Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

TENBÎH: İlk mekteb yaşındaki çocuklar, bağçede, umûmî yerlerde
oynarlar. Hoşlarına giden ve arkadaşlarından gördükleri şeylerle
vakt geçirirler. Anaları, babaları zararlı şeylerle oynamalarına
mâni’ olur. Söz dinlemezlerse, döverek zararlı oyunlara mâni’
olurlar. Ananın, babanın terbiyesi ile yetişen çocuklar, büyüyünce
kendilerine ve cem’ıyyete fâideli olurlar. Bunun gibi, insanlar,
nefslerinin ve kötü kimselerin isteklerine uyarak zararlı işler yapıyor.
Allahü teâlâ çok merhametli olduğu için, fâideli ve zararlı şeyleri
bildirmiş, fâideli olanları yapmağı, zararlı olanlardan sakınmağı
emr etmişdir. Bu emr ve yasaklara (Din) denir. Muhammed
aleyhisselâmın bildirdiği dîne (islâmiyyet) denir. İslâmiyyete uyanlar,
hep fâideli işler yaparlar. Kimseye zararları dokunmaz. Bunları
Allahü teâlâ da, kullar da sever. Dünyâda ve âhıretde se’âdetlere
kavuşurlar. Görülüyor ki, islâmiyyet, insanları se’âdete kavuşduran
sebebdir. Bu sebebe yapışmak, insanlara külfet ve eziyyet
değil, se’âdete kavuşmaları için vesîledir. Allahü teâlâ, herşeyi bir
sebeb ile yaratmakdadır. Analar, babalar, bu âdet-i ilâhiyyeye uyarak,
evlâdlarının, iyi adam olmaları için, terbiye etmek sebebine
sarıldıkları gibi, Allahü teâlâ da, kullarının dünyâda râhat yaşamaları,
âhıretde de sonsuz se’âdete kavuşmaları için, islâmiyyet
ni’metini sebeb olarak yaratmışdır. Herkes, bu sebebe yapışsa,
kimse, derd, keder çekmez. Üzüntü, sıkıntı kelimeleri unutulur,
her yer güllük, gülistânlık olur.
Kitâbı yazmağa (Besmele) okumakla başlamışdık. Son söz olarak
da, Rabbimize hamd edelim: VELHAMDÜ LİLLÂHİ RAB-
BİL ÂLEMÎN.
Âdem oğlu aç gözünü, yeryüzüne kıl, bir nazar,
gör bu latîf çiçekleri, hangi kuvvet yapar, bozar.
Herbir çiçek bir nâz ile, öğer Hakkı, niyâz eder,
kurdlar, kuşlar, durmaz söyler, ol Hâlıka âvâz eder.
Öğer onun kâdirliğin, herbir işe hâzırlığın,
ille onun kâhirliğin, anlayınca, rengi döner.
Rengi döner günden güne, toprağa dökülür yine,
bu ibretdir anlayana, hakîkatı, ârif sezer.
Ger bu sırrı duya idin, yâ bu gammı yiye idin,
yerinde eriye idin, insan değil misin, meğer.
Bilir, gelen gider imiş, konan geri göçer imiş,
mevt şerbetin içer imiş, her kim, bu ma’nâdan geçer.
– 567 –