Islam Ahlaki - Ali Bin Emrullah - Muhammed Hadimi

TAKLÎD İLE ÎMÂN
8 - Kalb hastalıklarının sekizincisi, tanımadığı kimseleri (taklîd)
etmekdir. Ehl-i sünnet âlimi olduğu anlaşılmayan kimsenin sözlerinin,
kitâblarının ve kendisinin medh olunmasına, yaldızlı, ateşli
propagandalara aldanarak, buna tâbi’ olmak câiz değildir. Nasıl
kimse olduğunu araşdırmadan, onu güvendiği kimselere sormadan,
i’tikâdında, sözlerinde ve ibâdetlerinde ona uymak, insanı felâkete
götürür. Müslimân olmak için, ya’nî Allahü teâlânın varlığını,
bir olduğunu, kudretini, sıfatlarını anlamak için, zâten kimseyi
taklîde ihtiyâc yokdur. Fen bilgilerini iyi öğrenen, aklı başında bir
kimse, yalnız düşünmekle, Onun var olduğunu anlar. Îmâna kavuşur.
Eseri görerek müessirin, ya’nî eseri yapanın varlığını anlamamak,
ahmaklık olur. Her insanın böyle düşünerek îmâna gelmesini
dînimiz emr etmekdedir. Selef-i sâlihîn, bu emri söz birliği ile
bildirmişlerdir. Hicretin dörtyüz senesinden sonra meydâna çıkan
ba’zı sapık fırkadakiler, nazar [incelemek] ve istidlâl etmeğe [eseri
görünce, müessirini anlamağa] lüzûm yokdur dediler ise de, bunların
sözlerinin kıymeti yokdur. Çünki, sonra gelenlerin hilâfı, sâbıkların
icmâ’ını men’ etmez. Bunun için, anasını, babasını, hocalarını
taklîd ederek, doğru i’tikâda kavuşan kimsenin îmânı sahîh ise de,
nazarı ve istidlâli terk etdiği için, ya’nî fen bilgilerini kısaca öğrenip,
Allahü teâlânın varlığını düşünmediği için, günâh işlemişdir.
Fen derslerini öğrenmemiş bir kimse, anadan babadan, kitâbdan
öğrenerek îmân etdiği, düşünerek kabûl etdiği, aklını kullanarak
inandığı için, istidlâli terk etmiş sayılmaz diyenler vardır.
Amellerde, ibâdetlerde, ictihâd derecesine yükselmiş olan âlimlerden
birini seçerek, her işinde bunu taklîd etmesi lâzımdır. Dört
mezheb âlimlerinden birini taklîd eder. Böyle hakîkî Ehl-i sünnet
âlimi bulamazsa, kitâblarını taklîd eder. (İctihâd), nasslarda açık bildirilmemiş,
kapalı bildirilmiş olan bilgileri anlamak, açıklamak demekdir.
Âyet-i kerîmelere ve hadîs-i şerîflere (Nass) denir. İctihâd
yapmak şartlarına mâlik olan derin âlimlere (Müctehid) denir. Hicretden
dörtyüz sene sonra, müctehid yetişmedi. Müctehide ihtiyâc
da kalmadı. Çünki, Allahü teâlâ ve Onun resûlü Muhammed aleyhisselâm,
kıyâmete kadar, hayât şekllerinde ve fen vâsıtalarında yapılacak
değişikliklerin, yeniliklerin hepsine şâmil olan ahkâmın
hepsini bildirdiler. Müctehidler de, bunların hepsini anlayıp, açıkladılar.
Sonra gelen âlimler, bu ahkâmın, yeni hâdiselere nasıl tatbîk
edileceklerini, tefsîr ve fıkh kitâblarında bildirirler. (Müceddid) denen
bu âlimler kıyâmete kadar mevcûddur. (Fen vâsıtaları değişdi.
Yeni hâdiselerle karşılaşıyoruz. Din adamları toplanarak yeni tefsîrler
yazılmalı, yeni ictihâdlar yapılmalıdır) diyerek, nasslara ilâveler,
değişiklikler yapmak lâzım olduğunu savunanların (Zındık) ve
– 34 –