Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

senin guslü, abdesti ve nemâzı bu mezheblere göre sahîh olmalıdır.
Şâfi’îde derisi, mahrem olan onsekiz kadından başka bir kadının
derisine değince ve elinin içi, kendi kaba avret yerine değince, tekrâr
nemâz abdesti almalıdır. İmâm arkasında Fâtiha okuması, Fâtiha
ve zamm-ı sûreden evvel besmele okuması lâzımdır. Üstünde,
bedeninde, ayaklarını ve başını koyduğu yerde çok az necâset bulunmaması
da lâzımdır. 380. ci sahîfeye bakınız!
Bu satırları, kaplama ve dolgusu olan Hanefîlerin gusllerinin
sahîh olması için yazıyoruz. Bunlara kolaylık göstermek istiyoruz.
Kaplama veyâ dolgulu dişi bulunan imâma uymayınız da demiyoruz.
Zarûret olunca veyâ zarûretsiz yapılan bir şeyden dolayı, kendi
mezhebine göre yapılmasında harac bulunan bir ibâdeti, başka
mezhebi taklîd ederek yapmak lâzım olduğu, (İbni Âbidîn)de,
Tahtâvînin (Merâk-ıl-felâh şerhi)nde ve türkçe (Ni’met-i islâm) kitâbında
ve molla Halîl Es’irdînin “rahime-hullahü teâlâ” (Ma’füvât)
kitâbında yazılıdır. (İbni Âbidîn) “rahime-hullahü teâlâ” ric’î
talâkı anlatırken buyuruyor ki, (Hanefî âlimleri, harac olunca, mâlikî
mezhebi taklîd olunur dedi. Bir işin nasıl yapılacağı hanefîde
bildirilmemiş ise, bu iş, mâliki mezhebi taklîd edilerek yapılır.
Çünki mâliki mezhebi, hanefîye dahâ yakındır.) İmâmlığı anlatırken
diyor ki, (Başka mezhebdeki imâma uymanın sahîh olması için
imâmın, uyan kimsenin mezhebinin farzlarını da yapması ve uyan
kimsenin bunu bilmesi lâzımdır. Kuvvetli kavl budur. İmâm bu
farzları terk ederse, uymak sahîh olmaz. Kendi mezhebindeki cemâ’at
varken, başka mezhebdeki imâma uymak mekrûh olur.
Yoksa, yalnız kılmakdan efdal olur. Ba’zı âlimler “rahime-hümullahü
teâlâ” diyor ki, imâmın kendi mezhebine göre nemâzı sahîh
ise, başka mezhebdekinin buna uyması sahîh olur.) Tahtâvînin
(Merâk-ıl-felâh) hâşiyesinde de böyle yazılıdır. Kaplaması veyâ
dolgusu olmıyan hanefînin, kaplaması veyâ dolgusu olan imâma
uymasının sahîh olup olmaması üzerinde iki kavl vardır: Birinci
kavle göre, sahîh olmamakdadır. İkinci kavle göre, imâm sâlih ise
ve mâlikî veyâ şâfi’î mezhebini taklîd ediyorsa, buna uyması sahîh
olur. Taklîd etmediği bilinmedikce, kaplaması, dolgusu olmıyan
hanefîler de, bu imâma uymalıdır. Buna, taklîd edip etmediğini
sormak, tecessüs etmek câiz değildir. Hanefî imâmın, kaplama veyâ
dolgusu olmasa da, mâlikî veyâ şâfi’î mezhebine de uymasının
müstehab olduğu, (Dürr-ül-muhtâr)da ve (Merâk-ıl-felâh)da yazılıdır.
Harac olduğu zemân za’îf olan kavl ile amel etmenin evlâ olduğu
(Hadîka)da, fitne bahsinde de yazılıdır. Mezheblere kıymet
vermiyen, dört mezhebden birine uymıyan kimsenin (Bid’at sâhibi)
sapık veyâ mürted [Allaha düşman] olduğu anlaşılır. Nemâzla-
– 513 – İslâm Ahlâkı - F:33