Evliyalar Ansiklopedisi - Turkiye Gazetesi Yayinlari

Kur'ân-ı kerîmin Fussilet sûresi on birinci âyetinde bildirilen "Duhan", Allahü teâlânın izni
ile birçok şekiller aldı ve varlıkların şeklini belirleyen su, hava, ateş ve toprak gibi ilk dört
unsura dönüştü. Varlıkların, atomlardan (cevher) ve moleküllerden teşekkül ettiğini, onların
farklılıklarının, atomların sayı ve diziliş farklarından kaynaklandığını söyleyen Dâvûd-i
Kayserî, kendinden önceki Yunanlı atomculardan farklı olarak, ilk defâ atomların enerji
yüklü olduğunu söylemektedir. Suyu, beyaz atom ve hayat sırrı olarak nitelemiş, belki de
ondaki statik ve dinamik enerjinin önemini ilk defâ anlatmak istemiştir.
İlim ve fazîlette yüksek, güzel ahlâk sâhibi, çok ibâdet eden, dünyâya önem vermeyen ve çok
merhametli bir zât olan Dâvûd-i Kayserî, başta tasavvuf olmak üzere kelâm sâhasında eserler
vermiş ve felsefeyi tenkit eden eserler yazmıştır. Bu eserlerden bâzıları şunlardır:
1) Matlau Husûs-il-Kelîm fî Maâni Füsûs-il-Hikem: Muhyiddîn ibni Arabî'nin
Füsûs-ül-Hikem adlı tasavvufî eseri üzerine yazdığı şerhtir. Bu eser, ilk defâ Tahran'da,
ikinci defâ olarak, Hindistan'da basılmıştır. 2) Nihâyet-ül-Beyân fî Dirâyet-iz-Zamân: Bu
eserinde felsefecileri bilhassa Aristo ve Ebü'l-Berekât el-Bağdâdî'yi tenkit etmiştir. 3)
Keşf-ül-Hicâb an Kelâmı Rabb-il-Erbâb: Kelâm ilmine dâirdir. Mu'tezilenin ve Kerrâmiye
fırkasının bozuk inanışlarına cevaplar verilmektedir. 4) Tahkîku Mâ-il-Hayât ve Keşfu
Esrâr-iz-Zulümât, 5) Esâsu'l-Vahdâniyye ve Menbeu Ferdâniyye, 6) Şerh-ul-Kasîdet-it
Tâiyye, 7) Şerh-ul-Kasîdet-il-Mîmiyye.
1) Şakâyık Tercümesi (Mecdî Efendi); s.27
2) Keşf-üz-Zünûn; s.266, 888, 1038, 1262, 1338, 1720, 1987
3) Kâmûs-ül-A'lâm; c.3, s.2112
4) Osmanlı Müellifleri; c.1, s.67
5) Mu'cem-ül-Müellifîn; c.4, s.142
6) Brockelmann; Gal.2, s.231, Sup.2, s.323
7) Tâc-üt-Tevârih; c.1, s.73
8) Güldeste-i Riyâzı İrfan; s.20
9) Introduction to the History of Seince III; c.2, s.62
10) Mu'cem-ül-Matbuat; c.2, s.1537
11) Sicilli Osmânî; c.2, s.333
12) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.10, s.82
DÂVÛD SAMADÎ;
Havran civarında yaşıyan velîlerden. Doğum ve vefât târihi belli değildir. On üçüncü asırda
yaşamıştır. Hayâtı hakkında kaynaklarda fazla bilgi yoktur. Zamânın âlimlerinin
sohbetlerinde bulunarak kemâle geldi.
Dâvûd Samadî bir gün hizmetçisine:
"Muhârebemiz var, bana silahlarımı getir." buyurdu. Giyinip silahlarını kuşandıktan sonra
evinden dışarı çıkıp gözden kayboldu. Bir süre sonra elbiseleri çeşitli yerlerinden
parçalanmış olduğu halde geri döndü. Hizmetçisine; "Ellerime su dök yıkayayım." buyurdu.
O anda hizmetçisi onun ellerinin dirseklerine kadar kan içinde olduğunu gördü ve merakla;
"Efendim! Bu nedir?" diye sual etti. O da; "Evlâdım, şu anda Akka'yı fethettik!" dedi. Sonra,
Akka'nın fethinin Şeyh Dâvûd'un elini yıkadığı vakitte tamamlandığı öğrenildi.
Zamânın şarkıcılarından biri, Dâvûd Samadî'nin yanında tövbe etti. Bunun üzerine Dâvûd