Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

1) Mu'cem-ül-Müellifîn; c.7, s.127
2) Tezkiret-ül-Huffâz; c.4, s.1508
3) Ed-Dürer-ül-Kâmine; c.3, s.63
4) Hüsn-ül-Muhâdara; c.1, s.321
5) Şezerât-üz-Zeheb; c.6, s.180
6) Tabakât-ül-Müfessirîn; c.1, s.412
7) Bugyet-ül-Vuât; c.2, s.176
8) Miftâh-üs-Seâde; c.2, s.221
9) Tabakât-üş-Şâfiiyye; c.10, s.139
10) Fevâid-ül-Behiyye; s.44
11) Tabakât-üş-Şafiiyye (Esnevî); c.2, s.75
12) Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (51. Baskı) s.1069
13) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.11, s.101
TAŞKESENLİ AHMED EFENDİ;
Anadolu’da yetişen büyük velîlerden. 1848 (H.1264) senesinde, Bingöl’ün Karlıova ilçesine
bağlı Hacılar köyünde doğdu. Babası, o yörede sevilen âlim ve fâzıl bir zât olan Molla
Mahmûd Efendidir. Âilesi on yedinci asırda Bağdat civârından gelip Hacılar köyüne
yerleşmiştir. Dedelerinin hepsi âlim olup, ömürlerini insanlara doğru yolu anlatmakla
geçirmişlerdir.
Ahmed Efendi, tahsîl çağı gelince, çeşitli medreselerde ilim öğrendi. Sonra Şeyh Ali Palevî
ve Abdullah-ı Melekânî’nin derslerini tâkib etti. Tasavvufta ilerlemek için Seyyid
Sıbgatullah Arvâsî’nin dergâhına giderek teslim oldu. Burada Seyyid Sıbgatullah Arvâsî’nin
en büyük halîfelerinden olan Şeyh Abdurrahmân-ı Tâgî ile tanıştı. Sıbgatullah Arvâsî’nin
vefâtından sonra yerine geçen Abdurrahmân-ı Tâgî’ye bağlandı. Onun sohbetlerinde kemâle
gelerek, icâzet aldı. Abdurrahmân Tâgî, insanlara Allahü teâlânın emir ve yasaklarını
öğretmesi için Ahmed Efendiyi Erzurum’a gönderdi.
Erzurum’a giden Ahmed Efendi, Sultanmelik Mahallesinde yerleşti. Yaz aylarında
Erzurum’a yakın olan Taşkesen köyünde ikâmet edip, burada insanlara doğru yolu anlatırdı.
Bu yüzden Taşkesânî veya Erzurumlular arasında Taşkesenli Şeyh Ahmed Efendi olarak
meşhûr oldu. Erzurum civârında çok talebe yetiştirdi.
Hocası Abdurrahmân Tâgî'nin vefâtını duyan Ahmed Efendi, hemen Bitlis’e giderek,
hocasının mezarını ziyâret etti ve ağlayarak şu mânâya gelen beytleri söyledi: “Evimin
uzaklığından dolayı size geç geliyorum. Bana iyilikle imdâd eyleyin. Fakir ve katıksız olarak
kapınızda durmuş eşiğinize yüz sürmekteyim. Tarafınızdan ricâm ve kanaâtim o ki, irşâd için
gelenleri reddetmeyiniz. Rahmet bulutları eksilmesin türbenizin üstünde mağfiret yağmurları
yağdırsınlar ey hayırlı üstâd! Ben Ahmed’im, kapınızda bir köpeğim. Uzak da olsa yerim,
imdâdınızı yakından isterim.
Ahmed Efendi görüşmediği halde Sultan Abdülhamîd Han tarafından tanınmakta olduğu
bilinmektedir. Erzurum Pasinler’in Tuylar köyünden bir zât, Sultan Abdülhamîd Hanın
ikâmet ettiği Yıldız Sarayında diğer bir arkadaşı ile birlikte nöbet tutmakta iken, Sultan bir
ara balkona çıktı ve askerleri yanına çağırdı. Balkonun yanına gittiklerinde, Sultan diğer
nöbetçiye hiçbir şey sormadan bir miktar para vererek hamama gitmesini söyledi. Sonra bu