
sıddîklardan, Rabbine kulluğunu tam yapanlardan olursun.” denildi.
İlim ve rivâyet ehlinden olup, tevhîd ile ilgili Manzûmetün fit-Tevhîd adlı bir manzûmesi ve
Selef-i sâlihînin yolundan, Ehl-i sünnet îtikâdından uzaklaşan bid'at ehlinin kötülüğünü ve
onlara yaklaşmamayı anlatan başka bir güzel manzûmesi daha vardır.
1) Tabakât-ül-Evliyâ; s.480
2) Mu’cem-ül-Müellifîn; c.13, s.309
3) Tabakât-ül-Kübrâ; c.1, s.158
4) Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.2, s.291
5) El-A’lâm; c.8, s.238
6) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.9, s.311
YÛSUF BAHRİ EFENDİ;
Anadolu velîlerinden. Vezirköprü’de doğdu. Doğum târihi belli değildir. Babası, Vezirköprü
Tâceddîn Paşa Câmii imâmı Mehmed Efendidir. Tahsil hayâtına Samsun Sıbyan Mektebinde
başladı. Sonra Amasya’ya giderek, buradaki medresede Şehîd Müftü nâmıyla meşhûr