Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

10) Âdâb; s.63
11) İslâm ÂlimleriAnsiklopedisi; c.16, s.173
SEYFEDDÎN HALVETÎ;
Evliyânın büyüklerinden. İsmi Seyfeddîn Muhammed Halvetî'dir. Afganistan'daHerî (Herat)
şehrinde doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. 1410 (H.813) târihinde Herî'de vefât etti.
Kabr-i şerîfleriKazergâh Köprüsü başındaki Halvetîler kabristanındadır.
Seyfeddîn Halvetî, Pîr Ömer Halvetî hazretlerinden ilim ve edeb öğrendi. Bir zaman Bağdât
ve Tebriz'e gitti. Hocasından öğrendiklerini anlatmakla meşgûl oldu. Sözleri çok tesirliydi.
Sohbetine nice kimseler gelir, sohbetin aşkıyla kendilerinden geçerler ve yerlere düşerlerdi.
Bâzısının da sohbette can verdiği olurdu. O nereye gitse insanlar o tarafa gider, arkasından
gelirdi.
Bir gün sohbet meclisine bir sarhoş gelip nâralar atmaya başladı. Bunun üzerine Seyfeddîn
hazretleri onu alıp eve götürdü. Ona güzel elbiseler giydirdi. Bıyıklarını kırktı. Hak yolunun
talebesi şekline soktu. Sonra ona duâ edip; "Yâ Rabbî! Biz bunun zâhirini, görünüşünü
süsledik. Sen de bâtınını, gönlünü, kalbini süsle!" diye duâ etti. O kişi yatarken acâib bir rüyâ
görüp hemen uyandı. Şeyh Seyfeddîn hazretlerinin ayaklarına kapanıp af diledi. Yaptıklarına
tövbe etti ve talebeleri arasına girdi.
YENİ GELDİ
Bir zaman, Seyfeddîn Halvetî hazretlerini bir yere vâza dâvet ettiler. Seyfeddîn hazretleri o yeni
talebesi olan kişiyi diğer talebeleri ile gönderdi ve vâzı onun yapmasını bildirdi. Talebeler hayrette
kalıp; "Bu nasıl olur. Daha yeni geldi." dediler ve îtirâz ettiler. Seyfeddîn hazretleri onlara; "Söz
tutunuz." buyurdu. Herkes sesini kesti. O yere vardıklarında o genç kürsüye çıktı ve vâz etti. Vâzdan
sonra ona nasıl vâz ettin diye sorduklarında, o; "Ben kürsüye çıktığımda benimle birlikte hocam da
çıktı. O söyledi ben tekrarladım." dedi.
1) Lemezât, Süleymâniye Kütüphânesi, Hacı Mahmûd Kısmı, No: 4536, v.116
SEYFEDDÎN MENÂRÎ;
Şâh-ı Nakşibend Muhammed Behâeddîn-i Buhârî'nin yetiştirdiği büyük velîlerden. Taşkend
ile Semerkand arasında bulunan Ferket kasabasına bağlı Menâr köyünde doğdu. Orada
yetişti. Oraya nisbetle Menârî denilmiştir. Kaynak eserlerde doğum ve vefât târihleri tesbit
edilememiş ise de, on beşinci asrın başlarında vefât ettiği bilinmektedir.
Seyfeddîn Menârî, Behâeddîn-i Buhârî'nin yüksek talebelerindendir. Şâh-ı Nakşibend bu
yüksek talebesine husûsî ihtimâm ve sevgi gösterirdi. O da, Şâh-ı Nakşibend vefât edinceye
kadar sohbet ve hizmetinden ayrılmadı. Şâh-ı Nakşibend hazretleri, vefâtına yakın bu
kıymetli talebesine, kendisinin vefâtından sonraAlâüddîn-i Attâr'a bağlanmasını, onun hizmet
ve himmet kanatları altında bulunmasını işâret etti. O da hocasının vefâtından sonra, Hâce
Alâüddîn'in hizmetine girdi.
Seyfeddîn Menârî, ilk zamanlarındaHâceHamîdüddîn'den fıkıh ilmi okuyordu.Lüzûmu kadar
fıkıh öğrendikten sonra, Şâh-ı Nakşibend hazretlerinin sohbet ve hizmetine devâm etmeye
başladı. HâceHamîdüddîn ise, fıkıh ilmini ilerletmesi arzusunda olduğundan, onun bu
ayrılışını hoş karşılamadı. Hattâ onu kötülemeye kadar gitti.
Seyfeddîn Menârî şöyle anlatır: "İlk hocamHamîdüddîn vefât ederken yanında bulundum.
Büyük bir ızdırap içinde idi. Ona; "Çektiğiniz bu acı ve ızdırap nedir? Tahsîl etmeyi