Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

düşünce ve huylardan temizleyip ayırırsa, zikr nûrunun kalbinde parlaması pek yakın olur.
Ondan şeytânî vesveseler, nefsânî şeyler, kuruntular kesilir, kalbinde zikir nûru meydana
gelir. Hattâ öyle olur ki, zikri, zikr olunanın müşâhedesi ile olur. Bu, büyük bir derece,
yüksek bir ihsân olup, buna ulaşabilenler, el ve gönül sâhiplerinden yüksek himmetli
olanlardır. Tevfik ve yardım Allah'tandır."
PEYGAMBERİMİZE TÂBİ OLMAK
Sadreddîn bin Behâeddîn hazretleri, talebelerinden birine şöyle nasîhat buyurdu: "Resûl-i
ekreme tâbi olmada ilk adım, O'nun bildirdiklerine tam inanmak ve bunda sâbit olmaktır. Bu
da ancak kulun, kalbiyle şeksiz, şüphesiz îtikâd etmesi; dil ile de isteyerek ve rağbetle ikrâr
etmesiyle mümkündür. Bu tasdîk ve ikrârda muhabbet ve ayrıca, Allahü teâlânın zâtının bir
olduğunda, sıfatlarının da hiç kimsede bulunmadığında, bütün sıfatlarının kâmil ve kadîm
olduğunda, isimlerinin, sıfatlarının ve fiillerinin idrâk, vehim ve fehimden münezzeh,
sonradan olmaktan a'raz ve cisim olmaktan uzak olduğunda, bütün âlemlerin, varlıkları O'nun
yaratığı olduğunda, zâtı ve sıfatları için; nasıldır, nicedir soruları sorulamayacağında, hiçbir
bakımdan hiçbir şeye benzemediğinde, hiçbir şeyin hiçbir bakımdan O'na benzemeyeceğinde,
Peygamberlerin, salevâtullahi aleyhim onun elçileri olduğunda, MuhammedResûlullah'ın
bütünpeygamberlerden üstün olduğunda, O'nun söylediklerinin doğru olup, onlarda şüphe
edilmeyeceğinde, akıl nasıl olduğunu anlasın anlamasın teslim olmak gerektiğinde, doğru
îtikâdın bu teslimiyete bağlı bulunduğunda kesin bilgisi olmalıdır. Kalbde îmân
bulunduğunun alâmeti; iyilik yapınca sevinmek, kötülüklerden nefret etmektir. Îmânda
istikâmetin alâmeti; ilim ve îmân olarak değil, zevk ve hâl olarak, Allahü teâlâ ve Resûlü o
kimse için, bu ikisinden başka herkes ve her şeyden daha sevgili olduğuna yakîn hâsıl
etmektir.
1) Ahbâr-ül-Ahyâr; s.62
2) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.11, s.7
SADREDDÎN HAYÂVÎ;
Evliyânın büyüklerinden. İsmi Sadreddîn'dir. Şirvan yakınında Hayâve denilen köyde doğdu.
Doğum târihi bilinmemektedir. 1455 (H.860) târihinde Şirvan kasabalarından Kebûd'da vefât
etti.
Sadreddîn Hayâvî önceleri ticâretle uğraşırdı. Bu sebeple çok zengin olmuştu. Bir gün
Hayâve ileri gelenleri o civarda meşhûr olanŞeyh İzzeddîn hazretlerinin sohbetlerinden
istifâde etmek için onu bir eve dâvet ettiler. Bu meclise Sadreddîn Hayâvî de katıldı.
Sohbette Şeyh İzzeddîn hazretlerini bir heybet kapladı.
Sadreddîn Hayâvî anlatır: "İzzeddîn Türkmânî'yi öyle bir hâl kapladı ki, heybetine tahammül
edemeyip, feryâd ettim. O zaman yanıma geldi ve; "Sadreddîn bu ne hâl? Bizim buraya
gelişimiz senin içindir." buyurdu. Sonra sâkinleştim. Gönülden ona sevgi bağı ile
bağlandığımı anladım."
Sadreddîn Hayâvî, Şeyh İzzeddîn Türkmânî hazretlerinin sohbetleriyle olgunlaştı. İcâzet,
diploma alıp Hayâve'de ilim ve edeb öğretmeye başladı. Hocası onun mânevî üstünlüklerini
bildiğinden yanında ismi geçse hürmetle söylenmesini ister, kendisi Hayâve'ye dâvet olunsa,
dâvet edenlere; "Orada Sadreddîn vardır. Bize ihtiyaç olmaz." buyururdu. Hayâve'den gelip
de kendisine talebe olmak isteyenlere; "Niçin bize geliyorsunuz? Sadreddîn'e gidin. Ondan
istifâde etmeye bakın." buyururdu.