Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

nisâbı hesâb eder. Fiyâtı en az olan Hamîd altını ise ve bir Hamîd
altınının karşılığı binbeşyüz kâğıd lira ise, o gün için, kâğıd paranın
zekât nisâbı: 13,3 x 1500 = 19950 lira olup, kırkbin liranın zekâtını
altın olarak vermek lâzım gelir. Bunun zekâtı bin liradır. Fakîre,
bin kâğıd liranın karşılığı olan bir yarım altın lira ile bir çeyrek altın
veyâ bir altının üçde ikisi kadar, ya’nî yaklaşık beş gram ağırlığında
bir altın parçası, meselâ bileyzik veyâ yüzük verir.
Eski Libya hükûmeti, Evkaf müdirliğindeki ilm hey’eti tarafından
çıkarılan aylık (Hedy-ül-islâmî) mecellesinin 1393 Ramezân
[m. 1973] târîhli sayısında, şeyh Milâd Celâsî imzâsı ile diyor ki,
(Evrâk-i mâliyyenin, ya’nî kâğıd paraların da zekâtını vermek lâzımdır.
Kâğıd paraların nisâbı, zekât verecek kimsenin bulunduğu
yerdeki hükûmetin çıkardığı altın lira karşılığındaki kıymetleri ile
altın olarak hesâb edilir. Gümüş ile hesâb edilmez. Kâğıd paraların
nisâbı, yalnız altın lira ile hesâb edilir. Çünki kâğıd paralar, altın
karşılığı değerlenmekdedir.) Mısrdaki islâm âlimlerinden şeyh
Abdürrahmân Cezîrînin riyâsetindeki bir hey’etin dört mezhebe
göre yazdığı (Kitâb-ül-fıkh alel-mezâhib-il-erbe’a) kitâbı beş cild
olup, basılması 1392 [m. 1972] de temâmlanmışdır. Hakîkat Kitâbevi
tarafından İstanbulda ofset baskısı da yapılmışdır. Kâğıd paraların
altın karşılığı borç senedi oldukları, bu kitâbda da uzun yazılıdır.
Hulâsa, hükûmetin çıkarmış olduğu altın liralardan, piyasadaki
geçer değeri en aşağı olanından onüç altın ve üçde bir altın karşılığı
kadar veyâ dahâ fazla kâğıd parası olanın, bir arabî sene sonra,
bu kâğıd paranın kırkda biri değerinde altını zekât olarak vermesi
lâzımdır. [Bu kâğıd paraların altın karşılıklarının mikdârı,
borsaya tâbi’ olarak, zemânla değişmekdedir.] Çünki, zekât fakîrlere
olan borçdur. Her dürlü borç, zekât malından verilir. Zekât
borcu, ayn olan malın kendisini fakîre temlik etmekle, ya’nî fakîrin
veyâ vekîlinin eline vermekle ödenir. Kâğıd para olarak verilmez
ve kabûl olmaz. Evvelce kâğıd olarak verilen zekâtları, altın
olarak devr sûretiyle kazâ etmek lâzımdır. Mülkünde gümüşü de
bulunan bir kimse, fakîrlere fâideli olmak için, nisâbı gümüşden
hesâblıyabilirse de, bu takdîrde, kâğıd paranın zekâtını da, gümüş
olarak vermesi lâzım olur ki, bu kadar gümüş para bulunsa da, fukarâya
yaramaz. Bir kimse, yanındakine söyliyerek veyâ uzakda
olana mektûbla yâhud birisi ile haber göndererek, (Benim için, şu
kadar altın zekât ver. Ben sana sonra öderim) dese, o da altınları
fakîrlere verse, câiz olur. Kendisine onbin kâğıd lira verilip veyâ
gönderip, (Bu benim zekâtımdır. Bunu islâmiyyete uygun olarak,
falanca hayr müessesesine [derneğine] ver!) diye emr alan kimse,
– 536 –