Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

MUHAMMED BİN ALİ MÂZERÎ
1061'de Tunus'ta Mehdiyye şehrinde doğdu. Ebü'l-Hasan Lahmî, Ebû Muhammed bin
Abdülhamîd Sûsî ve daha bir çok âlimden ilim öğrendi. Hadîs, kelâm, edebiyât, tıb ve Mâlikî
mezhebi fıkhında zamânının en tanınmış âlimi oldu. Kâdı Iyâd Yahsûbî Endülüsî, İbn-i
Atıyye Endülüsî gibi talebeler yetiştirdi ve kıymetli eserler yazdı. Fıkıh ve usûl ilmiyleilgili
eserleri arasında hadîs ve tıb ilmine dâîr olanları da vardır. Bunlardan bâzıları; El-Mu'lim
bi-Fevâid-i Müslim, Ta'lîk alel-Müdevvene ve Îzâh-ül-Mahsûl fi Burhân-il-Usûl li
Ebi'l-Meâlî el Cüveynî'dir.
1141 yılında Tunus Mehdiyye'de vefât etti ve Manastır kasabasına defnedildi. Kabri
bilinmekte olup ziyâret edilmektedir.
MUHAMMED BİN ANÂN;
Evliyânın büyüklerinden. Doğum târihi ve hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. 1516 (H.922)
senesi Rebî’ul-evvel ayında, namaz kılarken vefât etti. Vefât ettiği zaman yüz küsûr
yaşındaydı. Cenâze namazı Bâb-ı Bahr’deki Maksim Câmiinde kılındı. Cenâze namazında
Sultan Tomanbay da bulundu. Namazını kılmak için çok kalabalık bir halk toplandı.
Muhammed bin Anân küçük yaşta ibâdet etmeye başladı ve Kur’ân-ı kerîmi ezberledi.
Tasavvuf yolunu Ebü'l-Abbâs Gamrî'den öğrendi. Geceleri çok ibâdet ederdi. Boş yere hiç
konuşmazdı. Çok kerâmetleri görüldü. Kerâmetlerinden bazılarını, talebesi Abdülvehhâb-ı
Şa’rânî, Tabakât-ül-Kübrâ adlı eserinde anlattı.
Birgün Muhammed bin Anân’a çok sayıda misâfir geldi. Muhammed bin Anân, misâfirleri
geldiği sırada ekmek hamuru yoğuruyordu. Hamuru yoğurup pişirdikten sonra, annesine; “Şu
örtüyü alıp yemek kabının ve ekmeklerin üzerine örtünüz” dedi. Annesi onun dediği gibi
yaptı. sonra örtüyü açmadan, örtünün altından durmadan ekmek çıkardı. Hemen hemen
evinin yarısı ekmekle doldu. Yemeği de öyle yaptı. Sonra Muhammed bin Anân annesine;
“Artık örtüyü açabilirsin” dedi. Annesi örtüyü açtığı zaman, kapta ne yemek, ne de ekmek
vardı. Annesi bu duruma hayret etti. Bunun üzerine Muhammed bin Anân; “Bu yapılan çok
görülmesin. Nefsim yed-i kudretinde olan Allahü teâlâya yemin ederim ki, eğer isteseydim,
bu şehrin her yanına, az olan hamurdan, Allahü teâlânın izni ile ekmek doldururdum”
buyurdu.
Gamri Câmii imâmı Emînüddîn şöyle anlattı: “Berhemtuş Kabristanında bulunan bir ölü,
geceleri kabrinde bağırıp duruyordu. Onun hâlinden bezen halk, durumu Muhammed bin
Anân hazretlerine anlattılar. Bunun üzerine o da, o gece kabrin başına gitti. Baş ucunda Mülk
sûresini okudu. Sonra o şahsı bağışlaması için Allahü teâlâya duâ etti. O geceden îtibâren o
şahsın bağırması kesildi.”
Abdülvehhâb-ı Şa’rânî şöyle anlattı: “Bir gece ayaklarımı uzatıp yatmak istedim. Ayaklarımı
uzatmak istediğim her yönde, Allahü teâlânın bir velî kulunun kabri bulunuyordu. Bu yüzden
oturarak uyumaya başladım. Uyurken Muhammed bin Anân yanıma gelerek, ayaklarımı
eliyle tutup kendi türbesine doğru uzattı ve “Benim türbeme doğru ayaklarını uzatabilirsin”
buyurdu. Uyandığım zaman, ayaklarımın onun türbesine doğru uzatılmış olduğunu gördüm.”
Birgün Şeyh Ahmed Necdî, elinde bir Kur’ân-ı kerîm olduğu hâlde Muhammed bin Anân’ın
huzûruna geldi. Kur’ân-ı kerîmi göstererek; “Bu kelâmın sâhibi hakkı için bana zikir telkini
yap” dedi. Muhammed bin Anân o anda bayıldı. Ayıldığı zaman ona zikir telkini yaptı ve;
“Oğlum, bizim yolumuz böyle şeyler değildir. Bizim yolumuzun aslı, Allahü teâlânın
kitâbına ve O’nun Resûlünün sünnetine tam mânâsıyla tâbi olmaktır.” buyurdu.
Şerîf isminde bir zâttan, Sultan Gavrî bir şeyler istedi. İstediklerini vermezse, onu hapse