Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

ilir. Su bulunca, teyemmüm bozulur. Şâfi’îde ve mâlikîde her nemâz
vakti girince, yeniden teyemmüm etmek lâzımdır.
Cünüb kimse, abdest alacak kadar su bulsa, abdest ve gusl için
bir (Teyemmüm) ederek nemâzlarını kılar. Sonra, abdesti bozulunca,
bu su ile abdest alır. Teyemmüme başlarken, niyyet etmek
farzdır. Hadesden, cünüblükden temizlenmek için veyâ nemâz
kılmak için yâhud belli bir ibâdeti yapmak için niyyet ederek yapılan
teyemmüm ile nemâz kılınabilir. Yalnız teyemmüme niyyet
edilirse, kılınamaz. Şehr içinde dahî sudan bir mîl uzak olan teyemmüm
eder. Bir mîl dörtbin zrâ’dır. Bir zrâ’ hanefîde yirmidört,
diğer üç mezhebde ise yirmibir parmak, bir parmak altı arpa genişliğinde
olup, iki santimetredir. Bir mîl hanefîde 1920, diğer üç
mezhebde 1680 metredir. Sıcak yer, hamâm parası olmıyan, hasta
olmakdan korkarsa, teyemmüm eder. İçmek için olan su, yok demekdir.
Zemzem suyu varken teyemmüm edilmez. Teyemmüm,
taş ve toprakdan ve kireç, kükürt, kaya tuzundan yapılır. Yanıp
kül olabilen şeylerden ve sıcakdan eriyen, ma’den, yağlı boya,
camdan ve üzeri sırlı porselenden, kar ve buzdan, undan yapılmaz.
Üzerinde toprak tozları bulunan herşeyden yapılır. Ele bulaşacak
kadar tozlu olmaları lâzımdır. Yaş çamur ile yapılmaz. Mâlikîde
kardan, buzdan teyemmüm câizdir. Sakal başı ile kulak arası,
kaş ile göz arası ve burun delikleri yüze dâhildir. Yüzün ve kolların
tozlanması lâzım değildir. Abdestde iki parmağı gezdirerek
başın dörtde biri mesh olunabilir. Teyemmümde üç parmakdan az
ile, mesh olmaz. İki el ile mesh şart değildir. Bir el ile de olur. Başkasına
da, özrsüz yapdırabilir. Bir yerden çok kimsenin teyemmüm
etmesi câizdir. Abdestsizin mescide girerken teyemmüm etmesi
müstehabdır. Suyun bulunduğunu sormak, suyu olandan istemek,
piyasa değerinde olunca, satın almak lâzımdır. Hanefîde,
vakt girmeden evvel teyemmüm câizdir. Diğer üç mezhebde câiz
değildir.
Abdest a’zâsının çoğunda veyâ yarısında yara bulunan kimse,
teyemmüm eder. Çoğu sağlam ise, sağlamını yıkayıp yaralara
mesh eder. Guslde, bedenin hepsi, bir uzv sayılır. Bedenin yarısı
yaralı ise, teyemmüm eder. Deriye mesh zarar verirse, sargıya
mesh eder. Bu da zarar verirse, bunu da terk eder. [Çünki,
her mezhebde böyle olduğundan, başka mezhebi taklîd mümkin
değildir.] Eli çolak olan, teyemmümde yüzünü ve kollarını yere
sürer. Nemâzı terk etmez. Kolları dirsekden yukarı kesik olan
da böyledir. Elleri ve ayakları kesik olanın, yüzünde yara varsa,
nemâzı abdestsiz kılar. Nemâz kılmaz da, denildi. Abdest aldıracak
kimse bulamıyan hasta, teyemmüm eder. Kölesi, çocuğu, hiz-
– 371 –