Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

çalışmalıdır. Bu yolun büyükleri nefsin temizliğini, kalbin temizliğine vâsıta yaptılar. Çünkü
nefs, kulun amellerinin mihveridir. Ameller nefs üzerinde meydana gelir. Şöyle ki: Kalbin
fesâdı, bozukluğu nefsin bozukluğundandır. Kalb bozulunca vücutta bozukluk meydana gelir.
Kalbin iyiliği nefsin sâlih iyi olmasına bağlıdır. Dolayısıyla cesed de iyi olur. Onun için
ahlâkınızı düzeltiniz, nefs muhâsebesini iyi yapınız. Bunu ise, Resûlullah efendimize çok
salât okumak sûretiyle yapınız. Onun için bu yola girmiş olan çok salât okumakla meşgul
olmalıdır ki, kalbi Peygamber efendimizin sevgisi ile nurlansın, nefsin başka şeylere olan
bağlılıkları yok olsun. Daha sonra Allahü teâlâyı zikr etmelidir. Kalb, Peygamber
efendimizin vâsıtasıyla Allahü teâlânın zikr nurlarının parıltılarına kavuşur. İşte kazançlı
amel budur."
Burhâneddîn Efendi çok eser yazdı. Bunlardan bâzısı şunlardır: 1) Tahrîcu Ehâdîs-il-İhyâ
Muhtasaren, 2) El-İtkân fî İlmi Tecvîd-il-Kur'ân, 3) Es-Sırât-ül-Akvem fî Beyân-ı
Kıssat-i Mi'râc-in-Nebiyyi sallallahü aleyhi ve sellem, 4) Hâlet-i Ehl-il-Hakîkat.
DÜNYÂ
Seyyid Burhâneddîn'in kalblere huzur veren vâzları vardı. Bu vâzlarından biri şöyledir:
"Allahü teâlâ; "Dünyâ hayâtı ancak metâ-ı gurûr'dur" buyurmaktadır. Bâzı ârifler de: "Dünyâyı üç
talakla boşa! Kendine ondan başka birini ara! Çünkü dünyâ kötü bir zevcedir. O kendine gelene
kıymet vermez. Ondan Rabbine dön! O sana ezâ etmeden önce ondan korun ve onun hevâsından
uzaklaş. İşte bu sûrette Cennet'e girersin." buyurmaktadır. Hepimiz dünyânın birgün yok olacağını,
kendine sarılanları yalnız bırakacağını biliyoruz. Böyle olduğu o kadar açıktır ki, bunun için delil
getirmeye bile hâcet yoktur. Fakat nefs, şeytan, tûl-i emel, nefsin arzu ve istekleri kalbde kalın
perdeler meydana getirmiştir ki, bu yüzden gözler uykuda, basiretler kapalıdır.
İnsanlar uykudadır. Öldükleri zaman uyanırlar. Fakat fırsat elden gider. Artık kaçırılan fırsatlara
pişmanlığın faydası yoktur. Hiç geri dönme arzusu fayda verir mi? Gidenin geri dönmesi mümkün
olur mu? Çünkü dün geçti, bir daha geri gelmez. Âhirette kurtuluşa erenler, haramlardan ve dünyâ
sevgisinden yüz çevirip, hâlis bir niyet ile Allahü teâlâya dönenlerdir. Allahü teâlâya götüren yol
yalnız bunlara açıktır. Peygamber efendimiz bir hadîs-i şerîfte; "Dünyâ sevgisi her kötülüğün
başıdır." buyurdu. İki sevgi kalbde bir araya gelmez.
Bu kısa hayâta aldanmaktan sakının. Ahmed Rufâî hazretleri ne güzel îkâz ediyor: "Ey nefesleri sayılı
insan! İnsan ömrünün sonu olan gün elbette gelecek!"
1) Kâmûs-ul-Âşıkîn (Üniversite Kütüphânesi No: 86948)
SEYYİD KÂSIM TEBRÎZÎ;
Evliyânın meşhurlarından. 1433 (H.837) senesinde vefât etti. Kabri Harcedcâm şehrindedir.
Önce Şeyh Sadreddîn Erdebîlî'nin sonra da Şeyh Sadreddîn Ali Yumnî'nin sohbetlerinde
bulundu. Bu zatlardan feyz aldı.
Mevlânâ Câmî şöyle demiştir: "SeyyidKâsım Tebrîzî'nin talebelerinden birini görmüştüm.
Gönlü aydınlık, kalbi nurlu ve devamlı ibâdet ve tâat ile meşgûl idi.Allahü teâlâyı devamlı
zikreden bir kimse idi. Ondan hocasının hâlini sordum. "Ben iki defâ sohbetinde bulundum.
Bir kerre Herat'ta ve bir kerre deBelh'de. Her iki defâsında da birkaç gün hizmetinde ve
sohbetinde bulundum. Bana memleketime dönmemi ve zararı dokunacak kimselerden
ayrılmamı emretti" dedi.
Sevenlerinden bir zât şöyle demiştir: "Seyyid Kâsım Tebrîzî Semerkant'ta bulunduğu
sıralarda sohbetine gitmiştim. Mârifetler dolu sohbetlerinde hazret-i Ebû Bekir'den çok
nakiller yapar, ondan bahsederdi. Her ne zaman ondan bahsetse gözlerinden kıymetli inci