Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

Tahtâvî “rahime-hullahü teâlâ” (Merâk-ıl-felâh) hâşiyesinde
diyor ki, (Kuşun ve öğretilmiş maymunun söyledikleri şeyler ve
yüksek kubbelerde ve dağlardan aks eden sesler, insan okuması
değildir. Okumak değil, okumağa benzeyen seslerdir. Çünki, bu
sesleri çıkaranlarda temyîz yokdur.) Görülüyor ki, insan okumasının
aksleri, insanın irâdesine tâbi’ olduğu ve insanın sesine tam
benzediği hâlde, buna okumak denilmiyor. Radyodan, ho-parlörden
çıkan Kur’ân ve ezân sesleri de, insanın irâdesi ile söylendiği
ve söyliyenin sesine tam benzediği hâlde, insan sesi değildirler.
Bunlar, Kur’ân okumak ve ezân okumak olmuyorlar. Kur’ân-ı kerîmi
ve ezânı radyoda okumak, ho-parlörle okumak, sünnetin terk
edilmesine sebeb oluyor. Bid’at oluyor.
Radyodan, ho-parlörden çıkan sesler, insanın aynada görülen
hayâli gibidirler. Aynadaki hayâl, insana tam benzediği hâlde ve insanın
irâdesi ile hareket etdiği hâlde, insanın kendisi değildir. Yabancı
kadının, ellerinden ve yüzünden başka yerlerine bakmak harâm
olduğu hâlde, aynadaki görüntüsüne şehvetsiz bakmak harâm
değildir. İbni Âbidîn “rahime-hullahü teâlâ” beşinci cildde (Nazar
ve lems) faslının sonundaki tenbîhlerin ikincisinde diyor ki, (Bir insanın
aynadaki, sudaki görüntüsü, kendisi değildir, benzeridir.
Cam arkasındaki ve su içindeki insanın ise, kendisi görülmekdedir.
Bunun için, yabancı kadının aynadaki, sudaki görüntüsüne şehvetsiz
bakmak harâm değildir.) Şâmdaki Ehl-i sünnet âlimlerinden,
Suriye baş kâdısı, Ahmed Mehdî Hıdır “rahime-hullahü teâlâ”,
1382 [m. 1962] baskılı (Fihrist-i İbni Âbidîn) kitâbının 127 ve 284.
cü sahîfelerinde, (Kadınların sinema perdelerinde görünen hayâllerine
bakmanın hükmünü, İbni Âbidînin bu yazısında bulmakdayız)
demekdedir. Radyodan, ho-parlörden çıkan ses, okuyan insanın
sesinin kendisi olmadığı gibi, aksi de, görüntüsü de değildir.
Başka ve metalik bir sesdir. Bu sesleri işiten kimse, imâmı ve ezânı
duymuş olmaz. Bu seslerin kendilerini değil, benzerlerini işitmekdedir.
Minâreden, ho-parlörün sesini işitince, (ezân okunuyor)
dememeli, (nemâz vakti gelmiş) demelidir. İmâmın veyâ cemâ’atin
hareketlerini görmeden, yalnız bu seslere uyarak nemâz kılınsa,
imâma uyulmuş olmaz. İmâm ile kıldığı nemâzı sahîh olmaz. Sağır
olan ve sağır olmayan kimsenin kulaklık takarak işitmesi, ho-parlörden
işitmesi gibidir. Sağır olanın, zarûret olduğu için imâmın sesini
kulaklıkla işiterek kıldığı nemâz sahîh olur. İmâmın veyâ cemâ’atin
hareketlerini görerek kıldığı için de, nemâzı sahîh olmakdadır.
Nemâzı ho-parlör ile kıldırmak ise, hiçbir zemân zarûret değildir.
Kur’ân-ı kerîmin ve ezânın benzerlerine de hurmet etmek,
– 427 –