Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

Nefs, kaplan gibidir. Saldırması, ancak öldürmekle biter. İnsanlara
vesvese veren şeytâna bunun için (hannâs) denilmişdir. İnsan,
şeytânın bir vesvesesine uymazsa, bundan vazgeçer. Başka
vesveseye başlar. Nefs-i emmâre, dâimâ zararlı şeyler ister. Şeytân
ise, çok hayrlı işe mâni’ olmak için, az hayrlı olan şeyi de vesvese
yapar. Büyük günâha sürüklemek için, küçük hayr yapmağı
da vesvese eder. Şeytânın vesvesesi olan hayrlı iş, insana tatlı gelir
ve acele ile yapmak ister. Bunun için, hadîs-i şerîfde, (Acele
etmek, şeytândandır. Beş şey bundan müstesnâdır: Kızını evlendirmek,
borcunu ödemek, cenâze hizmetlerini çabuk yapmak,
müsâfiri doyurmak, günâh yapınca hemen tevbe etmek) buyuruldu.
(Eşi’at-ül-lemeât)de, nemâzı gecikdirmemeli bâbındaki hadîs-i
şerîfde, (Yâ Alî! Üç şeyi gecikdirme! Nemâzı evvel vaktinde
kıl! Hâzırlanmış cenâze nemâzını hemen kıl! Dul veyâ kızı,
küfvü isteyince, hemen ver!) Ya’nî, nemâzını kılan ve günâh işlemiyen
ve nafakasını halâlden kazanan birini bulunca, hemen ona
ver buyuruldu. İlhâm olunan hayr, Allahü teâlânın korkusu ile ve
yavaş yavaş yapılır ve sonu düşünülür. Bir hadîsde, (Melekden
gelen ilhâm, islâmiyyete uygun olur. Şeytândan gelen vesvese islâmiyyetden
ayrılmağa sebeb olur) buyuruldu. İnsan, ilhâm olunan
şeyleri yapmalı. Vesveseyi yapmamak için cihâd etmeli, çalışmalıdır.
Nefse uyan kimse vesveselere tâbi’ olur. Nefsin hevâsına
uymayanın, ilhâma uyması kolay olur. Bir hadîs-i şerîfde,
(Şeytân, kalbe vesvese verir. Allahın ismi zikr edilince, söylenince
kaçar. Söylenmezse vesveselerine devâm eder) buyuruldu.
[Zikr etmek lâzım olduğu, bu hadîs-i şerîfden de anlaşılmakdadır.]
Kalbe gelen hâtıranın cinsini anlamak için, islâmiyyete uygun
olup olmadığına bakılır. Böyle anlaşılamazsa, sâlih olan bir
âlime sorulur. Sâlih olmıyan, dîni dünyâ kazançlarına âlet eden
kötü din adamına sorulmaz. Yâhud, Resûlullaha “sallallahü aleyhi
ve sellem” kadar üstâdlarının hepsi ma’lûm olan hakîkî bir
rehbere sorulur. (Kutb-i medâr) denilen Evliyâ, az olsa da, kıyâmete
kadar mevcûddur. (Kutb-i irşâd) denilen Ehl-i sünnet âlimi
her zemân ve her yerde bulunmaz. Uzun zemân aralıkları ile ve
nâdir olarak bulunur. Her yerde çok bulunan câhil tarîkatcıları
ve yalancı şeyhleri, hakîkî rehber sanmamalıdır. Böylelerin tuzaklarına
düşerek dünyâda ve âhıretde se’âdetden mahrûm kalmamak
için çok uyanık olmalıdır. Kalbe gelen hâtıra, nefse acı
gelirse, hayr olduğu anlaşılır. Tatlı gelir, hemen yapmak isterse,
şer olduğu anlaşılır.
Şeytânın hîleleri çokdur. Bunlardan onu mühimdir: Birincisi,
Allahü teâlânın senin ibâdetine ihtiyâcı yokdur, der. Buna karşı
– 43 –