Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

"Kişinin aklı, hilmi ve yumuşaklığı, cömertliği, ayıplarını örter. Her hâlinde doğru olması,
onu kuvvetli kılar."
"Allahü teâlânın emrettiği şeylere uy. Kim Allahü teâlânın emirlerine uyarsa, sağlam bir kale
içinde hıfz olunmuş korunmuş olur."
"Allahü teâlâ bir kimseye iyilik ile muâmele ederse, ondan kerâmetler zuhûr eder."
"Kalpten riyâ hastalığı, ihlâs; yalan hastalığı ise, doğruluk nûru ile giderilip tedâvî olunur.
Kim nefsinin arzu ve isteklerine muhâlefet eder karşı çıkarsa, Allahü teâlâ onu, ünsiyet,
dostluk ve muhabbet makâmına kavuşturur."
VELÎ NASIL TANINIR
Bir gün kendisine; "Velî halk içinde nasıl tanınır? Alâmetleri nelerdir?" diye sorulunca, evliyânın,
Allahü teâlânın dostlarının alâmetlerini şöyle bildirdi: "Velî, dilinin çok tatlı olması, ahlâkının güzel
olması, özür dileyenlerin özrünü kabûl etmesi, ister iyi ister kötü olsun, bütün mahlûkâta tam bir
şefkat ve merhametle, acımasıyla anlaşılır."
Ömründe hiç bir kimseyi kırmayan, incitmeyen Ebû Abdullah el-Basrî, en küçük mahluklara bile
merhâmet eder, yolda yürürken bir karıncayı bile ezmemeye çok dikkat ederdi. Dünyâya hiç kıymet
vermeyen Ebû Abdullah el-Basrî, insanları Allahü teâlâdan uzaklaştıran şeylerin hepsinin dünyâ
olduğunu beyân buyurur ve herkese; "Dünyânın oğullarına (dünyâ malı, mevkii, şan, şöhret, para,
çocuk vs.) karşı zâhid olmak, onlara kıymet vermeyip terketmek; akıllı kişinin şânındandır. Çünkü
onlar kendisini meşgûl eder, Allahü teâlâyı zikirden alıkor. Kendisi, din ve dünyâ işlerinin düzgün
olmasını istediği halde, dünyâ oğulları öyle değildir."
1) Tabakât-üs-Sûfiyye; s.414
2) Hilyet-ül-Evliyâ; c.10, s.378
3) Tabakât-ül-Kübrâ; c.1, s.116
4) Tabakâtü'l-Evliyâ; s.236
5) Tabakât-ı Ensârî; s.257
6) Nefehâtü'l-Üns; s.122
7) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.4, s.9
EBÛ ABDULLAH CAVPÂRE;
Evliyânın büyüklerinden. Ebû Abdullah künyesiyle meşhur oldu. Sofî lakabıyla da tanındı.
Doğum ve vefât târihleri ve yerleri bilinmemektedir. Dördüncü asrın ortalarında vefât etti.
Çeşitli bölgelere seyâhatlerde bulunan Ebû Abdullah Sofî, Mısır'da Şeyh Ebû Bekr-i
Zekkâk-ı Mısrî hazretlerinin sohbetinde kemâle geldi. Başka birçok büyüklerin sohbetinde
bulunmakla şereflendi. İnsanları günahlardan sakındırmak için çok uğraştı. Talebeleri ve
halk, sohbetlerinden çok istifâde etti. Yaptığı her şeyi Allahü teâlânın rızâsı için yapar,
karşılığını yalnız O'ndan beklerdi. Mısır'da halk ve devlet adamları onu çok sever, hürmet
ederdi. Mısır'daki İhşidî emirlerinden Kâfûr onun talebelerindendi.
İhşidî emîri Kâfûr, âlimlere çok hürmet gösterip, sapıklara karşı devamlı mücâdele
ederdi.Yıllarca Fâtımîlerin zulmünden, Kâhire'yi korudu. Sağlığında, Fâtımîler oraya
giremedi. Bir gün, Ebû Abdullah Cavpâre'ye bir hayli altın gönderdi. O ise; "Bu askere âittir,
ben kabûl edemem." deyip almadı.