Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

feyz ve bereketleri saçtı. İnsanların kalplerini aydınlattı. Münebbih el-Mısrî de Kalânisî'nin
talebeleri arasındaydı.
Ebû Saîd el-Arabî; "Ölünceye kadar el-Kalânisî'nin sohbetinde bulundum. Onun altın ve
gümüşten bahsettiğini hiç duymadım. O, gündüz kazandığını gece fakirlere dağıtırdı."
buyurdu.
Ebû Ahmed Kalânisî hazretleri duâlarında; "Yâ Rabbî! Eğer yanında bir kıymetim varsa,
benim canımı yolculuk esnâsında ve iki yer arasında al!" diye duâ ederdi. Hac dönüşünde
Mekke'den ayrıldıktan bir müddet sonra Hedif yakınlarında Ecyâd'da vefât etti ve oraya
defnedildi.
Ebû Ahmed Kalânisî hazretleri buyurdu ki: "Bizim yolumuzun esâsı üçtür: İnsanlardan
bir şey istememek, üzerimizde hakkı olanların haklarını yerine getirmek, kendimizi
kimseden üstün görmemek."
1) Hilyet-ül-Evliyâ; c.10, s.306
2) Tabakât-us-Sûfiyye; s.195
3) Târih-i Bağdad; c.13, s.114
4) Tabakât-ı Ensârî; s.241
5) Nefehât-ül-Üns; s.110
6) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.3, s.134
EBÛ ALİ CÜRCÂNÎ;
Evliyânın büyüklerinden. İsmi Hasan olup, babasınınki Ali'dir. Doğum ve vefât târihleri belli
değildir. On ikinci asırda yaşadığı bilinmektedir. Horasan âlimlerinden olup, Muhammed bin
Ali Tirmizî'nin ve Muhammed bin Fazl'ın sohbetlerinde yetişti. Hocalarından icâzet aldıktan
sonra insanlara Allahü teâlânın emir ve yasaklarını bildirmek için vâz ve nasîhatlarda
bulundu. Veciz sözleri ve kerâmetleri çoktur. Fakat kerâmetlerinin çoğu kaynaklara
geçmediği için zamânımıza ulaşamamıştır.
Ebû Ali Hasan bin Ali Cürcânî'ye; "Allah'a giden yol nasıldır?" diye sorulunca, şöyle
buyurdu: "Kulu, Allah'a kavuşturan yollar çoktur. En açık ve şüpheden uzak olanı; sözüyle,
işiyle, niyetiyle ve maksadıyla sünnete uymaktır. Zîrâ Allahü teâlâ, Nûr sûresinin 54. âyet-i
kerîmesinde meâlen; "Eğer Resûlüme uyarsanız, hidâyete erersiniz." buyuruyor."
"Sünnete tâbi olmanın yolu nedir?" diye soranlara şöyle buyurdu: "Sünnete giden yol;
bid'atten kaçmak, Eshâb-ı kirâmın icmâ'ına yâni söz birliğine uymak, bozuk din
adamlarından uzaklaşmak, bir tasavvuf büyüğünü tanımak ve eserlerini okumaktır."
Cimrilik anlamına gelen "buhl" kelimesinin harflerini ayrı ayrı tahlil ederek şöyle buyurdu:
"Buhl'un be'si belâya, hâ'sı hüsrana, lâm'ı da levm yâni kınama ve kötülüğe delâlet eder.
Nitekim cimri insan, nefsiyle belâda, çalışma ve gayretiyle hüsranda, cimriliği, kimseye
faydasızlığı îtibârıyla kötülenme ve kınanmadadır."
Ebû Ali Cürcânî buyurdular ki:
"Bir kulun, Allahü teâlânın beğendiği işleri kolayca yapabilmesi, sünnete göre hareket
etmesi, sâlih kimseleri sevmesi, eş-dost ile güzel geçinmesi, Allah rızâsı için insanlara iyilik
yapması, müslümanların işini görmesi ve vakitlerini Allahü teâlânın dînine hizmetle
geçirmesi, saâdet alâmetlerindendir."
"İnsanların çoğunun gâfil dolaştıklarını gördüm. Bu yolda dayandıkları şey, bir zan ve