Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

2) Kâmûs-ul-A'lâm; c.4, s.2894
3) Rehber Ansiklopedisi; c.16, s.74
4) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.13, s.76
5) Faruk Timurtaş; Şeyhinin Hüsrev ü Şîrîni
6) Fâruk Timurtaş, Hârnâme
7) Fâruk Timurtaş, Şeyhî, Hayâtı Sanatı
ŞEYHMUZ SULTAN; (Bkz. Mûsâ bin Mâhîn Mardînî).
ŞEYH-ÜL-MEŞÂYIH BEHRÂM;
Hindistan'da yetişen evliyânın büyüklerinden. Şeyh-ul-meşâyıh olarak bilinir. Doğum ve
vefât târihi kaynaklarda yoktur. Yalnız on yedinci asrın birinci yarısında vefât ettiği
bilinmektedir.
Küçük yaşından îtibârenPâni-pût'a gidip ilim ve irfân ehlinden büyük velî Kutb-u
Rabbânî'nin ilim meclisinde ve sohbetinde bulundu. Çok istifâde edip ilmî ve tasavvufî
yüksek derecelere ulaştı. Hocası tarafından, insanlara Allahü teâlânın dînini ve sevgili
Peygamberimizin güzel ahlâkını anlatmakla vazîfelendirilip, Bertâde kasabasına gitti. Daha
sonra hocasının emriyle tekrar Beytûlî'ye döndü. İnsanlara iyilikleri emredip, kötülüklerden
sakındırma vazifesiyle meşgûl oldu. Vefât edinceye kadar bu yüksek vazifeye devâm edip,
Beytûlî'de vefât etti. Kabri oradadır.
Şeyh Behrâm hazretleri, insanlara doğru yolu göstermek için vazifeli olarak Bertâde'de
bulunduğu sırada, Cemûn Nehrinin suları yükselip Beytûlî kasabasını sel basma tehlikesi baş
göstermişti. Beytûlî kasabasının halkı Kutb-i Rabbânî'ye çok bağlı oldukları için bu tehlike
ânında ondan himmet (yardım) istediler. Pâni-pût'a gidip Beytûlî kasabasına teşrif etmesini
özellikle arzu ettiklerini belirttiler. Kutb-i Rabbânî bir mektup yazıp onları Bertâde'de
bulunan talebesi Şeyh Behrâm'a gönderdi. "Ben gelemiyeceğim. Bu mektubu Bertâde'de
bulunanŞeyh Behrâm'a götürüp verin. O muhakkak sizinle gelecek, orada kalacak ve onun
bereketiyle Allahü teâlâ sizi bu tehlikeden kurtaracaktır." dedi ve duâ ederek gönderdi. Onlar
da emre uyup Şeyh Behrâm'ın huzûruna gittiler. Mektubu verdiler. Şeyh Behrâm mektubu
alınca hürmet ve saygı ile ayağa kalktı, mektubu öpüp yüzüne sürdü, okudu ve Beytûlî'ye
gitmek üzere yola çıktı. Beytûlî'ye yaklaşınca nehrin kenarına varıp, bastonunu yere vurdu ve
oraya yerleşti. Ertesi sabah nehrin suları çekilip kasabadan uzaklaştı. O günden zamânımıza
kadar bir daha tehlike olmadı. Bunu gören halkın Şeyh Behrâm'a muhabbet ve bağlılıkları
arttı. Şeyh Behrâm da orada yerleşti. Vefât edinceye kadar oradan ayrılmadı. Kabri de
oradadır. Çok ziyâret edilip, çâresi bulunmayan hastalar oraya götürülür, oradaki kuyudan su
alıp yıkanır. Allahü teâlânın lütfuyla şifâ bulur.
Nakledilir ki: 1647 senesinde Mirzâ Muzaffer, Beytûlî ve çevresini zabtetmesi için bir
Hindûyu görevlendirip gönderdi. Dinsiz ve zâlim olan bu Hindû oraya gelince, kasaba halkı
çok sıkıntı çekti. Müslümanlara yapmadığı zulüm ve işkence kalmadı. Beytûlî ve civârını
istilâ edip, Şeyh Behrâm'ın türbesinin bulunduğu yeri dahî kendisine bağlamak istedi. Kasaba
halkı ve ileri gelenleri, ne kadar mâni olmak istedilerse de fayda vermedi. Yaptığı zulüm ve
işkence, insanların canına yetti. O sırada Seyyidlerden biri, Şeyh Behrâm'ın nûrlu kabrine
gidip, onu vesîle ederek Allahü teâlâya duâ etti. İki elini yere vurarak; "Ey hazret! Murdar ve
zâlim bir Hindû, hizmetçilerinin gününü kara etti. Evlerimizde bir günlük azığımız dahi
kalmadı. Biz dünyâda ve âhirette senin mâkamını sığınak edindik. Dünyâda hâlimiz böyle
olursa, âhirette hâlimizin nâsıl olacağını Allahü teâlâ bilir. Siz vilâyet sâhibi ve Allahü