Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

ve ucb). Buhl sâhibi, ya’nî hasîs kimse, Allaha karşı ve kullara karşı
olan hakları ve vazîfeleri ödemekden mahrûm olur. Hevâsına,
ya’nî nefsinin arzûlarına uyan ve ucb sâhibi olan, ya’nî nefsini beğenen
kimse, muhakkak helâka, felâkete dûçâr olur. İmâm-ı Muhammed
Gazâlî “rahime-hullahü teâlâ” buyurdu ki, (Bütün kötülüklerin
başı, kaynağı üçdür: Hased, riyâ, ucb. Kalbini bunlardan
temizlemeğe çalış!) Ucb sâhibi, hep ben, ben der. Toplantılarda
baş tarafda bulunmak ister. Her dürlü sözünün kabûl olunmasını
ister.
Hadîs-i şerîfde, (Günâh işlemezseniz, dahâ büyük günâha yakalanmanızdan
korkarım. O da, ucbdur) buyuruldu. Günâh işliyenin
boynu bükük olur. Tevbe edebilir. Ucb sâhibi, ilmi ile, ameli ile
mağrûr olur. Egoist olur. Tevbe etmesi güç olur. Günâh işliyenlerin
iniltileri, Allahü teâlâya, tesbîh çekenlerin övünmesinden iyi
gelir. Ucbun en kötüsü, hatâlarını, nefsinin hevâsını beğenmekdir.
Hep nefsine uyar. Nasîhat kabûl etmez. Başkalarını câhil sanır.
Hâlbuki, kendisi çok câhildir. Bid’at sâhibleri, mezhebsizler böyledirler.
Bozuk, sapık i’tikâdlarını ve amellerini, doğru ve iyi bilip,
bunlara sarılmışlardır. Böyle ucbun ilâcı çok güçdür. Mâide sûresinin,
(Kendinize bakınız. Kendiniz doğru yolda oldukca, başkalarının
sapıtması size zarar vermez!) meâlindeki yüzsekizinci âyet-i
kerîmesinin ma’nâsını Resûlullahdan sordular. Cevâbında, (İslâmiyyetin
emrlerini bildiriniz ve yasak etdiklerini anlatınız! Bir
kimse ucb eder, sizi dinlemezse, kendi hâlinizi islâh ediniz) buyurdu.
Ucb hastalarının ilâcını hâzırlıyan âlimler, Ehl-i sünnet âlimleridir.
Fekat bu hastalar hastalıklarını bilmedikleri, kendilerini sıhhatli
sandıkları için, bu tabîblerin nasîhatlerini, ilmlerini kabûl etmezler,
felâketde kalırlar. Hâlbuki bu âlimler, Resûlullahdan “sallallahü
aleyhi ve sellem” aldıkları ilâcları, hiç değişdirmeden, bozmadan
sunmakdadırlar. Câhiller, ahmaklar, bu ilâcları, onların
yapdıklarını sanır. Hak yolda bulunduklarını zan ederek, kendilerini
beğenirler.
HASED
15 - Kötü huyların onbeşincisi haseddir. Hased, kıskanmak,
çekememekdir. Allahü teâlânın ihsân etdiği ni’metin ondan çıkmasını
istemekdir. Fâideli olmıyan, zararlı olan birşeyin ondan
ayrılmasını istemek, hased olmaz, (Gayret) olur. İlmini, mâl,
mevkı’ ele geçirmek, günâh işlemek için kullanan din adamından
ilmin gitmesini istemek gayret olur. Mâlını harâmda, zulmde, islâmiyyeti
yıkmakda, bid’atları ve günâhları yaymakda kullananın
mâlının yok olmasını istemek de, hased olmaz, din gayreti olur.
– 71 –