Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

“Seyyid Nizâm hazretlerini kabre indirdiler. Ben telkîn verdim. O anda hazret-i Seyyid’in bir
sedâsını işittim, buyurdu ki: “Biz cevâbımızı verdik. Var sen kendi cevâbını hazırla.” Seyyid
Nizâm hazretlerinin vefâtı sırasında Kanûnî Sultan Süleymân Han, Osmanlı pâdişâhıydı.
Seyyid Nizâm hazretleri uzun boylu, yassı yanaklı, ela gözlü, açık kaşlı, yuvarlak yüzlü,
lisânı çok düzgün olup, hazret-i Ali gibi heybetli idi. Hattâ onun için; “Emîrü’l-müminîn
hazret-i Ali’ye benzer.” diye söylenirdi. Güzel ahlâk sâhibi olup pek cömertti. Seyyid Nizâm
hazretlerinin Seyyid Seyfullah Efendi isminde âlim ve velî bir oğlu vardı.
1) Sicilli Osmânî; c.4, s.559
2) Osmanlı Müellifleri; c.1, s.86
3) Hazret-i Seyyid Nizâm; ( A.Akıncı ) s.1 vd.
SEYYİD ÖMER EFENDİ
Horasan'dan Anadolu'ya gelen velîlerden.Yaşadığı devir kesin olarak bilinmemekle berâber
10-11. yüzyıllarda yaşadığına dâir çeşitli rivâyetler vardır. Anadolu'ya geldikten sonra Tokat
yöresine Mâlum Seyyid Tekkesi'ne yerleşmiştir ki şimdi burası Dutluca kasabasıdır. Bölgeye
yerleştikten sonra kısa zamanda etrafın en çok sevilen zâtları arasına giren ve ziyaretçisi
eksik olmayan Seyyid Ömer Efendi vefâtına kadar halka İslâm dînini ve Ehl-i sünnet
îtikâdını anlatmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında kapısı örülüp, kapatılan türbesi günümüzde
ziyâretçilerle dolup taşmaktadır.
SEYYİD RADIYYÜDDÎN ALİ;
Tasavvuf büyüklerinden. Seyyid Cemâleddîn-i Ezherî'nin talebesi, Sırrî Ali'nin üstâdıdır.
İsmi Ali, künyesi Ebû Muhammed ve lakabı Radıyyüddîn'dir. Nâtıkî diye de tanınır. Tebrîz
yakınlarında bulunan Uçyâr isimli köyde doğduğu bildirilen Seyyid Ali'nin, gençliği
Tebrîz'de geçti. 1320 (H.720) senesinde Horasan taraflarında vefât etti. İmâm-ıAli Rızâ
şehidliğinde medfûndur.
Seyyid olup, nesebi hazret-i Hüseyin'e dayanır. Radıyyüddîn Ebû Muhammed Ali,
çocukluğundan îtibâren ilim ile meşgûl oldu. Devamlı olarak Tebrîz'de ilim öğrendi.
Tahsîlini tamamlayıp, fetvâ verecek dereceye yükseldikten sonra, Horasan taraflarında
bulunan Herat şehrine kâdı olarak tâyin edildi. Bu vazîfeyi kabûl edip, Herat'a geldiği gece
bir rüyâ gördü. Rüyâsında kıyâmet kopmuş, insanlar mahşer yerinde toplanmışlardı.Hesapları
görülenlerden cehennemlik olanlar, Zebânî ismindeki vazîfeli melekler tarafından
Cehennem'e götürülüyordu. Seyyid Ali gördü ki, eski Herat kâdılarından birisi de
Cehennem'e götürülürken, Seyyid Ali'yi göstererek; "Benim yerime kâdı olan budur. Bunu da
ateşe atın." dedi. Bunun üzerine Zebânîler Seyyid Ali'yi de alalım mı, almayalım mı? diye
tereddüt içinde iken, seyyidlerden bir zât gelip Seyyid Ali'yi oradan aldı ve başka bir tarafa
götürdü. Rüyânın tesiri ve heyecânı ile uyanan Seyyid Ali, bu rüyâyı bir işâret kabûl edip,
derhâl vazifesinden istifâ etti. Rüyâda, kurtulmasına sebep olan zâtın kim olduğunu
araştırmak üzere seyahate çıktı. Herat'tan ayrıldı. Dostlarına tanıdıklarına, sebebini soranlara,
kâdılıktan niçin istifâ ettiğini hiç söylemedi.
Seyahati sırasında yolu, birgün Geylân bölgesinde bulunan Poteste isimli köye düştü. Seyyid
Cemâleddîn-i Ezherî de bu köyde bulunuyordu. Fakat Seyyid Ali bu durumu bilmiyordu. O
köyden geçerken, önüne bir talebe çıkıp selâm verdi ve; "Hocamız sizi istiyor" dedi. Seyyid
Ali çok hayret edip, çok da meraklandı. O talebe ile birlikte dergâha geldiler. Burası Seyyid
Cemâleddîn hazretlerinin dergâhı idi. Huzûruna vardıklarında, Seyyid Cemâleddîn, Seyyid