Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

EDEBSİZİN CEZÂSI
Mevlânâ'yı çok sevenlerden biri anlattı: "Eshâb-ı kirâm düşmanlarından biri, Mevlânâ Câmî ile
münâzara etti.Eshâb-ı kirâm aleyhinde kelimeler sarfetti. Buna Mevlânâ Câmî öyle güzel cevaplar
verdi ki, o Eshâb-ı kirâm düşmanı, konuşacak tek kelime bulamayıp sustu. Fakat Mevlânâ hazretlerine
buğz etmeye, ona gizliden düşmanlığa başladı. Biz bu adamın en kısa zamanda bir belâya
uğrayacağını veEshâb-ı kirâm efendilerimize dil uzatmanın cezâsını ânında çekeceğine inanıyor ve
bekliyorduk. O, biraz ötede duran atının yanına gidip, yemini yiyip yemediğini kontrol etmek için,
elini atın başındaki torbanın içine soktu. At, birden sâhibinin şehâdet parmağını ısırıp kopardı.
Bağırmaya, feryâd ve figâna başladı. Herkes ne oluyor ne var diye etrâfına toplandı. Biraz sonra yere
yıkıldı ve büyük bir ızdırap içinde kasıla kasıla öldü. Doğrusu, cezânın bu kadar kısa bir zaman içinde
verileceğini tahmin etmiyorduk."
1) Mu'cem-ül-Müellifîn; c.5, s.122
2) El-Fevâid-ül-Behiyye; s.86, 88
3) Şezerât-üz-Zeheb; c.7, s.360, 361
4) Şakâyik-ı Nu'mâniyye Tercümesi (Mecdî Efendi); s.275
5) Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.2, s.61
6) Nefehât-ül-Üns; s.455
7) Reşehât; s.202
8) Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s.1112
9) Persian Literature; c.1, s.11; c.2, s.954
10) Hadâik-ül-Verdiyye; s.151
11) Nesayim-ül-Mehabbe; s.439
12) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.12, s.276
MOLLA FENÂRÎ;
Osmanlı Devletinin ilk şeyhülislâmı ve büyük velî. İsmi Muhammed olup, babasınınki
Hamza'dır. Nisbeleri Rûmî ve Fenârî, lakabı Şemsüddîn'dir. 1350 (H.751) senesinde Fener
köyünde doğdu. Bu köyde doğması veya babasının fenercilik sanatıyla meşgûliyetinden
dolayı "Fenârî" nisbetiyle meşhur oldu.
Babası Muhammed Hamza, zamânının büyük velîlerindendi. Molla Fenârî küçük yaşta
babasından tasavvuf yolunu öğrenmeye başladı. Mevlânâ Alâüddîn Esved, Şeyh Cemâleddîn
Aksarâyî, Şeyh Hamîdüddîn-i Kayserî'den ve zamânında bulunan diğer birçok büyük âlimden
ders okudu. İlim tahsîli için Mısır'a gidip, orada bulunan meşhûr Hanefî fıkıh âlimi
Kemâleddîn-i Bâbertî'den ilim öğrendi.
Molla Fenârî İskender Târihi'ni nazm eden meşhur şâir Ahmedî ve tıpta Şifâ kitabının
sâhibi tabîb Hacı Paşa ile birlikte, Mısır'da Ekmeleddîn-i Bâbertî'nin huzûrunda ders arkadaşı
idiler. Bir gün bir velîyi ziyârete gitmişlerdi. Bu zât, onlara bakıp, Mevlânâ Ahmedî'ye; "Sen,
vaktini şiirde harcarsın." Hacı Paşaya; "Sen ömrünü tıpta harcarsın.", Molla Fenârî'ye ise;
"Sen de, din ve dünyâ reisliğini, ilim ve takvâyı birlikte bulundurursun." buyurdu. Gerçekten
de, bu zâtın buyurduğu gibi oldu. Din ilimleri yanında fizik, matematik ve astronomi de
öğrenenMolla Fenârî, tasavvufta yüksek derecelere kavuştu. İlim tahsîlini tamamladıktan
sonra Anadolu'ya dönerek Bursa'ya yerleşti ve talebe yetiştirmeye başladı.
Molla Fenârî, bir ara Bursa'daki hizmetlerini bırakıp Konya'ya gitmişti. Karaman Beyi ona
çok iltifat ve ihsânlarda bulundu. Ders okutması için ricâda bulundu. Orada da ders verip
talebe yetiştirdi. Burada, Yâkub-i Asfâr ve Yâkûb-i Esved gibi zâtlar ondan istifâde edip,
ilimde yüksek dereceye ulaştılar. Molla Fenârî, bu iki talebesiyle dâimâ iftihâr ederdi.
Karaman Beyinin kızı Gül Hâtun ile evlenerek, iki oğlu, iki kızı oldu. SonraOsmanlı