Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

altında bölücülük yapıyorlar.
Bütün müslimânların tek ve doğru olan Ehl-i sünnet inanışında
birleşerek Allahü teâlânın emrine uymaları, bu ortak inanışın hâsıl
edeceği rahmet-i ilâhiyyeye, kardeşliğe, sevişmeğe kavuşmaları
lâzımdır. Ehl-i sünnetin amelde dört mezhebe ayrılmalarını dînimiz
emr etmekde, bu ayrılığın rahmet ve merhamet netîcesi olduğunu
bildirmekdedir.
Amelde mezheblerin bir aded olmayıp, dört olmasının, lüzûmlu,
fâideli olduğu, akl ile de kolay anlaşılmakdadır. İnsanların yaratılışları
birbirlerine benzemediği gibi, sıcak çölde yaşıyanlara, bir
mezhebe uymak kolay olurken, kutublara yakın yerlerde yaşıyanlara,
başka mezhebe uymak kolay geliyor. Dağda yaşıyanlara, bir
mezheb kolay iken, denizcilere, bu mezheb güç oluyor. Bir hastaya
bir mezheb kolay iken, başka hastalık için, başka mezheb kolay
oluyor. Tarlada çalışanlarla, fabrikada, askerlikde çalışanlar için
de, bu farklılık görülmekdedir. Herkes, kendine dahâ kolay gelen
mezhebi seçip, taklîd ediyor veyâ bu mezhebe temâmen intikal
ediyor. (Cemâ’at-i teblîgıyye) denilen mezhebsizlerin, Mevdûdîcilerin,
Abdühün ve Seyyid Kutb gibilerin istedikleri gibi, tek bir
mezheb olsaydı ve herkes tek bir mezhebe uymağa zorlansaydı, bu
hâl çok güç, hattâ imkânsız olurdu.]
Hakkını kurtarmak için ve zâlimden kurtulmak için, yalan söylemek
[ve rüşvet vermek] câiz olur.
Arabîden başka dillerdeki fıkh kitâbları delîl, sened olamaz. İçlerinde
terceme hatâsı bulunabilir.
Nemâzdan sonraki tesbîhleri okurken otuzüç adedine dikkat
etmek lâzımdır. İslâmiyyetin emrlerinde, hikmetler, fâideler vardır.
Bu adedler, ilâcın mikdârı gibidir. Ziyâde veyâ noksan olursa,
istenilen fâide hâsıl olmaz.
Ekmeği öpmek, âdetde bid’atdir. Niyyete göre müstehab veyâ
mekrûh olur.
İmâm-ı Muhammed Gazâlî “rahime-hullahü teâlâ”, kendi zemânındaki
fıkh âlimlerinin en üstünü idi. Şâfi’î fıkh kitâbları, hep
onun kitâblarından vesîkalar vermekdedir.
[Kâfirler, mezhebsizler, vehhâbîler, bu büyük islâm âlimine
ve benzerlerine, (İslâm felesofu), yazılarına ve bütün (İlm-i kelâm),
ya’nî (Akâid) kitâblarına da, (İslâm felsefesi) diyorlar.
Hâlbuki, islâmiyyetde felsefe yokdur. İslâm âlimleri, felesof değildir.
Felsefe, din, rûh ve ictimâî bilgi câhillerinin, bu bilgilerden,
kendi kısa aklları ile ve zemânlarındaki fennî keşflere göre, anladıklarına,
ya’nî bozuk düşüncelerine denir. İslâm âlimlerinin ki-
– 546 –