Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

isî dilde yazdığı (Kimyâ-i se’âdet) kitâbında buyuruyor ki:
Kur’ân-ı kerîm okumasını öğrenen kimseler, Kur’âna hurmet etmesini
de öğrenmelidir. Evvelâ günâhlardan ve çirkin söz ve hareketlerden
kaçınmalı, her hâlinde edebli olmalıdır. Böyle olmazsa,
Kur’ân-ı kerîm ondan da’vâcı olur. Peygamberimiz “sallallahü
aleyhi ve sellem” buyuruyor ki: (Münâfıkların çoğu hâfızlardan
olacakdır.) Ebû Süleymân-ı Dârânî “rahime-hullahü teâlâ” 205 [m.
820 Şâmda] buyuruyor ki: Cehennem zebânîleri özü ve sözü bozuk
olan hâfızlara, puta tapan kâfirlerden dahâ evvel azâb edeceklerdir.
Hasen-i Basrî “rahime-hullahü teâlâ” 110 [m. 727 Basrada],
buyuruyor ki, (Bizlerden evvel gelenler, Kur’ân-ı kerîmi Allahü teâlânın
emrlerini bildiren bir kitâb olarak okuyup, geceleri emrlerini
düşünürler, gündüzleri bunları yapmağa uğraşırlardı. Sizler ise,
yalnız ezberlemek ve nağme ile, mûsikî perdelerine uydurarak
okumağa uğraşıp, emrlerini aklınıza bile getirmiyorsunuz. Hâlbuki
maksad, emrlerini yerine getirmekdir.)
Kur’ân-ı kerîme uygun hareket etmeyen hâfızlar, efendisinden
mektûb alan bir hizmetçiye benzer ki, mektûbu alıp mûsikî ile, yanık
sesle okur, fekat mektûbdaki emrleri yapmaz.
Kur’ân-ı kerîm okurken on edeb lâzımdır:
1- Abdestli ve kıbleye karşı [başını örterek] hurmetle okumalı.
2- Ağır ağır ve ma’nâsını düşünerek okumalı. Ma’nâsını bilmeyen
de ağır okumalıdır.
3- Ağlıyarak okumalıdır.
4- Her âyetin hakkını vermeli, ya’nî azâb âyetini okurken, korkarak,
rahmet âyetlerini heveslenerek, tenzîh âyetlerini tesbîh
ederek okumalı. Kur’ân-ı kerîm okumağa başlarken E’ûzü ve Besmele
çekmelidir.
5- Kendisinde riyâ, ya’nî gösteriş uyanırsa veyâ nemâz kılana
mâni’ oluyorsa, yavaş sesle okumalıdır. Hâfızların mushafa bakarak
okumaları, ezber okumakdan dahâ çok sevâbdır. Çünki, gözler
de ibâdet etmiş olur.
6- Kur’ân-ı kerîmi güzel sesle ve tecvîd üzere okumalıdır. Harfleri,
kelimeleri bozarak tegannî etmek harâmdır. Harfler bozulmazsa,
mekrûh olur. [Halebîde diyor ki, tegannî ile okuyan bir
imâm arkasında kılınan nemâzın iâdesi lâzımdır.]
7- Kur’ân-ı kerîm Allahü teâlânın kelâmıdır, sıfatıdır, kadîmdir.
Ağızdan çıkan harfler, ateş demeğe benzer. Ateş demek kolaydır.
Fekat ateşe kimse dayanamaz. Bu harflerin ma’nâları da böyledir.
Bu harfler, başka harflere benzemez. Bu harflerin ma’nâları
meydâna çıksa, yedi kat yer ve yedi kat gök dayanamaz. Allahü
– 416 –