19.03.2018 Views

Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

(İslâm Ahlâkı) kitâbı üç kısımdan meydâna gelmiştir. I. kısım; (İslâm ahlâkı) kısmıdır. Alî bin Emrullah ve Muhammed Hâdimi hazretlerinin kitâblarından hâzırlanmışdır. Kötü ahlâk ve bundan kurtulma çâreleri, (40) tane kötü ahlâk ve tedâvî yolları, ahlâk ilminin fâideleri, neye yaradığı, rûh nedir, rûhun kuvvetleri, hikmet, şeca’at, iffet ve adâletden doğan huylar geniş olarak anlatılmakdadır. II. kısım; (Cennet Yolu İlmihâli)dir. Muhammed bin Kutbüddîn İznîkinin (Mızraklı İlmihâl) kitâbı esâs olarak hâzırlanmışdır. Îmânın altı şartı, küfre sebeb olan husûslar, islâmın beş şartı, ellidört farz, büyük günâhlar, Evlenmenin edebleri, Ölüme hâzırlık konularını anlatan bir ilmihâl kitâbıdır. III. kısım; (Ey oğul ilmihâli)dir. Osmânlı devleti âlimlerinden Süleymân bin Ceza’ hazretleri, Hanefî mezhebi âlimlerinin kitâblarını esâs olarak hâzırlamışdır. İbâdetler, îmân, Ana-baba hakkı, Sıla-ı rahm, Yime-içme adâbı, Hakîki müslimân nasıl olur konuları ile, ayrıca sonunda, Muhammed Ma’sûm-ı Fârûkî hazretlerinin rûhlara gıda olan onbir mektûb tercemesi vardır.

(İslâm Ahlâkı) kitâbı üç kısımdan meydâna gelmiştir.

I. kısım; (İslâm ahlâkı) kısmıdır. Alî bin Emrullah ve Muhammed Hâdimi hazretlerinin kitâblarından hâzırlanmışdır. Kötü ahlâk ve bundan kurtulma çâreleri, (40) tane kötü ahlâk ve tedâvî yolları, ahlâk ilminin fâideleri, neye yaradığı, rûh nedir, rûhun kuvvetleri, hikmet, şeca’at, iffet ve adâletden doğan huylar geniş olarak anlatılmakdadır.

II. kısım; (Cennet Yolu İlmihâli)dir. Muhammed bin Kutbüddîn İznîkinin (Mızraklı İlmihâl) kitâbı esâs olarak hâzırlanmışdır. Îmânın altı şartı, küfre sebeb olan husûslar, islâmın beş şartı, ellidört farz, büyük günâhlar, Evlenmenin edebleri, Ölüme hâzırlık konularını anlatan bir ilmihâl kitâbıdır.

III. kısım; (Ey oğul ilmihâli)dir. Osmânlı devleti âlimlerinden Süleymân bin Ceza’ hazretleri, Hanefî mezhebi âlimlerinin kitâblarını esâs olarak hâzırlamışdır. İbâdetler, îmân, Ana-baba hakkı, Sıla-ı rahm, Yime-içme adâbı, Hakîki müslimân nasıl olur konuları ile, ayrıca sonunda, Muhammed Ma’sûm-ı Fârûkî hazretlerinin rûhlara gıda olan onbir mektûb tercemesi vardır.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

yetmiş halâli işlemekden sakınırdık. Bunun için, kimse ibâdetine<br />

güvenmemelidir. Çok ibâdet yapdığı için tekebbür etmemelidir.<br />

İbâdetin kabûl olması için, niyyetin hâlis olması, ya’nî yalnız Allahü<br />

teâlânın rızâsı için yapılması lâzımdır. Bu ihlâsı elde etmek kolay<br />

değildir. Nefsi temizlemek takvâ ile olur. Takvâ, harâmlardan<br />

sakınmak demekdir. Nefsi temizlenmeyen kimsenin ibâdetlerini<br />

ihlâs ile yapması çok güçdür.<br />

Babaları ile, dedeleri ile övünmek ve tekebbür etmek, câhillik<br />

ve ahmaklıkdır. Kabil, Âdem aleyhisselâmın oğlu idi. Ken’an,<br />

(Nûh aleyhisselâmın üç oğlundan biridir. Diğer ismi Yâmdır. Kardeşi<br />

Yâfes din âlimi idi. Bu ise küfrden kurtulamadı.) Babasının<br />

Peygamber olması, bunu küfrden kurtarmadı. İnsanın övündüğü<br />

dedeleri, bir avuç toprak oldu. Toprak ile övünmek akla uygun<br />

olur mu? Onların sâlih olmaları ile övünmemeli. Onlar gibi sâlih<br />

olmağa, onların yolunda bulunmağa çalışmalıdır.<br />

Kadınların çoğu, güzellikleri ile tekebbür eder. Hâlbuki güzellik,<br />

insanda kalıcı değildir, çabuk gider. İnsana mülk olmaz. Âriyyet<br />

olan şeyle tekebbür etmek, ahmaklıkdır. Zâhirin güzelliği, kalbin<br />

güzelliği ile, ya’nî iyi huyla birlikde olunca kıymetlidir. Kalbin<br />

temizliği de, Resûlullahın sünnetine uymakla belli olur. İnsanın<br />

kalbine, rûhuna, ahlâkına kıymet verilmezse, insanın hayvândan<br />

farkı olmaz. Hattâ hayvânlardan aşağı olur. Pislikle dolu, bozulan,<br />

parçalanan bir makina olur. Her zemân beslenmesi, temizlenmesi,<br />

ta’mîr edilmesi lâzım gelen harâb bir makinaya benzer. Böyle kimseye<br />

tekebbür etmek yakışır mı? Bunun ancak tevâdu’ göstermesi<br />

lâzım olur.<br />

Genç ve kuvvetli olmakla tekebbür etmek de, câhillikdir. Hayvânların<br />

mekanik ve his organlarındaki kuvvetleri, insanlardan<br />

katkat fazladır. Hayvânların insanlara tekebbür etmesi lâzım olur.<br />

Hep kuvvetli kalacağını, hastalığa, tehlükeye, kazâya yakalanmıyacağını<br />

kim iddiâ edebilir? Gençliğinden, gücünden, kuvvetinden,<br />

hattâ hareketinden, solumasından ayrılmayan kimse görülmüş<br />

müdür? Böyle geçici olan, devâmı çok kısa olan ve hayvânlarla<br />

ortaklaşa bulunan şeylerle tekebbür etmek akla uygun olur<br />

mu?<br />

Mâl ile, evlâd ile, mevkı’ ile ve rütbe ile tekebbür etmek, insana<br />

hiç yakışmaz. Çünki bunlar, kendinde bulunan üstünlükler<br />

değildir. Gelip geçen, kendinde kalmıyan, insandan çabuk ayrılan<br />

şeylerdir. Bunlar ahlâksızlarda, kötü kimselerde de bulunur.<br />

Hem de onlarda dahâ çokdur. Bunlar üstünlük olsalardı, bunlara<br />

kavuşmayanların ve kavuşup da ayrılanların, çok aşağı kimseler<br />

olmaları lâzım gelirdi. Mâl, şeref vesîlesi olsaydı, hırsızların,<br />

– 57 –

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!