Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

sallayınca, ağaçlar yeşermeye ve çiçekler açmaya başladı. Sonra bir ağacın altına gelip,
üzerindeki kuşa; "Haydi, seni yaratan Allahü teâlâyı zikret!" deyince, kuş yanık yanık
ötmeye başladı. İşitenler kendinden geçti. Sonra diğer ağaçların altına gidip, dallarda duran
kuşlara da; "Haydi sizi yaratanAllah'ı tesbîh ediniz!" dedi. Bu ağaçlarda bulunan kuşlar da
yanık yanık ötmeye başladı.
1) Kalâid-ül-Cevâhir; s.97
2) Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.2, s.12
3) Tabakât-ül-Kübrâ; c.1, s.153
4) Menâkıb-ül-Ârifîn Kerâmât-il-Kâmilîn, Üniversite Kütüphânesi;
RÛŞEN EFENDİ (Büyük Rûşen)
İstanbul Üsküdar'daki Azîz Mahmûd Hüdâî dergahı şeyhlerinden. 1719'da Mudanya'da
doğdu. Dedesi Mustafa Efendi, Atpazarî Osman Efendinin; babası Abdurrahmân Efendi de
İsmâil Hakkı Bursevî hazretlerinin halîfelerindendi. Rûşen Efendi doğduğu zaman İsmâil
Hakkı Bursevî hazretleri Mudanya'da bulunuyordu. Abdurrahmad Efendi, oğlunu hocasının
kucağına vererek duâ etmesini talep etmişti. İsmâil Hakkı Bursevî hazretleri çocuğun adını
sorduğunda, isiminin Mehmed, mahlasının ise Emir olduğu bildirildi. İsmâil Hakkı Bursevî
ismini aynen bırakıp mahlasını Rûşen olarak değiştirdi. Mehmed Rûşen bu isimle meşhur
oldu. Babası Abdurrahman Efendi Birinci Mahmud Han devrinde hicret ederek İstanbul'da
Kapıağası zaviyesine şeyh oldu. Rûşen Efendi tahsiline burada devâm etti. Celvetî yolundan
hilâfetini İsmâil Hakkı Bursevî hazretlerinin halifesi Çorlulu Pertev Efendiden, Nakşibendi
yolunun hilafetini ise Abdülganî Nablüsî hazretlerinden aldı. 1774 yılında Azîz Mahmûd
Hüdâî dergahına meşihatına tâyin olundu. 1795 yılında vefâtına kadar kısa bir müddet hariç
bu vazifeyi yürüttü. Kabri Azîz Mahmûd Hüdâî dergahının Üsküdar tarafından girişte
sağdadır.
RÛZBEHÂN BAKLÎ;
Meşhûr velîlerden. İsmi Rûzbehân bin Ebî Nasr el-Baklî’dir. Künyesi Ebû Muhammed,
lakabı Sadreddîn’dir. Babasının sebzeci olması ve kendisinin gençliğinde bu işle meşgûl
olması sebebiyle Baklî lakabı ile anılmıştır. Tahminen 1132 (H.527) de doğdu. 1209 (H.606)
senesinde vefât etti. Kitaplarda âriflerin sultanı, âlimlerin burhanı ve âşıkların rehberi
ifâdeleriyle zikri geçmektedir.
Tasavvufta yetişmek için çalıştığı sıralarda Şiraz havâlisinde ve dağlarında nefsini ıslah için
çok riyâzetler çekti. Tasavvufta yetişmek için Irak, Kirman, Hicaz ve Şam’a seyâhat etti.
Irak’ta Şeyh Câgir’e talebe olup ondan feyz aldı. On beş yaşlarında iken Hızır aleyhisselâmla
görüştü. Genç yaşından îtibâren ibâdet ve tâatla meşgûl oldu. On sekiz yaşlarında iken
babasının dükkanında çalıştığı bir sırada dünyâ malına yüz çevirip dükkandan ayrıldı. Mânen
yükselmek için çok gayret sarfetti. Bir müddet insanlardan uzak kaldı. Yalnız başına dolaştı.
Yirmi beş yaşlarında Şiraz’da bir dergâha yerleşti. Burada daha önceden memleketi Fesâ’da
tanıdığı hocası Cemâleddîn bin Halil el-Fesâî ile karşılaştı. Bir müddet de Şeyh Ebû
Muhammed el-Cevzâkî’nin dergâhında kaldıktan sonra memleketi Fesâ’ya döndü. Bu sırada
Mantuk-ul-Esrâr bi Beyân-il-Envâr adlı eserini yazdı. Tasavvufla ilgili olan bu eserinde
Fars bölgesi emiri Tekle bin Zengî için duâ etti. Tekle bin Zengî, ona hürmet ve himâye
göstererek, Şiraz’a dâvet etti.
İki defâ hacca gitti. Mekke’de bir müddet ikâmet etti. Ömrünün sonlarına doğru bir ayağı felç