Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

lerin nemâzları bâtıl olur. Fekat, nemâzda iken imâma uyan kadına,
imâm veyâ cemâ’atden biri, geri çekilmesi için eli ile işâret eder,
o da çekilmezse veyâ imâm, kadınlara imâm olmağa niyyet etmemiş
ise, kadının nemâzı fâsid olur, erkeğin olmaz. Bir hizâda, bir
rükn mikdârı durmamış ise veyâ biri, bir adam boyundan fazla yüksekde
kılıyorsa yâhud aralarında dikili baston, direk veyâ bir adam
duracak kadar boşluk varsa, ikisinin de bozulmaz. Aynı imâma uymamış
iseler de, bozulmaz ise de, kadın için tahrîmen mekrûh olur.
Abdesti, guslü, teyemmümü, mest veyâ cebîre üzerine meshi bozacak
birşey, selâm vermeden önce hâsıl olursa, üç mezhebde nemâz
bozulur. Son teşehhüdü okumağı bitirmeden önce olursa, hanefîde
de bozulur. Beş vakt nemâzdan sonra, hemen bir âyetelkürsî ve
doksandokuz tesbîh ve bir tehlîl okumak müstehabdır. Farzdan veyâ
son sünnetden sonra okunurlar. Şâfi’îde birincisi, hanefîde ikincisi
efdaldir. Sonra, düâ edilir.
199 - (El-fıkh-u alel-mezâhib-il erbe’a)da diyor ki, (Mâlikî
mezhebinde, sağlam insandan çıkan bevl, menî, mezî, vedî, istihâza
kanı, gâit ve yel abdesti bozar. Taş, solucan, cerâhat, sarı su,
kan çıkınca bozulmaz. Abdesti bozanlar, hastalık ile çıkarsa ve
çıkması men’ olunamazsa, meselâ bevl, bir nemâz vaktinin yarısından
çok devâm eder ve çıkma zemânı belli olmazsa, abdesti
bozmaz. İkinci kavle göre, bu üç şart olmasa da, hastanın abdesti
bozulmaz. Çıkmadığı zemân abdest alması müstehab olur. Hanefî
mezhebindeki özr sâhibi hastaların, ihtiyârların, abdest almakda
harac ve meşakkat olduğu zemân, bu kavli taklîd etmeleri
sahîh olur. Bevlin kesildiği zemânı belli ise, bu zemânda abdest
alması iyi olur. İstibrâ zemânı uzun süren veyâ sonraları damlayan
ve bir nemâz vakti devâmlı akmadığı için özrlü olamıyan hanefî
ve şâfi’îler, mâlikî mezhebini taklîd eder. Bunun için, abdeste
ve gusle başlarken niyyet eder. Abdestde ve guslde her uzvu el
ile veyâ havlu ile hafîf delk etmeli, sığamalı, abdestde başın her
yerini mesh etmelidir. Kulaklar üstündeki cild, baş demekdir.
Mesh edilmesi farzdır. Bu cildin, yüz sayılarak gasl edilmesi, hanefî
kitâblarında yazılı değildir. Her uzvu aralıksız yıkamak farzdır.
Kulakları mesh için elleri yeniden ıslatmak sünnetdir. Lezzet
kasd ederek, nikâhlamak câiz olan kadının cildine, saçına dokunmak
ve avucunun veyâ parmaklarının içi veyâ yanları ile zekerine
dokunmak, abdest aldığında veyâ bozulduğunda şübhe etmek
abdestini bozar. Guslde ağzı ve burnu yıkamak farz değil, sünnetdir.
Örgülü saçı çözüp mesh etmek lâzımdır. Mest üzerine
meshin müddeti yokdur. Her nemâz vakti için ayrı teyemmüm yapılır.
Kelb [köpek] ve hınzır [domuz] necs değildir. Fekat, yenil-
– 525 –