Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

10) Târih-i Bağdâd; c.13, s.466
11) Miftâh-üs-Seâde; c.2, s.254
12) Tabakât-ı Hanâbile; c.1, s.257
13) Kevâkib-üd-Düriyye; c.1, s.177
14) Fâideli Bilgiler; (5. Baskı), s.114
15) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.3, s.32
VELİ DEDE
Edirne evliyâsından. Gülşenî yolu büyüklerinden olup on altıncı yüzyılda yaşamıştır. Vefât
ettiğinde, Sabuni mahallesinde, Lari Câmii karşısındaki kendi adıyla anılan dergâhının
bahçesine defnedilmiştir. Veli Dede Dergâhı ve Câmii günümüzde harab haldedir.
VELİ ŞEMSEDDÎN;
Bursa velîlerinden. Emir Sultan hazretlerinin halîfelerinden Hoca Hasan Efendinin
talebesidir. Babasının adı Mûsâ'dır. Ârif, âbid, zâhid, verâ sâhibi, ilmiyle amel eden fazîletli
bir zâttı. Vâz ve nasîhatla meşgûl olurdu. Bu sûretle kendisinden çok kimse istifâde etti.
Şakâyık-ı Nu'mâniyye sâhibi der ki: "Ben onun el yazısıyla yazılmış bir kitap gördüm. O
kitapta Kur'ân-ı kerîmin tefsîri, te'vîli ve tasavvuf büyüklerinin sözleriyle ilgili ince mânâlar
gördüm. Buradan onun zâhirî ve bâtınî ilimlere sâhip bir âlim olduğu anlaşılıyor. Bursa'da bir
mescid yaptırıp 1470 (H. 875) te vefât etti ve yaptırdığı mescidin yanına defnedildi. Bu
mescid, Velî Şemseddîn mescidi diye tanınmıştır. Balıkesir'de de ona nisbet edilen bir kabir
vardır.
Bu zât kerâmetleriyle meşhûr olmuştur. Nakledilir ki: Bursalı Hocazâde Efendinin babası bir
ziyâfet verip, oğulları da güzel elbiseler giyerek bu ziyâfette bulunmuştu. Hocazâde Efendi
eski elbise ile ayakkabı çıkarılan yerde idi. Veli Şemseddîn Efendi, çocukların babasına;
"Bunlar kimlerdir?" diye sorunca, oğullarımdır, dedi. Hocazâdeyi sorunca da; "O da
oğlumdur. Fakat benim yolumu terk etti. Okuyup yazmaya heves etmediğinden dolayı
gözümden düştü." dedi. Bunun üzerine Veli Şemseddîn Efendi çok nasîhat etti. Sonra
Hocazâde'yi yanına çağırdı. "Bu durumdan üzülme!" diye teselli etti. "İnşâallahü teâlâ yakın
zamanda sen çok yüksek derecelere ulaşırsın. Kardeşlerin sana hizmetçi olurlar." buyurdu.
Aradan çok zaman geçmeden Hocazâde, Muallim-i Sultânî ve kâdıasker oldu. Babası
ziyârete geldiğinde babasıyla baş köşeye oturdu, kardeşleri de onlara hizmet etti.
1) Vefeyât-ı Baldırzâde; Süleymâniye Kütüphânesi, Hacı Mahmûd Kısmı, No: 4613, v.102a
2) Şakâyık-ı Nu'mâniyye Tercümesi; s.132
VELİYYÜDDÎN OĞLU HACI BULAM;
Kayseri velîlerinden. On altıncı yüzyılda yaşamıştır. Zamânının Mevlevî Dergâhının önde
gelenlerinden olan Veliyyüddîn Oğlu Hacı Bulam hazretleri, ömrü boyunca, İslâmiyetin emir
ve yasaklarını insanlara anlattı. Pekçok kimsenin dünyâ ve âhiret saâdetine kavuşmasına
vesîle oldu. Pekçok hayır müesseseleri yaptı ve sosyal hizmetlerde bulundu. Tekkeönü
denilen yerde düzenli bir dergâh, etrâfında fakirlerin ve dervişlerin kalması için birçok odalar
ve bu dergâhın devâmı için, vakıf dükkanlar yaptırdı. On altıncı yüzyılın sonlarına doğru