Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

Allahü teâlânın rızâsı ile olduğu için, ben de râzı oldum. Başka bir
çâre bilmiyorum. Allahü teâlânın kazâsı ve emri böyle oldu) diyordu.
Hassân bin Atıyyenin “radıyallahü anh” rivâyet etdiği hadîs-i
şerîfde, (Âlimin ölümüne üzülmiyen, münâfıkdır. İnsanlar için, bir
âlimin ölümünden dahâ büyük musîbet yokdur. Bir âlim ölünce,
gökler ve göklerde olanlar, yetmiş gün ağlar) buyuruldu. Hakîkî
âlim vefât edince dinde bir yara açılır ki, kıyâmete kadar kapanmaz.
Diğer bir hadîs-i şerîfde, (Bir insan, yâ âlimdir, yâhud ilm öğrenmekde
olan talebedir. Yâhud bunları sevmekdedir. Bu üçünden
başkaları ahırlarda uçan sinekler gibidir) buyuruldu. Bu dördüncü
dereceden olmamağa çalışınız! Şi’r:
İnsanı Cehennemden kurtaran ilmdir.
Kimsenin senden alamıyacağı mal ilmdir.
İlmden başka birşey isteme ki,
dünyâda ve âhıretde maksada kavuşduran ilmdir!
Beldeci fetvâlarında diyor ki, İmâm-ı Sadr-üş-şehîd [1] diyor ki,
(Hakîkî âlim ile alay edenin zevcesi boş olur). Bir âlime ahmak, câhil,
domuz, eşek diyen ta’zîr olunur. Hakâret ederek söylerse, kâfir
olur, zevcesi boş olur. İmâm-ı Muhammed buyuruyor ki, küfre
sebeb olan her kelimeyi söylemek de böyledir. İlme ve âlimlere hakâret
eden kâfir olur. Allahü teâlâ hepimize fâideli ilm nasîb eylesin.
Fâidesi olmıyandan muhâfaza eylesin. Fâidesi olan ilm, Resûlullahdan
gelen ilmdir. Bu ilmler, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitâblarında
yazılıdır.
TEZELLÜL
13 - Tevâdu’un aşırı mikdârına (Tezellül), bayağılık, kendini
aşağı tutmak denir. Tezellül harâmdır. Başka harâmlarda olduğu
gibi, bu da zarûret ile câiz olur. Dînini, cânını, mâlını, ırzını korumak,
zâlimden kurtulmak, (Zarûret)dir. Meşakkat, harâc bulununca,
kolaylık aramak, câiz olur.
Tezellül, kötü huylardan biridir. Bir âlimin yanına bir kunduracı
geldiği zemân, âlimin ayağa kalkıp, yerine bunu oturtması ve
gideceği zemân kapıya kadar yanında yürümesi ve kunduralarını
önüne koyması tezellüle bir misâldir. Yalnız ayağa kalkıp otursaydı,
ona yer gösterseydi ve işini, hâlini ve niçin geldiğini sorsaydı
ve süâllerine güler yüzle cevâb verseydi ve da’vetini kabûl etseydi
ve sıkıntısını giderecek şey yapsaydı, tevâdu’ göstermiş
olurdu. Hadîs-i şerîfde, (Din kardeşini sıkıntıdan kurtarana [nâ-
[1] Sadr-üş-şehîd Hüsâmeddîn Ömer, 536 da Semerkandda şehîd oldu.
– 67 –