Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

vezirler ve vekilleri tarafından Allah adamlarından birini üzmeyeler. Yoksa müşkil bir iş tam
olmaya yüz tutmuş iken tehire ve gecikmeye sebeb olur."
1) Eğridir Felekâbâd Târihi; s.90-91
2) Mecmaü't-Terâcim; s.98
3) Sicilli Osmânî; c.3, s.141
4) Târih-Coğrafya Yazmaları Kataloğu; s.507
ŞEYH ABDULLAH BEYTÛŞÎ;
Irak'ta yetişen evliyâdan. İsmi Abdullah bin Molla Muhammed Beytûşî'dir. 1722 (H.1135)
târihinde Beytûş'ta doğdu. 1795 (H.1210) târihinde Basra'da vefât etti. Hasan-ı Basrî
hazretleri kabristanlığına defnedildi.
Abdullah Beytûşî küçük yaşta ilim tahsîline başladı. Önce Kur'ân-ı kerîmi hatmetti. Sonra
öncelikle okunması âdet olan kitapları okudu. Babasının ders okuttuğu medresede din ve fen
ilimlerini tahsîl etti. Oradaki talebelere ders okutmaya başladı.
Abdullah Beytûşî babasının vefât etmesiyle medreseden ayrılıp Sencevî köyüne gitti ve orada
Molla Muhammed bin el-Hac'a talebe oldu. Uzun zaman yanında kalıp kendisinden çok
istifâde etti. Daha sonra Mâverân'da Mevlânâ Sıbgatullah Hayderî'den tahsîlini tamamladı.
İcâzet aldı ve memleketi olan Beytûş'a döndü. Bir müddet ikâmetten sonra, kardeşi Molla
Mahmûd ile birlikte bâzı sebeplerle Bağdât'a gittiler.
İlim âşığı iki kardeş, Bağdât'ta henüz oraya gelmiş bulunan Sıbgatullah Efendiyi ziyâret edip
sohbetlerinde bulundular. Sonra da sırasıyla Basra, Kuveyt ve bütün sâhil boyu şehirlerini
ziyâret ettiler. Ahsâ şehrine geldiklerinde kardeşi Molla Mahmûd buradaki medreselerden
birine tâyin edildi ve ders okutmaya başladı. Şeyh Abdullah da, bölge hâkimi Şeyh Arar'ın
ricâsıyla başka bir medresede vazîfe aldı. Bir müddet buralarda ilim okuttular ve eser
yazmakla meşgûl oldular.
Abdullah Beytûşî bir ara memleketi olan Beytûş'a döndü. Yakınlarını ve sevdiklerini
ziyâretten sonra Basra'ya gitti ve orada Rahmâniyye Medresesinde ders okuttu.
Ahsâ beldesine yerleşen Abdullah Beytûşî, ömrünü ilim öğretmekle ve ibâdetle geçirdi.
Varını yoğunu tâliblerine ve fakirlere sarf etmişti. Kifâye adıyla meşhûr manzum eseri
vardır.
1) Ulemâünâ fî Hidmet-il-İlmi Ved'dîn; s.341)
ŞEYH ABDULLAH EL-FÂİZ DAĞISTÂNÎ;
Anadolu’da yetişen velîlerden. 1860-70 seneleri arasında Dağıstan’da doğdu. Dokuz
yaşlarında iken Şeyh Şâmil’in Ruslar tarafından esir edilmesinden sonra âilesi ile birlikte
Anadolu'ya gelerek Bursa civârında Elmaköy’e (şimdiki ismi Güneyköy) yerleşti. Bursa’ya
yerleştikten bir süre sonra babası Muhammed Ali Efendi vefât etti. Küçük Abdullah’ı birlikte
hicret ettikleri Nakşibendiye yolunun büyüklerinden Şeyh Şerâfeddîn Efendi himâyesi altına
aldı.
Şeyh Abdullah Efendi hocası Şerâfeddîn Efendinin sohbetlerinde olgunlaşıp yetişti.
Hocasının emri üzerine beş sene kadar halvete girdi. Günde yedi zeytin ile karnını doyurarak
ve yaz-kış günde 6 defa soğuk su ile gusül abdesti alarak riyâzet ve mücâhedesini tamamladı.