Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

mâzı kılacak kadar boş zemân geçince, bir misli artmakdadır. Çünki,
nemâzı hemen kazâ etmek de farzdır. Bu müdhiş günâhdan ve
azâbından kurtulmak için, dört vakt nemâzın sünnetlerini ve
Cum’anın ilk ve son sünnetlerini kılarken, kılınmamış farz nemâzlarını
da ve yatsının son sünnetini kılarken, üç rek’at vitr nemâzını
da kazâ etmeğe niyyet etmelidir. Kazâyı gecikdirmek büyük günâhdır.
Bu büyük günâh, her kazâ kılacak kadar zemân [ya’nî 6 dakîka]
geçince bir misli artar. Kazâya kalan her nemâzın ilk kazâsı
kılınınca, bu nemâzın kazâlarını gecikdirmek günâhlarının hepsi
afv olur. (Tergîb-üs-salât)da diyor ki, hadîs-i şerîfde buyuruldu ki,
(Bir nemâzı vaktinden sonra kılan, 80 hukbe yanacakdır). Bir hukbe
80 senedir. Kazâ nemâzlarının cezâları, ilk günü 80 hukbe iken,
sonraki günlerde, her altı dakîkada bir misli artar.)
İbni Âbidîn “rahime-hullahü teâlâ” Nâfile nemâzları anlatırken
diyor ki, (Sünnetler, farzlar ile ve vâcibler ile berâber ayrıca
kılınan başka nemâzlar demekdir. Müekked olan ve müekked olmayan
sünnetlerin hepsine nâfile nemâz denir. Çünki, farz ve vâcib
olmıyan nemâzlar, nâfiledir. Nâfile denilen nemâzların hepsi,
sünnet değildir. Sünnet nemâzı özrsüz ve devâmlı olarak terk
eden, eğer sünnet olduğuna inanıyor, saygı gösteriyorsa küçük günâha
girer. İnanmadığı, saygı göstermediği için kılmıyan ise, kâfir
olur. Dinden olduğu zarûrî bilinen, ya’nî câhillerin de bildiği birşeyi
inkâr eden de kâfir olur. Hanefî mezhebine göre, icmâ’ hâsıl olmuş,
ya’nî dört mezhebde de aynı olan bir hükmü inkâr eden de
kâfir olur. Müekked sünneti özrsüz devâmlı terk etmek günâhı, vâcibi
terk günâhına yakındır. Devâmlı terk etmek dalâlet olur. Terk
eden levm edilir, azarlanır. Farzlardan sonra kılınan sünnet nemâzlar,
farzların içindeki sünnetlerden özr ile, meselâ unutarak
terk edilen sünnetlerin yerine geçecek, böylece farzları temâmlıyacakdır.
Yoksa, sünnet nemâzlar, hiç kılınmamış farzın yerine geçmez,
terk edilmiş farzı temâmlamaz. Hadîs-i şerîfde, (Temâm kılınmamış
olan bir nemâz sübhası ilâve edilerek temâmlanır) buyuruldu.
Sübha, nâfile nemâz demekdir. [Görülüyor ki, farzlardan
evvel ve sonra kılınan sünnetlere nâfile ismi verildi.] Sabâh nemâzının
sünneti, diğer sünnet nemâzlardan dahâ kuvvetlidir. Buna
vâcib diyen âlimler de vardır. Âişe “radıyallahü anhâ” diyor ki,
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” nâfile nemâzlar içinde en
çok sabâh nemâzının iki rek’atına çok ehemmiyyet verirdi. [Görülüyor
ki, hazret-i Âişe de, sünnet nemâzlara nâfile demekdedir.]
(Öğle nemâzının farzından önce olan dört rek’at sünneti terk eden,
şefâ’atime kavuşamaz!) hadîs-i şerîfi, Cennet derecesinin yükselmesi
için olan husûsî şefâ’atime kavuşamaz demekdir. Çünki, umûmî
şefâ’atine bütün müslimânlar kavuşacaklardır. Bir âlime süâl
– 410 –