Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

3) Osmanlı Müellifleri; c.1, s.200
4) Şakâyık-ı Nu'mâniyye Zeyli (Atâî); s.359
SİNÂN ERDEBİLÎ;
Velîlerin büyüklerinden. İsmi Sinân Efendidir. Erdebil köylerinden Râmiye'de doğdu.
Doğum târihi bilinmemektedir. 1544 (H.951) tarihinde İstanbul'da Koşuyolu diye bilinen
yerde vefât etti.
Sinân Erdebilî önce Erdebil'de tahsil yaptı. Sonra Tebriz'e geldi.Orada Dede Ömer Rûşenî
hazretlerinin sohbetlerine katıldı. Bir gece rüyâ gördü. Bu rüyâsını tâbir eder ümidiyle Dede
Rûşenî hazretlerinin huzûruna geldi ve rüyâsını anlattı. Dede Rûşenî hazretleri onu
dinledikten sonra; "Oğlum bizim hocamızda cezbe, kendinden geçme, aşk ve irfân, zühd ve
takvâ ile ilim ve melâmîlik halleri vardı. Sonra bunları talebelerine taksim ettiler. Aşkı bize,
cezbeyi Alâeddîn'e, zühdü MollaHabîb'e, takvâyı Şükrullah'a, ilmi Şeyh Sinân'a, melâmîliği
Gülle'ye verdiler. Senin istediğin irfândır. O meziyet Pîr Muhammed'de idi. Şimdi ise Çelebi
Halîfe'dedir. O da Rum diyârlarındadır. Senin bu rüyânın tâbiri onlarda müyesser olacaktır."
buyurdu. Sonra bir mektup yazıp onu Anadolu'ya gönderdi. Sinân Erdebilî aylar süren bir
yolculuktan sonra, İstanbul'a geldi. Çelebi Halîfe'nin bulunduğu dergâhı öğrendi. Bir Cumâ
günüydü. Çelebi Halîfe vâz için câmiye geldi. Sinân Erdebilî de câmide bir köşeye oturup
bekledi. Çelebi Halîfe onu bir köşede görünce; "Sinân, oğlum, Dede Rûşenî'nin mektubunu
getir, görelim. Bakalım ne buyurmuşlar?" dedi. O da hayretle ayağa kalkıp mühürlü mektubu
verdi.Çelebi Halîfe mektubu okudukta, selâmını alıp; "İnşâallah hayırlısı olur." buyurdular ve
Sinân Erdebilî'ye ders olarak halvet, yalnızlık ve uzleti emrettiler.
Sinân Erdebilî, Halvetî yolunun usül ve âdâbına göre yetişip, hak yolun bilgilerini öğrenip
icâzet, diploma aldı. Ayasofya Câmii yakınında talebeleri için bâzı odalar yaptırdı.Câmide
ibâdetle vaktini geçirdi. Zamânın ileri gelenlerine nasîhat verdi. Maddî mânevî sıkıntısı
olanların yardımına koştu. Zamânın sultânının bâzı rüyâlarını tâbir etmiş, tâbirleri aynen
meydana çıkmıştır.
1) Lemezât, Süleymâniye Kütüphânesi, Hacı Mahmûd Kısmı, No: 4356, v.144
2) Şakâyık-ı Nu'mâniyye Tercümesi; s.521
SİNÂNÜDDÎN YÛSUF AMÂSÎ;
Anadolu'da yetişen âlim ve velîlerden. İsmi, Sinânüddîn Yûsuf bin Hüsâmeddîn bin İlyas'dır.
Muhaşşi Sinân Efendi diye de bilinir. Amasyalı olduğu için Amâsî nisbesiyle meşhûr
olmuştur. Babası Şeyh Hüsâmeddîn Efendi Halvetiyye yolunun büyüklerinden olup,
Amasya'da medfûn bulunan Şeyh Habîb-i Karamânî'nin halîfelerindendir. 1487 (H.893)
senesinde o zamanki Amasya sancağına, bugünkü Tokat iline bağlı Erbaa ilçesi Bidevî
köyünde doğdu. 1578 (H.986) senesinde İstanbul'da vefât etti. Kabri, kayınpederi Sarıgürz'ün
yaptırdığı mescidin bahçesindedir.
İlk tahsîlini yaptıktan sonra, Amasya Küçük Ağa Medresesi müderrisi olan Emir Kulu
Şemseddîn Efendinin hizmetinde bulunup, ondan ilim tahsîl etti. Yine Amasya Hüseyniyye
Medresesi müderrisi Taşköprülü Muslihuddîn Efendiden aklî ve naklî ilimleri beş sene
müddetle tahsîl etti. Taşköprülü Muslihuddîn Efendi Bursa Sultâniyye Medresesine
naklolununca, o da berâberinde gitti. Daha sonra Sahn-ı semân müderrislerinden olan
Muhyiddîn Fenârî'nin talebeleri arasına dâhil olup, ondan Telvih adlı eseri sonuna kadar
okudu. Yedi sene müddetle onun hizmetinde ve ilmî sohbetlerinde bulunduktan sonra,
Anadolu kadıaskerliğinden emekli ve Sahn-ı semân müderrisi olan Gürz Seyyidî Efendiden